به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، امروز 12 آذرماه، در نشست مجازی با موضوع «رابطه خداوند با انسان در اجابت دعای آن» اظهار کرد: امام کاظم(ع) در خصوص رابطه انسان با خداوند فرموده است: «لَيْسَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَيْرُ خَلْقِهِ؛ ميان انسان و آفريدگانش هيچ حجابی جز [خودِ] آفريدگانش نيست.» حجاب و فاصله را خود آدمی ايجاد می‌کند، وگرنه حضرت دوست، بی‌فاصله و نزديک است.
وی تصریح کرد: خداوند در قرآن و در آیه ۱۶ سوره «ق» در خصوص نزدیکی خود با اشرف مخلوقات، فرموده است: «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ؛ ما از اصلی‌ترين رگ [او] به او نزديك‌تريم.» بنابراین بنا بر امر و سنت خداوند، اگر انسان سر در خط اجابت فرمان حق گذاشت اجابت می‌شود، لذا اين رابطه دوسويه است و در آيات ديگر مانند آیه ۴۰ سوره «بقره» نيز خداوند به آن اشاره می‌کند و می‌فرماید: «وَ أَوْفُوا بِعَهْدِي أُوُفِ بِعَهْدِكُمْ؛ و به پيمانم وفا كنيد تا به پيمانتان وفا كنم.»
انصاری ابراز کرد: همچنین خداوند در آیه ۱۵۲ سوره «بقره» فرموده است: «فَاذْكُرُوُنِي أَذْكُرْكُم؛ پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم.» یعنی لازمه اجابت درخواستی که بنده از خداوند دارد آن است که او نيز سهم خودش را در اين ارتباط انجام دهد. لذا سخن گفتن با خداوند در لحظات مختلف كار و زندگی لذت وصف‌ناپذیری به انسان می‌دهد و جان و روح او را جلا می‌بخشد.
این مفسر قرآن ادامه داد: آدمی نباید گمان كند كه در میان قوانین علّی و معلولی ظاهری و مقدرات طبیعی و تكوینی محصور شده است و دعاخو‌انی را كاری بیهوده تلقی كند. زیرا او باید بداند كه اجابت و استجابت دعا نیز به خواست الهی صورت می‌گیرد و خارج از قوانین و سنت‌های الهی نیست. بنابراین باید در هر زمان و مكان با خدا سخن بگوید و خواسته‌هایش را با او در میان بگذارد.
وی بیان کرد: حضرت حق در حدیثی قدسی به حضرت داود(ص) می‌فرماید: «یا دَاوُدُ أَبْلِغْ أَهْلَ أَرْضِی أَنِّی حَبِیبُ مَنْ أَحَبَّنِی وَ جَلِیسُ مَنْ جَالَسَنِی وَ مُؤْنِسٌ لِمَنْ آنَسَ بِذِكْرِی وَ صَاحِبٌ لِمَنْ صَاحَبَنِی؛ ای داود، به اهل زمینم خبر ده كه من دوست كسی هستم كه مرا دوست بدارد و هم‌نشین كسی هستم كه با من هم‌نشینی كند و مونس كسی هستم كه با یاد من انس می‌گیرد و همدم كسی هستم كه با من همدم است.»
انصاری اظهار کرد: از اصلی‌ترین اسباب رهایی انسان از مشکلات، دعاست. دعا راهی ارتباطی است که از ژرفای درون انسان پر می‌کشد و تا بلندای عرش خداوند اوج می‌گیرد. دعا و نیایش درواقع، خاص‌ترین نوع سخن گفتن انسان با پروردگار مهربان است. در این‌میان، سخن گفتن انسان‌های سراسرپاک آفرینش الگویی درس‌آموز است؛ الگویی پر از عشق و محبت و عقلانیت و معرفت است.
صاحب تفسیر مشکاه بیان کرد: در اغلب اوقات، هنگامی که انسان‌ها خواسته‌ای از خداوند دارند و به هر دری می‌زنند تا آن خواسته برآورده شود، پس از اجابت خواسته، به مرور گذشته خود نمی‌پردازند تا بفهمند چگونه اسباب فراهم شد و کار به پایانی خوش ختم گردید. برای بیشترِ انسان‌ها صرف برآورده شدن حاجت مهم است، نه چگونگی انجامش. اما امام سجاد(ع) تنها، رسیدن به مراد را نمی‌طلبد؛ بلکه او می‌خواهد فراتر را ببیند و درک کند.
وی گفت: دعا كردن آن انسان‌های الهی، مقتضی برآورده شدن حاجت است؛ اما برای آنكه این مقتضی به ظهور برسد، نباید مانعی موجود باشد. آن دعا زمینه‌ساز استجابت است؛ اما اگر در وجود ملتمس دعا مانعی باشد، ممكن است دعا اثر نكند. همچنین گاهی شخصی برای خودش دعا می‌كند، اما پیش از آن گناهانی انجام داده است كه مانع استجابت دعای او می‌شوند. از این رو حضرت علی(ع) در ابتدای دعای كمیل می‌فرماید: «اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ الدُّعَاءَ؛ بارالها، گناهانی كه دعاها را حبس می‌كند بر من ببخش.»
انصاری اظهار کرد: بسیاری از انسان‌ها به دلیل رفتارهای ناپسندی كه انجام می‌دهند، اثرپذیری‌شان از دعای دیگران یا دعای خود به حداقل می‌رسد؛ زیرا روحشان به انسداد خورده و نمی‌توانند الطاف الهی را دریافت كنند. البته این مطلب، بخشی از حكمت اجابت نشدنِ دعاهاست.