به گزارش ایکنا، نشست «مهارت‌های نگارش مقاله علمی پژوهشی با محور مفیدیت، کارآمدی، تأثیرگذاری، مسئله‌محور و تقاضا‌محور بودن» شب گذشته ۱۵ آبان‌ماه ۱۴۰۰ از سوی انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم قرآنی آمل، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالله اصفهانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم برگزار شد.

 

حجت‌الاسلام اصفهانی در این نشست بیان کرد: در تعریف وزارت علوم از مقاله علمی‌ـ‌پژوهشی آمده است که هر تولیدی که به دنبال جست‌وجوی حقایق و برای کشف بخشی از معارف و نشر آن در میان مردم و به قصد حلّ مشکلی یا بیان اندیشه‌ای در موضوعی از موضوعات علمی از طریق مطالعه نظام‌مند برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده‌های طبیعی به دست آید و از دو خصلت اِصالت و اِبداع برخوردار باشد و نتايج آن به کاربردها، روش‌ها و مفاهیم و مشاهدات جدید در زمینه علمی منجر شود‌، با هدف پيشرفت مرزهای علم و فناوری منجر شود، مقاله علمی - پژوهشی است.

 

استاد دانشکده علوم قرآنی افزود: این تعریفی اِجمالی و از راه دور است که باید در رشته تخصصی خاص بازخوانی شود و نیاز به تبیین و تشریح دارد. مخاطب این مقاله چه کسی می‌شود؟ مخاطب مجله علمی_پژوهشی عبارت است از دکترای تخصصی آن رشته، و دانشجویان ارشد و دکتری یا فرهیختگان پژوهشکده‌های مربوط به آن رشته. پس ببینیم چیزی که تولید می‌کنیم به درد این افراد می‌خورد؟

 

وی در ادامه بیان کرد: ما دو نوع مقاله علمی_پژوهشی داریم که شامل مقاله علمی_پژوهشی واقعی و شبه علمی پژوهشی (علمی‌پژوهشی نما) است. بنده به این نکته رسیده‌ام که مفهوم مقاله علمی_پژوهشی در یک رشته خاص، به لحاظ مصادیق، موضوعات، ملاکات، روش‌ها و نیازها، مفهومی سَیّال است. برای نوشتن مقاله‌های علمی_پژوهشی دونوع روش تحقیق داریم که شامل روش تحقیق نظری_‌بنیادین و روش تحقیق کاربردی رشته‌های علوم تجربی است. معمولا حوزه‌‌های پژوهشی_‌کاربردی، بیشتر دارند و حوزه‌های علوم انسانی و دین پژوهانه، کاربردی کمتر است. 

 

وی در پاسخ به این سؤال که روش تحقیق بنیادین، به چه روشی گفته می‌شود؟ اظهار کرد: روش تحقیقی است که پژوهش در مورد یک مسئله علمی باشد، به طوری که نتیجه آن تولید علم و دانش پایه باشد، تا حقایق بیشتری در این رشته علمی به دست بیاید و به توسعه نظریات در آن رشته خاص برسد و در نتیجه، توسعه قلمرو علم و دانش در آن رشته را در پی داشته باشد.

 

حجت‌الاسلام اصفهانی در پاسخ به این سؤال که تعریف روش تحقیق کاربردی چیست؟ افزود: آزمون مفاهیم نظری و ذهنی در موقعیت‌های عینی و عملی و حسّی و مخصوص واقعه خارجی است. در روش تحقیق کاربردی چه چیزی به دست می‌آوریم؟ جواب، رشد یک فعالیت، رشد یک محصول، تولید وسایل و ابزار بهتر، تولید دانش کاربردی است.

 

حجت‌الاسلام اصفهانی درباره اقسام روش تحقیق کاربردی گفت: این اقسام شامل تحقیقات مسئله محور، روش تحقیق توسعه‌ای، تاریخی، توصیفی، تعلیلی، تجربی، نيمه تجربی، همبستگی، آماری‌_‌میدانی، کتابخانه‌ای‌_‌اسنادی و مدارکی، موردی و ترکیبی‌_‌سیستمی، هستند موارد دیگری هم می‌توانیم بیان کنیم، ولی ۹۹درصد همین موارد هستند.

 

حجت‌الاسلام اصفهانی در پایان گفت: در مورد مقالات نظری_بنیادین و کاربردی، هرکدام را به دو دسته تقسیم می‌کنیم که شامل مقالات مفید و تأثیر گذار و کم فایده و کم تأثیر هستند. ویژگی‌های مقاله نظری_‌بنیادین مفید و مؤثر نیز شامل عدم وجود پژوهش‌های قوی متشابه و هم عَرض و همچنین کارآمدی و دستاوردی آشکار در حوزه مفاهیم.فرهنگی، اعتقادی، اخلاقی، حقوقی، فردی و اجتماعی مربوط به حوزه تفسیر قرآن و علوم قرآنی هستند.