به گزارش ایکنا، کتاب «درآمدی بر هنجارسازی اجتماعی» نوشته سیدمحسن میرسندسی، عضو هیئت‌علمی گروه قرآن و مطالعات اجتماعی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی منتشر شد.

 

هنجار اجتماعی عبارت از قواعد، الگوها و شیوه‌های تثبیت‌شده رفتار در گروه‌های اجتماعی است که در تمام سطوح زندگی انسان‌ها و در همه محیط‌های اجتماعی وجود دارند و عاملی مهم در تنظیم روابط اجتماعی و ایجاد نظم اجتماعی هستند. بنابراین، بسیاری از مسائل و مشکلات جاری در جامعه، ماهیتی اجتماعی و فرهنگی دارند(هرچند علی‌الظاهر در حیطه‌های دیگر جای گرفته باشند). یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش و حل این مشکلات، استفاده از الگوهایی است که از طریق مفاهیم جامعه‌شناسی ازجمله هنجارهای اجتماعی معرفی می‌شوند.

 

هرچند غالباً نقش و وجود هنجارهای اجتماعی مسلم و بدیهی فرض می‌شود ولی سؤال اساسی این است که هنجارها چرا و چگونه به وجود می‌آیند؟ مسئله‌ای که محور این مطالعه بوده، در قالب سؤالات زیر مطرح شده است: چارچوب مفهومی و نظری هنجارسازی اجتماعی چیست؟ و عوامل و شرایط مؤثر در ایجاد هنجارهای اجتماعی کدام است؟

 

هدف کلی از انجام این بررسی از یکسو اهمیت شناسایی شرایط و عوامل خرد و کلانی است که در ایجاد هنجارها چه به‌صورت عاملی و چه فرآیندی مؤثر هستند و از سوی دیگر واشکافی جنبه‌های مختلف هنجارسازی اجتماعی و به‌کارگیری آن در تحقق امور مورد مطلوب فرهنگی توسط سازمان‌ها و کارگزاران فرهنگی و تبلیغی است.

 

برای انجام این مطالعه از روش اسنادی و مراجعه به متون مرتبط با موضوع استفاده شده است؛ در مرحله اول، به جمع‌آوری و توصیف مطالب و در ادامه به تحلیل و نتیجه‌گیری از آنها اقدام شده است.

 

عواملی که در این مطالعه برای هنجارسازی شناسایی و تحلیل شده شامل؛ 1- هنجارسازان یا کارگزاران هنجارفرستی که می‌تواند هم شامل افراد در گروه‌ها و محیط‌های کوچک و هم‌گروه‌ها و سازمان‌های رسمی باشد. ۲- هنجارپذیران که شامل طیف وسیع و متنوعی از مخاطبان هنجارسازی شده و به اعتبارات و شرایط گوناگون طبقه‌بندی می‌شوند و ۳- هنجار موردنظر که نقش کانونی در فعالیت هنجارسازی ایفا می‌کند، باید مبتنی بر ویژگی هایی در انطباق با نیازها و فرهنگ محیط‌های اجتماعی هنجارپذیران قرارگیرد، است.

 

مجموعه این عوامل در یک شرایط خاص و از طریق برخی سازوکارها امکان تأثیرگذاری مطلوب را فراهم می‌آورند که برخی از مهم‌ترین آنها توجه به تعمیق و درونی سازی هنجارها، تمرکز بر اولویت‌های هنجاری و استفاده از شیوه‌های غیرمستقیم، توجه به کاربرد مناسب هنر و ظرفیت‌های رسانه و توجه به نقش گروه‌های مرجع در جامعه هستند.