حضرت زینب(س) در روز پنجم جمادی‌الاول در شهر مدینه متولد و در دمشق چشم از جهان فرو بست. الگوپذیری از ایشان بسیار حائز اهمیت است. الگوپذیری به زمان خاصی اختصاص ندارد و از کودکی تا بزرگسالی با انسان همراه است. بی‌شک الگوپذیری در زندگی فردی و اجتماعی و همچنین در اخلاق و رفتار انسان نقش و دایره وسیعی را در بر می‌گیرد. ازاین رو هر شخصی كه بتواند با اعمالی سنجيده بر اعتقاد، شناخت، عواطف و رفتار ديگری تأثیر گذارد در قالب الگو تعریف می‌شود.
پذیرش الگو مورد تأکید اسلام است و در فرهنگ اسلامی جای دارد. قرآن کريم گفتار و رفتار پيامبر اکرم را الگوی شایسته مسمانان معرفی می‌کند و از آنان می‌خواهد به آن حضرت اقتدا کنند: «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا ،در پيامبر خدا برای شما؛ برای كساني كه به خدای متعال و روز بازپسين اميدوارند و خدای را بسيار ياد می‌کنند، الگویی نیكو وجود دارد). (احزاب/21).
البته تنها مردان نیستند که در قامت الگو معرفی می‌شوند بلکه بانوانی همچون حضرت مریم و آسیه همسر فرعون نیز از دیگر الگوها هستند تا جاییکه قرآن آنان را اسوه تمام مؤمنان جهان، معرفی می‌کند: «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِندَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ؛ و باز خدا برای مؤمنان (آسيه) زن فرعون را مثل آورد هنگامی كه (از شوهر كافرش بيزاری جست) و عرض كرد: بارالها (من از قصر فرعونی و عزّت دنيوی او گذشتم) تو خانه‌ایی در بهشت برای من بنا كن و مرا از شر فرعون كافر و كردارش و از قوم ستمكار، نجات ببخش و نيز مريم دختر عمران را كه عفاف و پاكدامني ورزيد».
علاوه بر این بزرگواران که قرآن از آنان نام برده است. بزرگواران دیگری هم هستند که قرآن کریم شاید در آیات مبارکه خود به نام آنان اشاره‌ای نکرده ولی در حوادث و اتفاق‌های مختلف از آنان سخن به میان آورده است. یکی از این شخصیت‌های به نام می‌توان به شخصیت بانو حضرت زینب(س) در حوادث قبل و بعد از حادثه عاشورا اشاره کرد. یکی از مهمترین اقدامات این بزرگوار می‌توان به حفظ پوشش و حجابشان اشاره کرد. حجاب و پوشش درآن روزگار پوششی بلندتر و کامل‌تر از روسری بود که زنان بر گریبانشان می‌آویختند، ایشان علی‌رغم حضور عمال سرکش ولی توانستند حجاب و پوشش خود را همچنان حفظ کرده و خود را در مقابل نامحرمان کوته‌نظر حفظ کنند.
همان‌گونه که قرآن کریم بارها بر این مطلب اشاره داشته است که زنان در هر شرایطی باید پوشش و حجاب خودرا در مقابل نامحرمان حفظ کنند. به طوری که در آن حادثه بزرگ هیچ فردی از آن عمال نتوانستند چهره این بزرگوار را ببینند. قرآن کریم به این مسئله توجه داشته است. برای مهمترین مستندات این دیدگاه می‌توان به آیه31 سوره نور اشاره کرد: «وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلایبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیوبِهِنَّ وَلایبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا لِبُعُولَتِهِنَّ ..و به زنان با ایمان بگو: از برخی نگاه‌ها چشم‌پوشی کنند و دامن‌های خود را حفظ نمایند و جز آنچه (به طور طبیعی) ظاهر است، زینت‌های خود را آشکار نکنند و روسری خود را به گریبان بیفکنند (تا علاوه بر سر، گردن و سینه آنان نیز پوشیده باشد) و زینت خود را ظاهر نکنند جز برای شوهر ...». آنچه از فحوای این آیه شریفه به دست می‌آید حاکی از این مطلب است که زنان هنگام بیرون رفتن از منزل آرایش نکنند، صدایشان را بدون ضرورت بلند نکنند تا نامحرم آن را بشنود(طباطبایی،1387،ج12،ص123).
ایشان درآن حادثه بزرگ همچنین توانستند با حفظ پوشش و حجاب اسلامی که درآن زمان مرسوم بود به پرستاری از امام زین‌العابدین(ع) و دیگر مسافران کربلا بپردازند. این همان اقدامی است که ما در جنگ هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم. در این دوران بانوان شجاع همچون حضرت زینب(س) به پرستاری از رزمندگان اسلام و مداوای آنان می‌پرداختند. امروز هرچند شاهد جنگ نظامی با دشمنان نیستیم ولی می‌توان گفت به نوعی شاهد جنگ با بیماری کووید 19 و یا به اصطلاح کرونا هستیم.
رواج و همه‌گیری این بیماری سخت در طول ماهای اخیر کادر درمان را خسته کرده است. شاهدیم هر روز هزاران نفر از مردم دنیا به این بیماری مبتلا می‌شوند. با وجود اینکه از رسانه‌ها و سایت‌های خبری بارها شنیده‌ایم که تا آن جا ممکن است در خانه بمانیم و از حضور از اجتماع خودداری کنیم ولی متأسفانه این اخطارها خیلی جدی تلقی نشده و کادر درمان به‌ویژه پرستاران با وجود اینکه احتمال بیمار شدن می‌دهند، اما اندکی از وظیفه خود کوتاهی نمی‌کنند و سعی دارند موج امید را بار دیگر به زندگی بیماران باز گردانند و شاید بتوان گفت یکی از علل نام‌گذاری روز تولد حضرت زینب(س) به روز پرستار بدین جهت باشد.
ایراد خطابه در حضور دشمن از دیگر اقدامات مهم حضرت زینب(س) است، ایشان در سخنرانی‌های کوبنده خود با حفظ حجاب و پوشش اسلامی، رعایت ادب، راستگویی به ایراد سخن پرداختند. گاه سخنان این بزرگوار به اندازه‌ای در مخاطب تأثیرگذار بود که توانستند بسیاری از مردم را تحت تأثیر قرار دهند. در مجموع این نکته به دست می‌آید که اگر روزگاری پیامبر(ص)، امامان معصوم، بانوان به نام به عنوان اسوه مطرح می‌شدند این امر، مربوط به جامعه آن روزگار و آن عصر نبوده، بلکه امروزه با وجود پیشرفت‌های جوامع بشری باید الگو پذیری از این شخصیت‌ها حفظ شود و دختران و پسران جوان این الگوها را جایگزین الگوی مدرن غربی قرار دهند.
یادداشت از زهرا حاج‌کاظمی، پژوهشگر علوم قرآن و حدیث