سبک زندگی و خانواده/ ۴
الگوی تک‌فرزندی منجر به تربیت بهتر نمی‌شود

صالح قاسمی

صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت، در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین، با بیان اینکه الگوی تک‌فرزندی الگوی بومی ایرانی و اسلامی نیست، گفت: الگوی ایرانی اسلامی وجود یک خانواده گرم و گسترده است، اگرچه مشکلات متعددی در مسیر فرزندآوری وجود دارد اما در وهله اول به خانواده خود و در وهله بعد به آینده کشور که فکر کنیم متوجه خواهیم شد که الگوی تک فرزندی آسیب‌زا و خلاف عرف و سنت‌های رایج در کشور ماست.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت در پاسخ به این پرسش که هر خانواده ایرانی چه تعداد فرزند باید داشته باشد، اظهار کرد: اگرچه این سؤال بسیار مهمی است اما سعی ما تعیین تعداد و عدد برای فرزندآوری نیست؛ چون موضوع فرزندآوری و تصمیم‌گیری برای آن یک مسئله شخصی است. اما به لحاظ آماری و کارشناسی باید نرخ باروری را به حدود سه فرزند برسانیم تا یک رشد منطقی را در کشور تجربه کرده و جمعیت پایداری داشته باشیم. جمعیت پایدار هم مفهومی کاملاً روشن است. به شرطی می‌توان به جمعیت پایدار و نرخ باروری سه فرزند رسید که هر یک از خانواده‌ها بین سه یا چهار فرزند داشته باشند.

قاسمی تصریح کرد: توصیه می‌کنیم خانواده‌هایی که شرایط فرزندآوری دارند چهار فرزند و یا حداقل سه فرزند داشته باشند. این سبب می‌شود که نرخ باروری در سطح کلان به حدود سه فرزند برسد و تا حدودی کشور را از بحران جمعیتی خارج می‌کند.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت گفت: گرچه به شرایط ایده‌آل اشراف داریم اما می‌دانیم که بازگشت به شرایط ۶ فرزندی دهه شصت هم به لحاظ سبک زندگی هم به لحاظ الگوهای شهرسازی و شهرنشینی و هم شرایط اقتصادی و بسیاری از مؤلفه‌های دیگر چندان میسر نیست.

وی خاطرنشان کرد: با یک پدیده اجتماعی مواجهیم که آینده خانواده و کشور را تهدید می‌کند و با وجود هر شرایط اجتماعی و اقتصادی باید این مطالب عنوان شود و ما سال‌هاست که کارهای مطالعاتی برای این موضوع انجام داده و حرفی برای گفتن داریم لذا توصیه می‌کنیم که خانواده‌ها به سمت داشتن حداقل سه فرزند حرکت کنند و آن‌ها که شرایط مساعدتری دارند بیش از سه فرزند را برای خانواده خود پیش‌بینی کنند.

قاسمی در تعریف تک‌فرزندی و تأثیر آن در تربیت، بیان کرد: تک‌فرزندی یعنی خانواده‌ای به سبب گزاره‌های علمی غلطی که به او داده شده و مشاوره‌های اشتباهی که دریافت کرده و در پی آن باورهای غلطی که پیدا کرده به این نتیجه رسیده که باید یک فرزند داشته باشد و تمام حواس خود را برای آن تک فرزند متمرکز کند. بر اساس یافته‌های علمی و تجربیات عینی موجود شاهدیم که الگوی تک فرزندی منجر به تربیت بهتر نمی‌شود.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت در پایان خاطرنشان کرد: «فرزند کمتر، تربیت بهتر» گزاره غلطی بود که چند سالی در کشور ما به اشتباه و به صورت افراطی ترویج شد، در حالیکه امروز شاهدیم که تربیت بهتر در فرزند کمتر محقق نمی‌شود بلکه تربیت بهتر در تعامل بین فرزندان با یکدیگر شکل می‌گیرد.