به گزارش خبرنگار ایکنا، بر اساس اعلام مسئولان در کشور حدود 70 تا 80 هزار مسجد وجود دارد و این یعنی حتی هنوز مسئولان مربوطه دقیقاً نمی‌دانند چه تعداد مسجد در کدام مناطق کشور وجود دارد؛ وقتی نمی‌دانیم چه تعداد مسجد، در کدام مناطق، با چه شرایط، امکانات و نیازهایی داریم چطور می‌توانیم برای این مساجد برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم؟
امروز 18 اسفند، سالروز تأسیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد است. در این حدود 70 تا 80 هزار مسجد، 26 هزار کانون فرهنگی هنری در حال فعالیت هستند. کانون‌هایی که هدف از تشکیل آنها: احیای نقش واقعی فرهنگی، آموزشی، هنری و تبلیغی مساجد؛ تربیت و رشد نیروهای متعهد، انقلابی و کارآمد در حوزۀ فرهنگ و هنر؛ توسعۀ فرهنگ اصیل اسلامی در شهرها و روستاهای کشور و مقابله با تهاجم فرهنگی دشمنان است.
بررسی اجمالی عملکرد کانون‌های مساجد نشان می‌دهد، کانون فرهنگی موفق در مسجد موفق و مسجد موفق با کانون فرهنگی موفق محقق شده است اما چطور و چرا یک کانون موفق می‌شود جوانان زیادی را جذب مسجد کند و یک کانون دیگر فقط در حد دریافت مجور باقی می‌ماند؟
مصطفی اصلانی، مدیر مسئول کانون مسجد «علی بن ابیطالب(ع)» بلوار آیت الله کاشانی در غرب تهران است. وی از کودکی در همین مسجد با حضور در برنامه‌های پایگاه‌های تابستانه و دبستان رشد کرده و اکنون خود مدیر کانون است. وقتی از وی درباره دلایل موفقیت این کانون فرهنگی سؤال کردیم، گفت: اگر ما موفق هستیم پس وای به حال بقیه کانون‌ها! ما تلاش خودمان را می‌کنیم اما برای موفقیت به همکاری سایر مساجد نیاز داریم که این همکاری صورت نمی‌گیرد.
اصلانی ادامه داد: ما در کانون فرهنگی مسجدمان از بچه‌های سه ساله تا سنین بالا برنامه داریم. از سه سالگی تا هفت سالگی مهدقرآنی داریم. برای بچه‌های هفت سال پیش دبستانی داریم تا چهارم دبستان نیز مدرسه مسجدمحور داریم. در کنار این فعالیت‌ها با مدارس ارتباط برقرار کرده‌ایم و مراسم جشن تکلیف دختران را برگزار می‌کنیم. برای بچه‌های نوجوان کلاس‌های کمک درسی و تقویتی داریم. در مقطعی که دانش‌آموزان باید برای کنکور آماده شوند هر ساله از سه ماه قبل از کنکور از ساعت 8 تا 20 از فضای مسجد برای حضور اساتید و برگزاری کلاس‌های آمادگی کنکور استفاده می‌کنیم که در چند سالی که این برنامه برگزار شده رتبه‌های برتری نیز کسب شده است.
این مدیر کانون از برنامه‌های ورزشی این کانون نیز گفت و تشریح کرد: یک باشگاه ورزشی برای بانوان و آقایان داریم که در سطح کشور هر ساله ورزشکاران ما مقام کسب می‌کنند. در رشته کاراته و تکواندو بانوان ورزشکار ما صاحب مقام‌های کشوری هستند.
اصلانی با اشاره به اینکه این مسجد هشت هزار متر مربع است و از سال 60 ساخته شده، گفت: فضایی را به عنوان پاتوق کتاب در مسجد درست کرده‌ایم و در کنار مخزن کتابخانه و ارائه لوازم فرهنگی و لوازم التحریر اسلامی بچه‌ها در این پاتق به مطالعه می‌پردازند. کارگاه کارآفرینی و اشتغال‌زایی بانوان هم داریم که به صورت رایگان این آموزش‌ها ارائه و در جهت توانمندسازی بانوان تلاش می‌شود.
وی ادامه داد: مشاوره فردی و گروهی خانوادگی هم داریم، دوره‌های تربیت مربی ارتباط با نوجوانان هم برگزار می‌شود. کلاس های هنری، آموزش رسانه، کامپیوتر، میناکاری، مترجمی قرآن که به صورت ترمیک برگزار می‌شود و بعد از چهار سال افراد مدرک می‌گیرند و می‌توانند به عنوان استاد فعالیت کنند، گروه تواشیح متشکل از 50 نوجوان، کلاس‌های آموزش حفظ و روان خوانی قرآن، آموزش زبان با رویکرد اسلامی و ... نیز بخش دیگری از اقدامات ما در این کانون است.
اصلانی در پاسخ به این سؤال که در بسیاری از مساجد ما بسته است، در مسجد شما کی باز و کی بسته می‌شود؟ گفت: در مسجد ما از ساعت چهار صبح باز است تا 11 شب که البته 11 شب در بسته می‌شود ولی تعدادی از بچه‌ها که کار تدوین و ... را انجام می‌دهند در مسجد می‌مانند و کارهای خود را پیگیری می‌کنند. سه هزار نفر در کانون این مسجد ثبت نام کرده‌اند اما تعداد افرادی که از برنامه‌های کانون استفاده می‌کنند بیش از این تعداد است و به صورت فصلی فرق می‌کند.
وی ادامه داد: ما خانه بازی داریم، در کلاس‌ها و کتابخانه نیز تعداد زیادی ثبت نام می‌کنند. اعتکاف خانوادگی هم داریم که 300 خانواده حضور دارند. تلاش کرده‌ایم فعالیت ما محدود به قشر خاصی نباشد و اینگونه نیست که فقط برای نمازگزاران برنامه‌ریزی کرده باشیم. حتی افرادی هستند که از هشت صبح تا پنج بعد از ظهر از برنامه‌های مسجد استفاده می‌کنند.
اصلانی در پاسخ به این سؤال که آیا نیازهای مردم منطقه خود را برآورده کرده‌اید؟ گفت: منطقه پنج بیش از یک میلیون نفر و محله ما حدوداً 60 هزار نفر جمعیت دارد و ما به تنهایی نمی‌توانیم نیاز این همه جمعیت را برطرف کنیم و برای این کار به همکاری سایر مساجد نیاز داریم اما متأسفانه همکاری چندانی صورت نمی‌گیرد. در پاساژ کوروش که به فاصله یک تا دو کیلومتری مسجد ما است روزانه 40 تا 50 هزار نفر تردد می‌کنند؛ اما آیا به مساجد ما هم تا این حد ورودی و خروجی وجود دارد؟ خیر؛ ما فقط یک مسجد هستیم و باید ارتباط مساجد در این زمینه‌ها با هم بیشتر شود.
مدیر مسئول کانون مسجد «علی بن ابیطالب(ع)» درباره دلایل موفقت این کانون در جذب گسترده جوانان، گفت: مساجد را هیئت امنا اداره می‌کنند اما هیئت امنا نیز توسط امام جماعت تأیید می‌شوند و این امام جماعت است که باید جوهری داشته باشد تا بتواند همه را راهنمایی کند. من معتقد هستم علت موفقیت ما فعال بودن و همکاری و ارتباط داشتن امام جماعت و ارتباط خوب امام جماعت با جوانان است. در برخی مساجد این ارتباط قوی و خوب برقرار نمی‌شود و به دلیل رفتارهای سلیقه‌ای فقط عده‌ای از جوان به مسجد می‌روند.
وی که خود از برنامه‌های پایگاه‌های تابستانه و دبستان در همین کانون رشت کرده و اکنون مسئول کانون است، به تجربه حضور خود در دو مسجد در مناطق شلوغ تهران اشاره کرد و گفت: برای اقامه نماز مغرب به مسجدی رفته بودم که دیدم حتی سرویس‌های بهداشتی را بسته‌اند خادم می‌گفت می‌خواهم در را ببندم نماز بخوانید و بروید!
اصلانی ادامه داد: همین می‌شود که جوانان جذب سایر مراکز می‌شوند. درست است که مساجد هم مشکل مالی دارند و باید این مشکلات حل شود اما امامان جماعت باید ارتباط بهتری با جوانان داشته باشند.
وی ضمن انتقاد از اینکه درآمد هر مسجد برای خود آن مسجد هزینه نمی‌شود، گفت: زمانی سازمان اوقاف اعلام کرد برای تأمین درآمد مساجد مراکز تجاری به عنوان رقبه مسجد ساخته شود. حالا که این رقبات ساخته شده و به درآمدزایی رسیده سازمان اوقاف اعلام کرده است که باید درآمد این مغازه‌ها به حساب این سازمان واریز شود و فقط بخشی در اختیار امام جماعت و خادم قرارگیرد. حتی اگر لامپی در مسجد خراب شود ما باید اعلام کنیم تا اوقاف هزینه آن را بدهد. این کار فعالیت مسجد را محدود می‌کند.
اصلانی به مسئله جوانگرایی در انتخاب امامان جماعت هم اشاره کرد و گفت: روحانی که 20 سال در یک محله است و سال‌ها در مناسبت‌های مختلف شادی و غم مردم حضور داشته را نباید به بهانه جوان گرایی از کار برکنار کرد و شخصیت‌های وزین و شناخته شده که تخلفی نکرده‌اند را با یک روحانی جوان که دغدغه مسکن و درآمد دارد، جایگزین کرد.
وی افزود: یکسری از مشکلات هم به امام جماعت باز می گردد؛ اگر امام جماعت جوانان را درک کند، کانون‌های مساجد و بسیج مساجد رشد خواهندکرد. اگر امام جماعت حامی جوانان فعال در کانون نباشد، اول از همه خادم شروع می‌کند به بستن در مسجد و فضا را در اختیار جوانان نمی‌گذارد. در مسجد ما بچه‌ها هر شب فوتبال بازی می‌کنند، مدام هم شیشه می‌شکنند؛ اشکالی ندارد، ما شیشه‌ها را باز هم می‌‌اندازیم. نوجوانان در خانه‌های کوچک و کوچه‌های باریک زندگی می‌کنند و نیاز به فضایی برای بازی دارند و اگر این فضا را مسجد در اختیار آنها قرار ندهد، کجا باید بروند؟ باید فضا را برای بازی و حضور بچه‌ها در مساجد فراهم کرد. ما تلاش کردیم از هر بخش از مسجد برای رفع نیاز همه اقشار به ویژه نوجوانان و جوانان استفاده کنیم.
