به گزارش ایکنا،‌ قسمت بیست و پنجم از سلسله درس‌گفتارهای «آموزش تنغیم» که به آشنایی و آموزش مقامات تلاوت قرآن کریم اختصاص دارد، پیرامون یکی دیگر از مقام‌ها با عنوان «عجم» است که سعید حاجیان؛ حافظ کل و قاری قرآن و دارای مدرک درجه یک تنغیم، تدریس این درس‌گفتارها را به عهده داشت.

1.قسمت اول آشنایی و آموزش مقامات تلاوت

... و

11.نغمه «نوا اَثَر» حد میانی نغمات «نهاوند» و «حجاز» است

12.کاربرد واژه درجه به جای نُت در تلاوت قرآن

13.آشنایی با مسافت، بُعد و دیوان در درجات تلاوت

14.«قَرار»، «جَواب» و «جوابِ جواب» به چه معناست؟

15.آشنایی با واژگان «ثلاثی»، «جنس»، «عقد» و «مقام»

16.«مُصَوَّرخوانی» در تلاوت قرآن چیست؟

17.تقسیم‌بندی مقامات تلاوت به سه دسته اصلی، فرعی و مرکب

18.توضیحاتی درباره پرکاربردترین مقام موسیقایی در تلاوت

19.اختیار قاری در به کار بردن تعداد و ترتیب درجات مقامات تلاوت

20.آنچه که باید در مورد «مقام حجاز» بدانیم

21.«راست»؛ مقامی پُرکاربرد در تلاوت قاریان مکتب شرقیه

22.«سیکاه» به ندرت در اذان‌گویی استفاده می‌شود

23.ارائه تلاوت‌های نادر از مشاهیر قرآنی بر پایه «سیکاه»

24.«صبا» محزون‌ترین مقام تلاوت قرآن است 

براساس مباحث مطرح شده در این قسمت از «آموزش تنغیم» که فیلم آن در ادامه از نظر می‌گذرد، مقام «عَجَم» انواع موسیقی در دنیا محسوب می‌شود که دنیای غرب به آن ماژور، فارسی‌زبانان به آن «ماهور» و در موسیقی عرب به آن عجم گفته می‌شود.

 

عجم در دعا و مناجات‌خوانی بسیار پُرکاربرد است و درجه «رکوز» یا نت استقرار آن درجه «دو» است که از دو جنس عجم در پایین و به شکل منفصل، عجم در بالا تشکیل شده است و فواصل درجات آن نیز یک، یک، نیم و یک، یک، یک،‌ نیم است.

 

در دل این مقام اجناسی همچون «نهاوند» و «کُرد» نیز مشهود است و وقتی یک قاری این مقام را در تلاوت به طور کامل یعنی با رعایت هشت درجه آن، اجرا می‌کند، هم جنس نهاوند و هم جنس کُرد ملموس است.

 

اما مخاطبان این قسمت از «آموزش تنغیم» آیاتی به شرح زیر را در مقام «عجم» می‌شنوند:

 

(از این مقام به ندرت در ترتیل‌خوانی قرآن استفاده می‌شود.)

(نمونه‌ای کامل از یک تلاوت در مقام عجم)