امیری‌اسفندقه در نشست «حماسه‌سرایان زبان فارسی»:
حماسه‌سرایی، تجلی جهاد اکبر در شعر فارسی است
حماسه‌سرایی، تجلی جهاد اکبر در شعر فارسی است

به گزارش ایکنا، به نقل از ستاد خبری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مرتضی امیری‌اسفندقه، شاعر، پژوهشگر و منتقد ادبی نامدار کشورمان در نشست «حماسه‌سرایان زبان فارسی» که عصر روز دوشنبه، 25 اردیبهشت در ششمین روز برپایی نمایشگاه کتاب 1402 برگزار شد، در سخنانی تأکید کرد: از همان آغاز پیدایش شعر فارسی و در شعر شاعران کلاسیک مانند ابوسلیک و حنظله، رگه‌هایی از حماسه دیده می‌شود.

وی ادامه داد: حتی در زمان معاصر در اشعار فروغ فرخزاد نیز حماسه را به شکل خاص و زنانه می‌بینیم. وقتی در خصوص حماسه سخن می‌گوییم باید بسیار ظریف و دقیق جلو بياييم؛ سپس تقسیم‌بندی کنیم و بعد از آن شواهدی را برای اقناع مخاطب ارائه کنیم.

حماسه درونی و حماسه بیرونی به روایت جهان نظم و نثر

این شاعر با بیان اینکه گاهی حماسه یعنی «من نیستم» توضیح داد: صائب تبریزی، کلیم کاشانی و بیدل دهلوی می‌توانند از لحاظ حماسی با هم تفاوت داشته باشند، یعنی نوع پرداختن آن‌ها به مضامین حماسی متفاوت است. شاعری مانند مولانا به دامن حماسه‌های درونی و باطنی پناه می‌برد.

وی افزود: بحری که در آن حماسه سروده‌اند، بحر رجز بوده و هرگاه فردوسی در این بحر شعری سروده، طنین حماسه‌اش چند برابر شده است.

امیری‌اسفندقه با بیان اینکه حماسه‌های درونی به منزله سفرهای روحی نفسانی و حماسه‌های بیرونی همان پهلوانی‌ها و رشادت‌ها هستند، گفت: این دو وقتی همدیگر را در برمی‌کشند که حماسه به شکلی اصیل متبلور شود. ما امروزه نیز می‌توانیم حماسه‌هایی را از جنس دیگر در اشعار بزرگان این دوران مثل اخوان و شاملو تا فروغ و سپهری سراغ بگیریم.

وی تصریج کرد: حماسه اصیل و درست با غوغاسالاری تفاوت دارد؛ چون از منیت و خودخواهی فاصله می‌گیرد. از طرفی حماسه در زمان ما بسیار جذاب‌تر شده است؛ چراکه حماسه همان عشق است و باید در زمانه ما عاشق بود. تجلی جهاد اکبر در شعر فارسی همان حماسه‌سرایی است که بسیار عجیب و ظریف رخ می‌دهد.

تجلی معرفت، عشق و حماسه در شعر فارسی

همچنین در این نشست، مصطفی محدثی خراسانی، شاعر آیینی کشورمان در سخنانی عنوان کرد: اگرچه ما در شعر فارسی طبقه‌بندی‌های معمول را داریم، ولی از منظری جدید می‌توان شعر فارسی را به خاطر ماهیت چندوجهی سرشار از معرفت، عشق و حماسه در همه قالب‌ها چه در شعر قبل و چه در شعر بعد از اسلام جست.

وی تأکید کرد: در اولین ابیاتی که به‌عنوان جرقه‌های شعر فارسی ضبط و ثبت شده، رگه‌هایی از شعر حماسی وجود دارد، اما باشکوه‌ترین و مدون‌ترین اثر سروده‌شده در زبان فارسی، شاهنامه فردوسی است. شاهنامه اولین اثر درخشان و جامع شعر فارسی در تاریخ ماست که با مضامین حماسی سروده شده و از آن زمان تا به امروز اشعاری حتی با مضامین حماسی در قالب‌های نوین سروده شده‌اند. همچنین در اشعار آیینی و آثار دفاع مقدس نیز شاهد رنگ و بوی حماسیِ ویژه هستیم.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» از ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت ماه در مصلای امام‌ خمینی(ره) و همزمان به‌ صورت مجازی در ketab.ir برگزار می‌شود.