10 روز اول ماه ذیالقعده که فاصله بین ولادت حضرت معصومه (س) و ولادت امام رضا(ع) است با عنوان دهه کرامت نامگذاری شدهاست تا ارزش وجودی آن خوبان را همگان دریابند.
یکی از اصلیترین دلایلی که این دهه را دهه کرامت نامیدهاند، بهدلیل کرامات این دو بزرگوار، حضرت رضا(ع) و حضرت معصومه(س) است، زیرا کرامت به معنای جود و بزرگواری است. این دهه یادآور بسیاری از مطالب عالی و مفاهیم بلند، سازنده و یادآور لطیفترین علائق و مهر و وفاهای کمنظیر یک خواهر نسبت به مقام شامخ و معنوی برادر است.
کرامت در معنی لغوی به معنی سخاوت، جوانمردی و بخشندگی است و در مفاهیم انسانی و به مفهوم دینی کرامت به معنای بزرگواری است. براساس احادیث و توصیههای موجود از بزرگان دین اسلام، کرامت (بزرگواری) اصل مهمی به شمار میرود و یعنی حالتی که در آن، انسان با دور از پستی، رذالت و فرومایگی، عزت نفس و بزرگواری داشته باشد و این دو بزرگوار، مظهر کرامت انسانی و منزّه از هرگونه فرومایگی و مجهز به سلاح تقوی و پرهیزگاری بودند.
شهرت این لقب برای حضرت معصومه(س) بهواسطه رؤیای صادقهای است که از مرحوم آیتالله سیدمحمود مرعشی نجفی(ره) نقل شده است. داستان به این صورت است که مرحوم سیدمحمود مرعشی نجفی بسیار علاقهمند بود که به هر طریقی شده، محل قبر شریف حضرت صدیقه طاهره(س) را بهدست آورد که برای این مقصود، ختم مجرّبی انتخاب کرده، چهل شب به آن مداومت کرد تا شاید خداوند به طریقی او را از محل قبر شریف حضرت زهرا(س) آگاه فرماید، شب چهلم بعد از انجام ختم استراحت کرده و در عالم رؤیا به محضر مقدس حضرت صادق(ع) مشرف میشود.
امام صادق(ع) به مرحوم مرعشی فرمود: «علیک بکریمة اهل البیت». ایشان به تصور این که منظور امام صادق(ع) از «کریمه اهل بیت» حضرت زهرا(س) است، عرضه داشت: بلی! قربانت گردم من نیز این ختم را برای همین گرفتم که محل قبر شریف آن حضرت را بهصورت دقیقتر بدانم و به زیارتش مشرف شوم، امام صادق(ع) فرمودند: «منظور من قبر شریف حضرت معصومه(س) در قم است» که این جریان در کتاب «کریمه اهل بیت» نقل شده است و مؤلف در پاورقی کتاب اضافه میکند که این داستان را مرجع عالیقدر مرحوم آیتالله العظمی مرعشی(ره) چندین بار در ملاقاتهای اینجانب با ایشان، از پدر بزرگوارشان نقل کردند و بنده آن را بدون هیچگونه تصرفی در اینجا آوردهام.
در واقع نامگذاری این دهه به نام دهه کریمه اهل بیت(ع) چنین سندی از شخصیت مرجع تقلیدی همچون مرحوم آیتالله العظمی نجفی مرعشی دارد.
دهه کرامت بهدلیل امکان معرفی سیره اهل بیت(ع) در سطح گسترده و تبیین ابعاد شخصیتی اهل بیت(ع) بهویژه حضرت ثامن الحجج، امام رضا(ع)، حضرت فاطمه معصومه(س) و حضرت احمدابن موسی(ع)، فرصتی ارزشمند محسوب میشود که با اهتمام مسئولان فرهنگی کشور و آحاد جامعه میتوان با الگوپذیری از ائمه اطهار(ع) در زمینه تعالی معنوی و اخلاقی نسلهای آینده گام برداشت، زیرا شیعیان و رهپویان حقیقی اهل بیت(ع) همواره خواهان کسب فیض و بهرهمندی از بحر عمیق کرامات و فضایل ایشان هستند.
قرآن کریم گوهر اصلى انسان را به عنوان یک موجود شریف و کریم معرفى مى کند که اگر انسان کریم بشود راه طبیعى خویش را پیموده و گوهر اصیل خود را بازیافته است و چون اطاعت و صعود، مناسب با گوهر اصلى انسان است، بنابراین عصیان و سقوط بر انسان تحمیل است، اما کرامت چنین نیست، زیرا گوهر آدمى کریم است. خداى بزرگ در آیه ۷۰ سوره اسراء میفرماید: ما انسان را گرامى داشتیم، چون در خلقت او گوهرى کریم به کار رفته است و اگر انسان مانند سایر موجودات فقط از خاک خلق مى شد، کرامت براى او ذاتى یا وصف اوّلى نبود.
امام صادق(ع) قبل از تولد حضرت معصومه(س) میفرمایند: خدا را حرمى است و آن مکه است، امیر مؤمنان را حرمى است و آن کوفه است و ما اهل بیت(ع) را حرمى است و آن قم است و بهزودى بانویى به نام فاطمه از تبار من در آنجا دفن شود که هر کس به زیارتش بشتابد، بهشت بر او واجب مىشود.
امام علی(ع) در مورد کرامت به عنوان زمینهای برای رشد فرمودهاند: کسی که کرامت نفس داشته باشد، دنیا در نظرش کوچک میشود. این حدیث بیانگر آن است که بهطور کلی کرامت نفس به معنای «دوری نفس از پستی و فرومایگی» است که دارای معادلهایی چون عزت نفس، شرافت، نفاست نفس و... است و این مفهومی است از سنخ وجود که مشترک معنوی بین واجبالوجود و ممکنات است.
منبع
hawzah.net