به دنبال پيروزی انقلاب اسلامی و قطع دست استکبار جهانی و منافع آنها در ايران، توطئه‌ها و فتنه‌های شياطين عليه ايران روز به روز گسترش يافت. در چنين شرايطی امام خمينی(ره) در پنجم آذر ۱۳۵۸، فرمان تشکيل بسيج را صادر کردند و فرمودند: مملکتی که ۲۰ ميليون جوان دارد، بايد 20 ميليون ارتش داشته باشد. هنوز يک سال از صدور فرمان امام(ره) نگذشته بود که رژيم بعث عراق با هدف براندازی نظام نوپای اسلامی و با حمايت استکبار جهانی، عليه ايران دست به حمله همه جانبه زد.
در چنين شرايطی بود که جوانان سلحشور، به اشاره امام(ره) به‌صورت خودجوش و تحت تشکل‌های بسيجی به جبهه‌ها شتافتند و در طول هشت سال دفاع مقدس، با تقديم خون خود، نهال نوپای انقلاب اسلامی را آبياری کردند و حماسه‌ها و رشادت‌های بی‌سابقه‌ای آفريدند. اين‌گونه بود که بسيج در تاريخ انقلاب اسلامی نه به‌عنوان يک نهاد نظامی صرف، بلکه به‌عنوان يک مکتب فرهنگی و ارزشی و کلمه طيبه‌ای که در بين همه اقشار ملت ايران ريشه دوانيده است، مطرح می‌شود.
نقش‌آفرینی‌ها و کارکردهای بسیج طی ۴۳ سال گذشته و حماسه‌سازی‌های جاودانه آن در هشت سال دفاع مقدس و سپس رویارویی هوشمندانه و سلحشورانه با فتنه‌‌آفرینی‌ها و بحران‌‌سازی‌های گوناگون استکبار جهانی و جبهه معاندین نظام و گره‌گشایی از مشکلات جامعه و ملت ایران در مقاطع سخت و حساس که الگوی فکری و عملی بسیجیان را برای همیشه مفید و هدایت‌بخش نسل‌های میهن اسلامی قرار داده حقیقتی انکارناپذیر است.
عمق راهبردی فرهنگ و تفکر بسیجی فراتر از مرزهای انقلاب و کشور اسلامی هم‌اینک در رویکرد و رفتار مستضعفین سایر نقاط جهان تبلور یافته است. نیروهای بسیج مردمی در کشور عراق و سوریه و لبنان و یمن با الگو گرفتن از تفکر بسیج در ایران اسلامی هم‌اکنون به وزنه‌ای در مبارزه با سرکردگان تکفیر و ارتداد و داعش تبدیل شده است و توانسته است که ضربات سختی بر پیکره این جرثومه غربی ـ صهیونیستی وارد کند.