بررسی اندیشه‌های سیاسی نهضت حسینی در پژوهشنامه معارف حسینی

به گزارش ایکنا؛ شماره 31 فصلنامه علمی «پژوهشنامه معارف حسینی(ع)» به صاحب‌امتیازی و مدیرمسئولی محمدحسین مردانی نوکنده منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تجلّی اربعین حسینی از منظر ولایت‌مداری»، «قیام امام حسین(ع) از منظر اندیشمندان و آزادی‌خواهان‌جهان»، «اندیشه‌های سیاسی در نهضت حسینی»، «تحلیل نهضت امام حسین(ع) در آرای آنتوان بارا»، «نقدِ ‌خوانش ساختارگرایانه واقعه عاشورا از اسطوره به سیره»، «تسامح در نقل روایات عاشورایی؛ آسیب‌ها، ره‌آوردها و راه‌کارهای تعامل با آن»، «نکته‌هایی از معارف حسینی: پست‌ترین‌ها در کربلا».

در چکیده مقاله «تجلّی اربعین حسینی از منظر ولایت‌مداری» آمده است: «واقعه اربعین حسینی در سایه ولایت و ولایت‌مداری تبیین می‌شود. در این نوشتار با استناد به آیات و روایات به صورت تحلیلی- تبیینی سعی بر آن بوده تا این واقعه به نحو شایسته بررسی و تحلیل شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پدیده اربعین حسینی روشنگر مکتب اسلام و بیانگر فرهنگ عاشورایی است. ایّام اربعین تداعی‌گر واقعه کربلا است. واقعه‌ای که تمام عالمیان در عزای آن ماتم گرفته و پیوسته گریستند. در این ایام همه زائران از اقصی نقاط جهان به سوی مقصدی واحد حرکت می‌کنند. از آنان فریاد عدالت‌خواهی و بیزاری از شرک، کفر، ظلم و فساد به عرش الهی می‌رسد. شعائر اربعین سرشار از مکارم اخلاقی است و به همگان از هر دین و مسلکی که باشند، انسانیت را تعلیم می‌دهد. با استناد به این نتایج می‌توان گفت که پدیده اربعین به ما می‌آموزد که رشد و تعالی آدمی تنها با ولایت‌مداریِ حجت خدا در روی زمین به کمال می‌رسد. در حقیقت، جانشین خداوند متعال، مظهر سلطه و قدرت عادلانه الهی است و همه فعالیت‌های فکری و عملی را رهبری و تدبیر می‌کند. در مقابل ولایت طاغوت و شیطان و پذیرش آن عین گمراهی و ضلالت است. با ولایت خداوند و جانشینان او، اتحاد، انسجام و استقلال مسلمین عملاً تبلور می‌یابد.»

در طلیعه مقاله «قیام امام حسین(ع) از منظر اندیشمندان و آزادی‌خواهان‌جهان» آمده است: «امام حسین(ع) در سال چهارم هجری متولد شد. آن حضرت در دوران حیات خود، شاهد بسیاری از حوادث تاریخی بود. پس از شهادت امام علی(ع) و امام حسن(ع) بسیاری از مردم، به‌ویژه مردم کوفه و عراق با نامه‌نگاری فراوان، آن حضرت را به سوی خود دعوت کردند. پس از به خلافت رسیدن یزید، امام(ع) از بیعت با وی امتناع کرد. در این نوشتار علل و عوامل وقوع حادثه عاشورا و چرایی و اهداف قیام امام حسین(ع) بررسی شده‌است. همچنین تأثیر این واقعه تاریخی، بر جنبش‌های‌اسلامی و غیر اسلامی‌که در طول تاریخ به وقوع پیوست، مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت دیدگاه دانشمندان و بزرگان ادیان و مذاهب درباره علل و چرایی قیام امام حسین(ع) مطرح شده ‌است.»

در چکیده مقاله «اندیشه‌های سیاسی در نهضت حسینی» آمده است: «نهضت اعجازگونه، بی‌بدیل و حیات‌بخش امام حسین(ع) از آغازین روز واقعه، عبرت‌ها، پیامدها و نتایج فراوانی در پی داشت و طرفداران زیادی از ملل و مذاهب مختلف به خود جلب کرد. هر حرکت و قیامی نیازمند پشتوانه دینی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی است. درک واقع بینانه تحولات سیاسی ـ اجتماعی و کشف و استخراج پیام‌ها و عبرت‌های مستتر در نهضت‌های فراگیر مستلزم نگرش و بینش تاریخی است تا تبیین‌گر نهضت و هسته اصلی قیام باشد. نهضت عاشورا نیز به مثابه یک قیام تحول ساز در بستر تاریخ، مبتنی‌بر نظام اندیشه‌ای و تحلیلی امام حسین(ع) به وقوع پیوست. پرسش‌های اصلی پژوهش آنست که در دوران نهضت، حضرت چه تفکر سیاسی را دنبال می‌کردند و مردم در این مسیر چه افکاری داشتند؟ بر این اساس نوشتار حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای اندیشه‌های سیاسی در نهضت امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است.»