به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام سیدهادی سهرابی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه شنبه، 12 خردادماه در سلسله جلسات «درس‌هایی از نهج‌البلاغه» که با موضوع حکمت‌های نهج‌البلاغه در مسجد شهید مدنی شهر خرم‌آباد برگزار شد، با اشاره به نکات تفسیری حکمت شانزدهم نهج‌البلاغه «تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ، حَتَّی یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ»، گفت: امام علی(ع) در این حکمت فرموده است: «حوادث و امور، تسلیم تقدیرهاست تا آنجا که گاه مرگ انسان در تدبیر (و هوشیاری او) است.»
وی با بیان اینکه در این حکمت کلمه «تَذِلُّ» از ذل و ذلت به‌معنای خوار بودن و تسلیم بودن است، همچنین کلمه «الْأُمُورُ» به‌معنای هر کاری است که انسان در زندگی انجام می‌دهد، افزود: «مَقَادِیر» بر وزن مفاعیل به‌معنای تقدیر، قدر و اندازه است، «الْحَتْفُ» نیز به‌معنای مرگ است و «تَّدْبِیرِ» نیز به‌معنای چاره‌اندیشی، عاقبت‌اندیشی کارها معنا شده است.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه از این کلام علوی روشن میشود که کارهای انسان تسلیم و در سیطره و تسلیم تقدیر است، ادامه داد: در این کلام حضرت چند نکته وجود دارد و حضرت خواسته است بفرماید: ما گمان نکنیم همه چیز در گرو تدبیر ماست چراکه این عالم یک خالق و آفریننده‌ای دارد که مدبر امور است.
سهرابی با تأکید بر اینکه تقدیر الهی بر تدبیر انسان سبقت دارد و این منافاتی با تلاش، آینده‌نگری و برنامه‌ریزی ندارد، اضافه کرد: این حکمت نقدی است بر مکتب «اومانیسم» که اصالت را با انسان می‌داند و انسان را محور همه چیز می‌داند.
این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه در مکتب اسلام عمل محض ما به‌تنهایی سازنده زندگی نیست بلکه در کنار این عمل تقدیر و مشیت الهی نیز مطرح است، اظهار کرد: هدف امام علی(ع) از بیان این حکمت این است که انسان باید در همه کارهای خودش هوشیارانه و مدبرانه عمل و تدبیر کند کمااینکه در دین مبین اسلام سفارش شده انسان برنامه‌ریزی و تدبیر لازم را در زندگی و کارهایش داشته باشد اما بداند انسان از لطف و محبت خدا بی‌نیاز نیست و همیشه این‌طور نیست هر آنچه خواست ما هست و برایش برنامه‌ریزی و تدبیر کرده‌ایم، انجام شود.
وی با بیان اینکه در این رابطه ما تجربه‌هایی داشته‌ایم که در پاره‌ای مواقع برای انجام کاری تدبر لازم را اندیشیده‌ایم اما کارها آن‌طور که برنامه‌ریزی کرده‌ایم پیش نمی‌رود، افزود: لازم است در موقع تدبیر و برنامه‌ریزی کارها به عاقبت امور نیز بیاندیشیم و اگر کارها طبق تدبیر و برنامه‌ریزی پیش نرفت نباید از خدای متعال گله و شکایتی داشته باشیم چراکه شاید خیر و صلاح ما در این بوده که آن کار انجام نشود.
این کارشناس مذهبی با یادآوری اینکه این بیان حضرت به نوعی به ما می‌فهماند که نباید خودمان را از لطف و امداد الهی و محبت خدا بی‌نیاز بدانیم، اظهار کرد: انسان آفریده خدای متعال است خدا ناظر بر این عالم است و اگر لطف خدا نباشد خیلی از کارها به سرانجام نخواهد رسید و خیلی از جاها زندگی‌هایمان دچار سختی میشود.
سهرابی با بیان اینکه باید یاد بگیریم که با تقدیر الهی بسازیم و با آن کنار بیاییم، برای تدبیرمان تلاش کنیم اما بدانیم تقدیر الهی هم یک قسمت قضیه است، گفت: گاهی تصور می‌کنیم کاری به خیر و صلاح ماست در صورتی که خدا صلاح بندگانش را بهتر می‌داند و قطعاً بهترین‌ها را برایش رقم خواهد زد.