مدرسه تراز از منظر اسناد تحولی نظام تعلیم‌ و تربیت

به گزارش ایکنا؛ بیست و پنجمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «علوم تربیتی از دیدگاه اسلام» به صاحب‌امتیازی دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «مدرسه تراز از منظر اسناد تحولی نظام تعلیم‌ و تربیت: در جست‌وجوی الگوی مطلوب»، «تأثیر یادگیری مفاهیم درس قرآن (مبتنی بر بازی اتاق فرار آموزشی) بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی»، «مفهوم‌کاوی و مرزشناسی «تربیت انقلابی»»، «بررسی ابعاد معرفتی مفهوم قناعت ازمنظر صحیفه سجادیه و میزان توجه به آن ازسوی دانشجویان»، «نظام تربیتی غزالی؛ مبانی، اصول، ارکان و ساختار»، «شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار معماری بر تربیت کودک، مبتنی بر رویکرد اسلامی: فضاهای آموزشی پیش‌دبستان».

در چکیده مقاله «تأثیر یادگیری مفاهیم درس قرآن (مبتنی بر بازی اتاق فرار آموزشی) بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی» آمده است: «هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر یادگیری مفاهیم درس قرآن (مبتنی بر بازی اتاق فرار آموزشی) بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم دوره ابتدایی بود. روش‌ پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش نیز تمامی دانش‌آموزان پسر پایه سوم دوره ابتدایی شهر خمین در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری در دسترس استفاده شد؛ به‌ این‌صورت که تعداد 48 نفر از دانش‌آموزان پایه سوم دوره اول ابتدایی انتخاب و سپس نمونه منتخب به‌صورت تصادفی در قالب گروه‌های آزمایش (24 نفر) و کنترل (24نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ درگیری تحصیلی ریو (2013) استفاده شد. گروه آزمایش طی 6 جلسه درس قرآن پایه سوم دوره ابتدایی را بااستفاده از بازی رایانه‌ای اتاق فرار آموزشی آموزش دیدند و شیوه آموزش گروه کنترل، به شکل معمول بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری در دو سطح توصیفی (شاخص‌های مرکزی و پراکندگی) و استنباطی (آزمون تی هبمسته و تحلیل کواریانس) استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که پس از تعدیل نمرات پیش‌آزمون، تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل در متغیر درگیری تحصیلی وجود دارد؛ بنابراین نتایج این پژوهش، بیانگر نقش مثبت استفاده از فناوری‌های نوین در افزایش درگیری تحصیلی دانش‌آموزان در درس قرآن بود که پیشنهاد می‌شود به‌صورت هدفمند بازی‌وارسازی مفاهیم آموزشی در برنامه درسی قرآن در دستور کار معاونت آموزش‌وپرورش ابتدایی قرار گیرد.»

در طلیعه مقاله «مفهوم‌کاوی و مرزشناسی «تربیت انقلابی»» آمده است: «در میان جمعیت‌های وفادار به انقلاب اسلامی ایران سبک‌های تربیتی متعددی دیده می­‌شود که وجه اشتراک آن‌ها در الگویی از تربیت مبتنی بر انقلاب اسلامی است که به «تربیت انقلابی» موسوم است. نوشتار حاضر درصدد است با روش تحلیل مفهومی به مفهوم‌شناسی و مرزشناسی این نوع تربیت بپردازد. برای این منظور ابتدا گونه‌ها و معانی تربیت انقلابی صورت­‌بندی شد و درادامه باهدف ارائه تعریفی هنجاری از «تربیت انقلابی» و «انسان انقلابی»، عناصر معنایی «انقلابی‌­گری» مورد تحلیل قرار گرفت. سپس مرز مفهومی تربیت انقلابی با مفاهیم مشابه در گفتمان خودی یعنی تربیت مهدوی، تربیت جهادی، تربیت بسیجی و نیز گفتمان­‌های رقیب مرزشناسی شد. پس از بررسی‌ها و تحلیل معانی و اقسام تربیت انقلابی و نیز بررسی عناصر معنایی آن در گفتمان انقلاب اسلامی، در تعریف تربیت انقلابی، بر فرایند یاریرسانی به متربی برای مبارزه عدالت­‌خواهانه و عقلانی با حاکمیت غیرالهی و پذیرش و التزام به ربوبیت تشریعی الهی همراه با تأیید، مشارکت، نظارت و انتقاد در حکومت اسلامی تأکید شد. همچنین مفهوم تربیت انقلابی در گفتمان‌های دیگر مانند پست‌مدرن، نومارکسیستی و رویکردهای انتقادی با این مفهوم در گفتمان انقلاب اسلامی، به‌لحاظ زیربنایی و روبنایی تمایز دارد.»

در چکیده مقاله «بررسی ابعاد معرفتی مفهوم قناعت ازمنظر صحیفه سجادیه و میزان توجه به آن ازسوی دانشجویان» آمده است: «این پژوهش در پی این است که مقیاسی برای سنجش قناعت به‌دست آورد و با کمک آن میزان توجه به این فضیلت را در میان جوانان بسنجد. به‌ این‌ منظور ابعاد معرفتی و مؤلفه‌های مفهوم قناعت ازمنظر صحیفه سجادیه بررسی شد و از مؤلفه‌های حاصل از این بررسی برای طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس قناعت درقالب پرسشنامه‌ای با 19 سؤال استفاده شد. سپس میزان توجه جوانان به فضلیت اخلاقی قناعت با این پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت. جامعه آماری در این پژوهش، دانشجویان مقطع کارشناسی رشته علوم تربیتی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان با حجم ۲۶۶ نفر، ورودی ۱۳۹۹-۱۴۰۲ بودند که ازطریق روش نمونه‌گیری جدول مورگان، حجم نمونه ۱۵۵ اندازه‌گیری شد. تحلیل یافته‌ها بیانگر آن است که پاسخ‌ها را می‌توان در 3 سطح رعایت قناعت در مقیاس بالا، متوسط و پایین بررسی کرد. باتوجه به آزمون تی تک‌نمونه‌ای میانگین قناعت (89/2) و سطح معناداری (003/0) از مقدار ارزش آزمون (3) پایین‌تر است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت وضعیت قناعت از دیدگاه دانشجویان پایین‌تر از حد متوسط است.»