مرتضی مجاهدی، رئیس کارگروه نظام سلامت در جهان اسلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به پویش درخواست آزمایش داروی امام کاظم(ع)، اظهار کرد: جریانی که در جامعه به نام طب اسلامی فعالیت می‌کند، عموماً از افرادی است که پزشک نیستند و حرفه‌های دیگری دارند یا اینکه در لباس‌ها مختلف گاه دارای بار ارزشی مانند لباس روحانیت فعالیت می‌کنند و در اصل در امر درمان مردم دخالت می‌کنند که این امر از نظر قانونی ممنوع بوده و از نظر شرعی نیز بر اساس نظر مراجع حرام است.

وی افزود: این افراد نه دانش طب سنتی دارند و نه از علم پزشکی مدرن آگاهی دارند. این افراد دارو‌های خود ساخته‌ای را تولید کرده و آن را به دین منتسب می‌کنند و با این وسیله از اعتقادات مردم سوء‎استفاده می‎کنند تا داروی خود را به فروش رسانده و به درآمد‌های زیادی برسند.

 

رئیس کارگروه نظام سلامت در جهان اسلام در رابطه با منشأ روایی این دارو نیز گفت: جریانی که در حال تبلیغ این دارو برای بیماری مانند کرونا یا سایر بیماری‌هاست، بر روی یک روایتی مانور می‌دهند که بر اساس آن، امام کاظم(ع) وقتی در بستر بیماری بودند، بر روی داروی که ترکیبی هلیله، رازیانه و شکر سرخ بوده، برای درمان بیماری خود تأکید داشته‌اند که این دارو را باید در سه‌ماه تابستان هر سه روز یک‌بار بخورند و در زمستان به جای رازیانه، مصطکی گذاشته و آن را مانند تابستان هر سه روز یک‌‎بار مصرف کنند.

مجاهدی ادامه داد: این حدیث از دیدگاه علوم حدیث روایتی است که در کتاب طب الائمه(ع) ابن بسطام ذکر شده که در قرن چهارم هجری نوشته شده است. در هیچ یک از کتب روایی معتبر شیعی که قبل از این کتاب نوشته شده، این حدیث وجود ندارد. در واقع از قرن چهارم این حدیث در کتابی ظاهر می‌شود که بسیاری از بزرگان و علمای علم حدیث، راویان حدیث در این کتاب و نویسنده کتاب را به جریان غلو منتسب می‌دانند، لذا این کتاب، احادیث نقل شده و راویان آن را ضعیف دانسته و آن را زیر سؤال می‌برند. این کتاب هیچ گاه مورد اعتنا نبوده و از جمله کتاب‌های بسیار ضعیف روایی است. در کتب معتبر بعد از قرن چهارم هم که احادیث معتبر را نقل می‌کنند این روایت را نمی‌بینیم.

 

وی بیان کرد: با توجه به آنچه گفته شد انتساب این حدیث به امام معصوم(ع) بسیار زیر سؤال است، اما این جریان به صورت قطعی آن را به امام معصوم(ع) منسوب کرده و در جامعه پخش می‌کنند، مردم هم به دلیل اعتقادی که به ائمه دارند، سراغ این دارو می‌روند. در مورد هر دارویی چه سنتی و چه مدرن بسیاری از مردم ممکن است جواب نگیرند، لذا اگر دارویی را به ائمه(ع) منتسب کنیم به دلیل جواب ندادن دارو ممکن است مردم آن را به ناکارآمدی توصیه معصوم(ع) یا دین تعبیر کنند. این جریان که دارو را برای کرونا توصیه می‌کنند، مشکوک بوده و به نظر می‌رسد برنامه حساب‌شده‌ای از سوی دشمنان دین و اعتقادات با استفاده از جریان کاسبکارانه زیر پوشش افراد دین‎دار باشد.

 

 

وی در ادامه به ترکیبات دارویی از منظر تاریخ طب سنتی پرداخت و گفت: در کتاب‌های داروشناسی طب سنتی این موضوع مورد اشاره قرار گرفته که رازیانه و هلیله داروی خوبی برای برخی از بیماری‌هاست. از سوی دیگر اطبای طب سنتی مصرف هلیله را در بیماری‌های تب‌دار ممنوع اعلام می‌کنند، بنابراین دارو از نظر طب سنتی در شرایط بیماری تب‌دار و تنگی نفس و سرفه ممنوع بوده و می‌تواند بیماری را تشدید کند.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل یادآور شد: از نظر طب رایج یا طب مدرن، مصطکی، هلیله و رازیانه اثرات درمانی مختلفی دارند که در منابع مختلف ذکر شده‌اند. رازیانه تا حد زیادی می‌تواند سرفه را کاهش دهد، هلیله در برخی از بیماری‌های ناشی از رطوبت کاربرد دارد، اما هلیله‌جات در بسیاری از بیماری‌های تب‌دار کاربرد ندارد.

 

وی تأکید کرد: از نظر مطالعات جدید پزشکی کسی بر اثرات دارو‌های سنتی و مفردات در بیماری‌های ویروسی هیچ مطالعه جدی انجام نداده و شواهدی وجود ندارد. در مجموع این پویش‌ها و درخواست‌ها که در مورد آزمایش، پژوهش و مطالعات پزشکی بر روی این ترکیب دارویی تأکید دارند، کار درستی انجام می‌دهند، اما انتساب آن به امام معصوم(ع) یک کار ناآگاهانه یا شیادانه است.

 

مجاهدی افزود: توصیه به محافل پزشکی این است اثر بخشی این دارو را مطالعه کنند اگر اثربخش بود شواهد و مدارک آن را ارائه کنند و حتی آن را تجویز کنند، اما اگر اثربخش نبود و مضر بود نیز آن را به صورت روشن اعلام کنند تا دیگر کسی به سراغ آن نرود.