مجلس یازدهم به رغم دادن وعده شفافیت آرای نمایندگان از ابتدای تشکیل این مجلس و حتی پیش از شروع به کار به منزله یکی از شعارهای انتخاباتی اغلب نمایندگان، همچنان نتوانسته این طرح را به تصویب برساند و هر بار به دلایلی این طرح یا برگشت خورده یا اینکه در دستور کار قرار نگرفته است. در حالی که بارها رئیس مجلس و برخی نمایندگان اعلام کرده بودند که مجلس در این مسیر پیشقدم شده تا سایر دستگاهها و نهادها نیز در ادامه وارد عرصه شفافیت شوند اما با گذشت نزدیک به یکسال و نیم از عمر مجلس این وعده همچنان در حد شعار باقی ماند است.
محمدجواد آرینمنش، کارشناس مسائل سیاسی و نماینده پیشین مجلس، در گفتوگو با ایکنا درباره دلایل به سرانجام نرسیدن وعده نمایندگان مبنی بر شفافیت در مجلس و عملی نشدن این وعده گفت: اصطکاک و تعارض منافع مانع از شفافیت میشود. اگر شفافیت در مجلس حاکم شود نمایندگان باید در قبال آرای خود به مردم پاسخگو باشند و باید بگویند چرا به طرح یا لایحهای رأی موافق یا مخالف دادهاند و چون تمایل چندانی برای توضیح دادن این امر به مردم ندارند به نوعی از شفافیت آرای خود فرار میکنند.
وی افزود: البته مسئله شفافیت تنها مربوط به مجلس نیست بلکه شامل سایر نهادها و سازمانها نیز میشود. در این میان گاهی مدیر و مسئولی حاضر میشود اطلاعات کاملی پیرامون حوزه مأموریتیاش در اختیار مردم قرار دهد اما اینها نمونههای موردی و خاص است والا بسیاری از مسائل حالت محرمانه و حیات خلوت پیدا کرده است.
آرینمنش اظهار کرد: برای نمونه علیرغم این همه بحث که درباره میزان حقوق مسئولان و مدیران انجام گرفت اگر بخواهید فقط مطلع شوید مسئولان نظام چه میزان امکانات، سرمایه، اموال و حقوق دریافتی دارند با در بسته مواجه میشوید. چون عدالت در پرداختها وجود ندارد و به همین دلیل مسئولان ترجیح میدهند از ارائه اطلاعات و شفافیت مالی در برابر مردم پرهیز کنند.
آرین منش در پاسخ به این سؤال که عدم اجرای شفافیت به عنوان یکی از شعارهای اصلی مجلس یازدهم و از انتقادات آنها به مجلس دهم، نشانه همین بیپشتوانه بدون وعدههای مسئولان نیست، گفت: غالباً افراد در آستانه انتخابات و زمانی که به دنبال گرفتن رأی از مردم هستند به نقد جریان حاکم میپردازند و وقتی خودشان به جریان حاکم تبدیل میشوند، قولها و وعدههای خود را فراموش میکنند.
این کارشناس مسائل سیاسی یادآور شد: اگر وعدهها و شعارهای افراد قبل از انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری را مرور کنید متوجه میشوید میان شعارها و عملکردها تفاوت از زمین تا آسمان است و علت اینکه کشور با چالشهای بزرگی مانند فقر و فساد و تبعیض روبروست ناشی از عدم تحقق عدالت است و متأسفانه هیچگاه این شعار در سطح مسئولان و از بالا به پایین تحقق پیدا نکرده است.
آرین منش درباره اینکه جهاد تبیین بدون شفافیت و داشتن اطلاعات دقیق و درست تا چه اندازه امکانپذیر است، گفت: هر کسی از شعاع پیرامون خودش و مسئولیتهای خودش ضعفها و قوتهای حوزه کاری خودش باید تبیین واقعیتها را شروع کند. تبیین به معنای بیان واقعیتهاست و زمانی که افراد از بیان واقعیتهای حوزه کاری و مسئولیتی خود پرهیز کنند در این وضعیت تبیین معنا و مفهومی ندارد.
این کارشناس مسائل سیاسی درباره تأثیرپذیری بخشی از نسل جوان از رسانههای بیگانه و نسبت آن با افزایش بیاعتمادی به مسئولان به ویژه در پیشبرد پروژههایی مانند تطهیر رژیم پهلوی گفت: یکی از ارکان اساسی پیروزی انقلاب اسلامی حضور مردم در صحنه بود و ارتباط صادقانه و شفاف مسئولان و مردم در آن سالها انقلاب را تثبیت کرد. در واقع هر جا مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس موفقیتی حاصل شده به خاطر این حضور مردم و نزدیکی مسئولان به آنها بوده است.
وی با بیان اینکه یکی از عوامل حفظ مردم در صحنه شفافیت مسئولان، تقویت عدالت، تبیین واقعیتها و محرم دانستن مردم است، گفت: این عوامل و مؤلفهها بین مردم و مسئولان انسجام ایجاد میکند و شکاف دولت ـ ملت را از بین میبرد اما هر چقدر که مردم احساس کنند میان آنها با مسئولان تفاوت و فاصله وجود دارد و هر زمان که نیاز به حضور آنها باشد اعتبار پیدا میکنند و در زمانهای دیگر اطلاعات و واقعیتها از دسترس آنها دور میشود، در این وضعیت بیاعتمادی تقویت و انسجام و همبستگی ملی تضعیف میشود.
آرینمنش در پایان اظهار کرد: در وضعیتی که پشتوانه مردمی انقلاب و نظام ضعیف شود به طور طبیعی زمینه برای موجسواری و میدانداری و سربازگیری بیگانگان و مخالفان انقلاب بیشتر فراهم میشود به نحوی که آنها برای خود موضوعاتی مانند تطهیر رژیم پهلوی را تعریف و عملیاتی میکنند. چون میدانند در فضای بیاعتمادی مردم به مسئولان راحتتر میتوانند القائات دروغین خود را در ذهن مردم به منزله یک واقعیت جا بیندازند.
گفتوگو از مهدی مخبری