ابوالفضل حاج‌کریم، کارشناس ارشد اقتصاد، در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، ضمن تبریک فرا رسیدن سالروز ولادت امام رضا (ع)، تصریح کرد: دو حوزه دین و اقتصاد، کاملاً به هم نزدیک هستند و این امر در اروپای قرون وسطی مشهود است. با پیدایش انقلاب صنعتی تعدادی از عالمان و صاحب‌نظران علم اقتصاد قلمرو تحقیقات خود را از دین تفکیک کردند.
وی با اشاره به اینکه اقتصاددانان بر این باورند که علم اقتصاد دارای چارچوبی با رنگ دینی، اخلاقی و انسانی است و برای داشتن اقتصادی پویا باید به این نکات توجه کرد، اظهار کرد: اعتقادات مردم در رفتار و عمل آنان تأثیرگذار و رفتار هم بر مباحث اجتماعی و فرهنگی و هم مباحث اقتصادی اثرگذار است. هر دینی در بخش اقتصاد دارای موضع خاص بوده و در واقع ادیان جهت‌گیری اقتصادی ویژه خود را دارا هستند و منطبق با آن پیش می‌روند.
حاج‌کریم رفاه اقتصادی مبتنی بر دینداری را از دغدغه‌های مهم زندگی فردی و اجتماعی مردم برای داشتن زندگی سالم بر پایه سلامت دینی، روحی و فکری دانست و اضافه کرد: رفاه اقتصادی بهترین یار و یاور انسان برای دستیابی به بندگی، رشد فرهنگی و اعتقادی در دو بُعد فردی و اجتماعی است. پژوهشگران می‌توانند رفاه اقتصادی را در حوزه قرآن و آموزه‌های رضوی مورد بررسی قرار داده مبانی آن را استخراج کرده و با بیانی شیوا و قابل فهم برای مردم بازگو کنند.
این کارشناس ارشد اقتصاد ادامه داد: حوزه کسب درآمد و تجارت از نگاه ائمه اطهار (ع) دارای ویژگی و شاخصه‌هایی است که باید به درستی مورد واکاوی قرار گیرد. امام رضا(ع) احادیث بسیار در حوزه اقتصاد دارند که می‌توان به روایتی که در (بحارالانوار 49 / 100) بدین شرح آمده است، اشاره کرد: «امام در خراسان، همه اموال خویش را در روز عرفه تقسیم کردند. فضل بن سهل گفت: این کار زیان است. امام فرمودند: بلکه این کار غنیمت و سود است. آنچه را که برای دستیابی به پاداش الهی و کرامت انسانی بخشیدی، غرامت و زیان مشمار». این روایت نشان می‌دهد در کسب درآمد و تجارت خط قرمزهایی وجود دارد که باید رعایت کرد.
وی انجام فعالیت‌های اقتصادی در قالب تلاش در رشته‌های مختلف کاری بدون در نظر گرفتن جایگاه و موقعیت اجتماعی را یکی از ارکان اقتصاد رضوی بیان کرد و افزود: فرد فاقد شغل، بخشی از زندگی او خالی است و انسان بیکار برای گذران وقت دست به هرکاری برای پرکردن اوقات فراغت می‌زند. قانون الهی است که تلاشگران به موفقیت می‌رسند حتی اگر مسلمان نباشد، افراد سست و تنبل موفقیتی ندارند حتی اگر مسلمان باشند.
حاج‌کریم در ادامه با اشاره به ارزش‌گذاری به قشر کارگر در سبک زندگی رضوی، با استناد به فرمایش امام رضا(ع) که فرمودند: «کسی که با کار و کوشش، در جست‌وجوی مواهب زندگی برای تأمین خانواده خویش است پاداشی بزرگ‌تر از مجاهدان راه خدا دارد»، تصریح کرد: نکات ناب اقتصاد رضوی باید از طریق رسانه اطلاع‌رسانی و در جامعه نهادینه شود. جوانان باید معنای احادیث را با عمق جان درک کنند تا اثرپذیری داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه پرداختن صرف به بعد مادی کار و تلاش از نگاه اقتصاد رضوی ملاک نیست و در کنار بعد مادی باید به بخش پرورش و تقویت مبانی معنوی نیز توجه کرد، افزود: نگاه اقتصاد رضوی رشد در هر دو بعد مادی و معنوی است، چراکه تلاش زمینه رهایی از فساد را فراهم می‌کند.
حاج‌کریم در بخشی از سخنان خود در تشریح تفاوت بین پرهیز از فقر و ساده‌زیستی، اظهار کرد: کار و تلاش از فرهنگ رضوی است و بر آن تأکید بسیار شده است. پرداختن به کسب انسان را از فقر دور نگه می‌دارد و در واقع پرهیز از فقر از ویژگی‌های اقتصاد و فرهنگ رضوی است.
وی ادامه داد: ساده‌زیستی و دور نگه داشتن خود از تجمل‌گرایی از امتیازات فرهنگ و سبک زندگی رضوی است و این امر را نباید با پرهیز از فقر و دور نگاه داشتن خود از آن اشتباه گرفت. امام رضا(ع) فرمودند: «فقر و بینوایی کلید هر نوع بدبختی و بیچارگی است». برای دور نگاه داشتن جوانان از لغزش و گناه و هرگونه بیماری روحی باید آنان را با کار سرگرم کرد. باید قبول کرد تأمین معیشت نقش بسزایی در آرامش، سلامت روحی و روانی دارد.
حاج‌کریم اسراف را از آفت‌های مهم در رشد و رونق اقتصادی دانست و اظهار کرد: پرهیز از اسراف و تبذیر در قرآن ذکر شده است و دور بودن انسان مؤمن از این ویژگی ناپسند نیز در روایات تمامی معصومین(ع) و حتی ادیان الهی دیگر نیز بیان شده است. در روایتی آمده است: روزی یکی از غلامان آن حضرت میوه‌ای خورد و نصفه آن را دور انداخت. ایشان به او فرمودند: «اگر تو میلت به باقی میوه نمی‌کشد و از آن بی‌نیاز هستی، بدان که افرادی هستند که به همین میوه نیم‌خورده محتاج‌اند».
این اقتصاددان در پایان بیان کرد: اینکه ثروتمندان در برابر فقرا دارای وظایف و تکالیفی هستند که باید عمل کنند مسئله‌ای تازه نیست. کمک ثروتمندان به فقرا از شاخصه‌های سبک زندگی و اقتصاد رضوی، علوی، فاطمی و حسینی است. در مکتب ما لزوم توجه به فقرا و نیازمندان بسیار مورد توجه بوده است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی این امر مورد تأکید است. پرداخت زکات از سوی افراد ثروتمند به کاهش فاصله طبقاتی منتج خواهد شد و در روزگاری که تعدادی از مردم گرفتار مشکلات معیشتی هستند، طرح‌هایی همچون مواسات اقدام خوبی است، اما برای رفع دغدغه‌ها باید فکری اساسی کرد.