فریبا افکاری، رئیس کتابخانه و عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایکنا درباره مطالعه دانشجویان گفت: اصولاً وقتی دانشجویان وارد دانشگاه می‌شوند با دنیای جدیدی روبرو هستند. یکسری منابع درسی دارند که به ویژه در سال‌های نخستین ورود به دانشگاه وقت زیادی از آن‌ها خواهد گرفت؛ بنابراین برنامه‌ریزی اصلی دانشجویان صرف گذراندن پژوهش و تحقیق در مورد تکالیف درسیشان خواهد شد. اما بر اساس تربیت فردی و علاقه شخصی و زمینه‌ای که دانشگاه ایجاد می‌کند، آن‌ها را به این سمت‌وسو سوق می‌دهد که بتوانند از منابع غیردرسی هم استفاده کنند.
وی افزود: غیر از گذراندن واحد‌های درسی، بیشتر اوقات فراغت نسل جدید به شدت صرف فضای مجازی در حوزه‌های مختلف می‌شود. توییتر، فیسبوک، شبکه‌های اجتماعی و ... بیشترین زمان دانشجویان را به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین اغلب، استفاد‌ه‌ای را که می‌توانند از مطالعه کنند صرف وقت‌گذرانی و وب‌گردی‌های بی‌معنا و بی‌هدف می‌شود.
افکاری ادامه داد: به نظر من آنچه می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد، پژوهش‌هایی است که اساتید از آن‌ها می‌خواهند. به این معنی که تکالیف و تحقیق باید پژوهش‌محور باشد. در واقع سختگیری شود تا پژوهش به شکل واقعی آن انجام شود؛ نه کپی‌پیست از منابع مختلف؛ که با جستجو در اینترنت منابعی را سرهم کنند و از نظر فرم مخاطب‌پسند اما فاقد محتوا باشد. هر قدر پژوهشی که به دانشجو سپرده می‌شود پرمحتوا باشد، دانشجو مجبور می‌شود منابع عمیق‌تری را در کنار منابع درسی خود مطالعه کند و این مشغولیت‌های بهتری در کنار سرفصل‌های درسی خواهد بود. البته آشنایی با حلقه‌های کتابخوانی، کتابخوانان، استفاده از فضای مناسب دانشگاهی، مناسب بودن قیمت کتاب‌ها، چاپ‌های خوب و ... به ایجاد حال و هوای خوب مطالعه کمک می‌کند زیرا دانشجویان، امروز بیش از گذشته به منابع بهتری به ویژه در حوزه دیجیتالی و اپلیکشین‌ها دسترسی دارند.
وی با اشاره به رویکرد دانشگاه در این زمینه گفت: همه دانشگاه‌های کشور در این زمینه به یک شکل یا طبق یک برنامه مدون بخشنامه‌ای عمل نمی‌کنند. هر دانشگاهی بر اساس رویکرد رشته‌های دانشگاهی، ممکن است موضوعات مورد علاقه متفاوتی داشته باشد؛ از این رو برنامه‌های ترویج کتابخوانی برای دانشجویان نیز متفاوت خواهد بود. اما آنچه مسلم است اینکه، یکی از راه‌های مهم ترویج مطالعه ایجاد انگیزه، نیاز و علاقه به مطالعه است و این نیاز اولیه، مهمترین عامل گرایش به سمت مطالعه است. همچنین باید کسب مهارت‌های مطالعه و لذت از آن‌ها تبدیل به عادت شود. زیرا مطالعه بیش از هر چیز یک انس و عادت است. به عنوان مثال وقتی به دنبال یک موسیقی می‌روید و به آن علاقه‌مند می‌شوید، در خلوت خود مرور و زمزمه می‌کنید و این به تدریج تبدیل به عادت و ملکه ذهن می‌شود.
گفت‌گو از سمیه قربانی