طرح قرآنی 1441 تا 1455 را میتوان از معدود طرحهای ویژه(برند) در حوزه امور قرآنی کشور دانست که در سال جاری اجرای آن متوقف شد. ایکنا طی گزارشی با عنوان «ناتمامی طرح بزرگ قرآنی در سایه نگاه سلیقهای» در تاریخ 31 مردادماه 1401 به آن پرداخت.
احمد لیایی که مسئولیت دبیری این طرح ملی را در دورههای 1448 تا 1452 برعهده داشته است در گفتوگو با خبرنگار ایکنا به بیان نکات بیشتری پرداخت و گفت: این طرح با نیت راهاندازی نهضت قرآنآموزی آغاز شد.
وی افزود: اوایل اجرا و در زمان مدیریت آقای حسین ساری بر شبکه قرآن و معارف سیما، روند درستی را طی میکرد، ولی هر چه جلوتر آمدیم از آن نیت فاصله گرفت، اما باز همچنان منجر میشد تا بسیاری از افراد را با شبکه قرآن و معارف سیما همراه کند.
لیایی گفت: مقرر بود تا این طرح با مشارکت همه دستگاههای امور قرآنی به عنوان یک طرح ملی اجرا شود به همین دلیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی هزینههای آن را پذیرفت، ولی متأسفانه به غیر از یکی دو سال، در پرداخت بودجههای مصوب خودشان خلف وعده کردند و صدا و سیما خود هزینههای جوایز را متقبل شد، چرا که برندگان، جوایز خود را از مجری کار که صدا و سیما بود، میخواستند. همین سبب میشد تا سالهای بعد صدا و سیما با احتیاط وارد طرح شود.
وی ادامه داد: در مجموع همکاری نهادها در این طرح خوب بود، بعضیها مانند سازمان دارالقرآن الکریم، بسیج، کانونهای فرهنگی ـ هنری مساجد و سازمان اوقاف و امور خیریه فعالیت بیشتری داشتند و برخی صرفاً به دنبال الصاق لوگوی مجموعهشان در پوستر طرح بودند.
مدیر اسبق گروه تلاوت و نغمات دینی شبکه قرآن و معارف سیما اظهار کرد: شبکههای رادیویی و تلویزیونی نیز در مجموع همکاری خوبی داشتند، البته برخی از آنها بهصورت دستوری همکاری میکردند و از روی علاقه مدیر شبکه نبود، بعضاً هزینه عوامل برنامه خود را نیز از شبکه قرآن مطالبه میکردند، در حالی که به عنوان یک طرح ملی نیاز بود همه شبکهها نه از روی اجبار بلکه با علاقه ورود داشته باشند، به همین خاطر شبکه قرآن آیتمهایی را آماده میکرد و در اختیارشان قرار میداد و آنها فقط کارشناس برنامه را دعوت میکردند.
وی با بیان اینکه از بین مجموعه معاونتهای صدا و سیما، همکاری معاونت استانهای صدا و سیما بیشتر بود، بیان کرد: متناسب با نوع طرح، روزانه با مراکز صداوسیمای استانها ارتباطات داشتیم و با لوگوی طرح، دکور میزدند و میهمانانی را از سطح استان دعوت میکردند.
لیایی با ذکر این مطلب که بعد از چند سال، طرح تکراری شده بود ولی چون مسئولان صدا و سیما آن را برند میدانستند سعی بر حفظ آن داشتند، اما کار بدون خلاقیت و نوآوری بود و بودجه هم افزایش پیدا نمیکرد، گفت: معمولاً در این قبیل برنامهها که مشابه آن را میتوانیم برنامه 90 بدانیم، چون مخاطب دارد، صداوسیما تمایل به ادامه پخش دارد. اگر دقت میکردید آن برنامه با وجود تم یکسانش، هر چند وقت یک بار دکور را تغییر میداد، تنوع و خلاقیتی در برنامه 90 وجود داشت، ولی در این طرح قرآنی ما کمتر شاهد این خلاقیت بودیم و این طرح با سلیقه هر مدیری بدون توجه به برنامهریزی که برای این طرح طی چند سال شده بود تغییر میکرد.
وی افزود: بعد از چند روز که مدیر جدید حکم خود را دریافت کرده بود از روی وظیفه اخلاقیام با ایشان تماس گرفتم و ضمن تبریک پیشنهاداتی داشتم که بخشی از آن هم راجع به این طرح بود، ایشان هم استقبال کرد و وعده داد که به زودی با من تماس میگیرد ولی هنوز محقق نشده است، اگر الان هم اظهار تمایل کنند نظراتم را بیان میکنم.
مدیر اسبق گروه تلاوت رادیو قرآن با بیان اینکه اگر قرار بود که طبق روال چند سال اخیر، این طرح همچنان برگزار شود با برگزاری آن مخالف بودم، اظهار کرد: نوع برنامهریزیها، تبلیغات و خیلی از مسائل دیگر دست به دست هم داده تا فقط جمع خاصی که خودشان علاقهمند به حوزه معارفی و قرآنی هستند مخاطب شبکه قرآن سیما باشند. باید به سمتی برویم که مثل شبکههای دیگر این شبکه نیز بیننده داشته باشد، البته با توجه به خاص بودن موضوعش شاید انتظارمان همانند یک شبکه عمومی نباشد. مدت سه سال مدیر چند گروه شبکه رادیویی قرآن بودم، این شبکه بین مجموعه رادیوها، از حیث میزان مخاطب مقام سوم را به دست آورد، اینکه یک رادیو با موضوع خاص و تخصصی بتواند در مجموع رادیوها چنین رتبهای بیاورد، بیسابقه بود و این نشان میدهد نمیتوان گفت که چون موضوع خاص است پس مخاطب آن نیز کم میشود، بهویژه اینکه در شبکه قرآن سیما ابزارهایی مثل تصویر و نور نیز در اختیار داریم و این خیلی میتواند به کار تنوع دهد.
لیایی تصریح کرد: نیاز است که مجموعه صدا و سیما از لحاظ بودجهای، نیروی انسانی و پوشش آنتندهی بیشتر در سطح کشور و تقویت این سیستم توجه بیشتری به شبکه قرآن سیما داشته باشد، اینها نکاتی است که مجموعه صدا و سیما و مدیریت آن باید به آن توجه کنند.
وی در پایان گفت: این نقدها نافی زحمات دوستانمان در شبکه قرآن نیست. ما اهالی قرآن به ویژه بنده که سالها در این شبکه مسئولیت داشتهام از باب دغدغه و دلسوزی این موارد را بیان میکنیم.