لیندا طبوش، مدرس دانشگاه و تحلیلگر لبنانی دیروز، 13 خرداد در وبینار بین‌المللی «امام خمینی کبیر؛ الگوی تغییر در جهان اسلام» که به مناسبت سی‌و‌ششمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران در ایکنا برگزار شد، با موضوع «امام خمینی(ره)؛ مبدع خودیابی امت اسلامی» سخنرانی کرد، ویدئوی سخنان لیندا طبوش در این وبینار با زیرنویس فارسی در ادامه از نظر می‌گذرد.

متن سخنرانی لیندا طبوش، مدرس دانشگاه و‌ تحلیلگر لبنانی از این قرار است:

به نام خداوند بخشنده و مهربان

برترین تحیات و درود بر فرستاده خدا، رحمت جهانیان، حضرت رسول‌الله و خاندان مطهرش و سلام بر صاحب این روز بزرگداشت، درود بر رهبر معظم انقلاب مبارک اسلامی، روح الله خمینی موسوی، امام بزرگ که درود خدا بر ایشان باد از روزی که متولد شد، جهاد کرد و برانگیخته شد تا روزی که با جان‌های پاک در روز قیامت برانگیخته خواهد شد.

سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما شرکت‌کنندگان عزیز در این وبینار.

عزیزان بیننده در ابتدا تلاش می‌کنم تا در این مجال در سه محور اصلی سخن بگویم. نخست مسئله حج و بعد وحدت اسلامی در اندیشه امام خمینی و سپس مفهوم خودشناسی از نگاه امام راحل از طریق تحکیم وحدت اسلامی.

ابتدا به موضوع امام خمینی(ره) از نگاه لبنانی‌ها خواهم پرداخت چرا که ما همه پرورش‌یافته اندیشه و مکتب امام راحل و ادامه دهنده راه ایشان، مکتب امام موسی صدر هستیم. نکته دوم موضوع مفاهیم کلی درباره انقلاب اسلامی خواهد بود که زمینه لازم را برای درک خودشناسی اسلامی و انسان‌شناسی ولایی را با تمام خصوصیات و ویژگی‌هایی که باید داشته باشد، فراهم آورد.

و نکته سوم هم خلاصه مباحث با محوریت چهار موضوع خواهد بود که امام راحل با تأکید بر خودشناسی آن را به ما آموخت که مقدمه‌ای برای وحدت اسلامی برگرفته از قرآن کریم و آموزه‌های آگاهی‌بخش رسول اکرم(ص) است. قرآن کریم می‌فرماید: «و [در اين ميان] مردى از دورترين جاى شهر دوان دوان آمد [و] گفت اى مردم از اين فرستادگان پيروى كنيد(۲۰ /یس). مردی آمد و لبیک مستضعفان در زمین را پاسخ گفت. مردی از خاندان پاک و مطهرش که غبار را از شیشه اسلام می‌زداید و امت را از تاریکی و گمراهی نجات می‌دهد. حسین زمان ما به تعبیری که ما لبنانی‌ها دوست داریم او را تا همیشه و ابد بخوانیم. لبنان مقاومی که همچنان بر زبان این دعا را داریم «الهی الهی تا انقلاب مهدی از نهضت خمینی محافظت بفرما».

چنانچه تا به امروز هم انقلاب اسلامی به واسطه‌ حضور جانشین ایشان، ولی امر مسلمین، حضرت امام خامنه‌ای حفظ شده است.

ما پرورش‌یافته اندیشه‌ مقاومت هستیم. همان ایده ناب امام موسی صدر که ما لبنانی‌ها را به‌ویژه مسلمانان و شیعیان این کشور را از جهل و غفلت بیدار کرد. ما پیروان آل البیت(ع) که امور و عملکردمان در آن دوران در بطن جامعه لبنان دیده نمی‌شد و متاغسفانه در حاشیه بودیم تا اینکه امام موسی صدر آمد و تمام معیارها را بر اساس میزان قرآن کریم، عترت اهل بیت(ع) و قطعاً آموخته‌های خود از رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) تغییر داد.

اندیشه امام خمینی(ره) برگرفته از قرآن کریم و منهج او مبتنی بر اسلام بود. او که با جاودانه‌سازی قیام عاشورا بزرگترین انقلاب زمان را رقم زد و قوی‌ترین نظام حکومتی در عصر معاصر را تأسیس کرد.

حال آنکه او مردی بزرگ و وارسته بود نه مرد سلاح، سلطه و دیکتاتوری. او در دستان خود فقط سلاح تقوا، زهد و کلام صادق داشت و بر این اساس ما لبنانی‌ها و فرزندان امام موسی صدر هم پرورش یافتیم و آموختیم علاوه بر این امام راحل نفسی بزرگ و شخصیت عظیمی داشت که به واسطه آن توانست رهبری جمهوری اسلامی را در آن زمان برعهده بگیرد و ایران را با شعار عدالت، توسعه و آزادی از یوغ قوای استعماری برهاند و بشریت را از جهل و گمراهی نجات دهد.

طرح‌های زیادی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می‌کرد اما با ظهور امام خمینی و هدف کلی و خاصی که داشت تمام توطئه‌های معاندان علیه نظام جمهوری اسلامی و درنتیجه علیه جهان عرب و اسلام به‌ویژه محور مقاومت و به‌ویژه کشور لبنان که تربیت‌یافته مکتب اسلام ناب و اصیل محمدی بود و امام راحل دائم از آن یاد می‌کرد، خاموش ماند.

همچنین امام خمینی نخستین کسی بود که از غده سرطانی رژیم منحوس اسرائیل سخن گفت و تأکید کرد که این غده باید نابود و از صحنه روزگار محو شود. همچنین ما در لبنان با این اندیشه و فتوای دینی مشهور تربیت یافتیم که امام موسی صدر فرمود «اسرائیل، شر مطلق و هرگونه سازش با این رژیم حرام است. از لبنان تا ایران یک پل مشترک برقرار است و آن هم اینکه دشمن یکی است، قلب‌ها یکی و امت یکی است. دشمن واحد ما اسرائیل غده سرطانی است که باید محو شود».

مقصد نهایی برای امام، خداوند متعال بود و الله، معیار او در سنجش امور. اساس خداشناسی امت این است که ابتدا خدا را آنگونه که باید بشناسند بنابراین توجه ویژه امام خمینی به‌عنوان یک رهبر بزرگ انقلابی این بود که چون اجدادش، رسول الله و حضرت امیرالمؤمنین(ع) از خودشناسی غفلت نکند.

چنانچه پیامبر اکرم(ص) می‌فرمود خوشا به حال مجاهدانی که از جهاد اصغر در راه خدا باز می‌گردند اما جهاد اکبر جهاد با نفس است. یا جایی دیگر امام علی(ع) در وصف پرهیزکاران در خطبه متقین درباره جهاد می‌فرماید «جهاد دری از درهای بهشت است».

و بدین‌سان امت آگاه و با بصیرت آنچه را شهید بزرگوار ما، سیدحسن نصرالله، سید عشق محمدی و ولایی در خصوص جهاد می‌فرمود دریافت کرد. همان سید بزرگواری که قدم در راه مقدس امام خمینی نهاد و همواره و همیشه می‌گفت که «خداوندا از عمر من و فرزندان من کم کن و بر طول عمر امام و پیشوای ما، امام خامنه‌ای بیفزا». سلام و درود خداوند بر روح امام خمینی کبیر که چنین فرماندهان و رهبرانی به برکت حضور چنین پیشوایی در مکتب او پرورش یافتند.

اما نکته دوم درباره ضرورت خودشناسی امت و شناخت جامعه از خود است آنگونه که باید باشد تا بتواند حد و حدود مسئولیت‌های خود را بداند.

به برکت رهبری فرزانه امام خمینی و تأکید ایشان اولاً خوداتکایی و تکیه بر قدرت و توان انسانی و ثانیاً توانمندی‌ها و فرهنگ‌های موجود، الگوها، معیار و زیربنای رویکرد امام خمینی(قدس سره) هستند.

همان امامی که خواستار خودشناسی امت و جوامع اسلامی شد و در بسیاری از سخنرانی‌ها، دیدارها، مصاحبه‌ها و بیانات از نظر من و همه مقاومان در لبنان‌ ایشان تجسم کننده یک انسان کامل با تمام صفات جمال و جلال الهی، صفات رسول‌الله و صفات امیرالمؤمنین(ع) هستند و این رهبر بزرگ که نامش امام خمینی گرامی بود تمام صفات یک انسان کامل در ایشان تجلی یافته بود. لذا درمی‌یابیم که معیار برای ما تقواست همانطور که امام علی(ع) فرمود «مرا با تقوا و جهاد یاری کنید»؛ پس سطح پرهیزکاری را بالا گرفت و به تقوا اشاره فرمود.

چنانچه ملاک امام خمینی کبیر، رهبری آگاهانه و حکیمانه بود و به برکت همین رهبری فرزانه و الهی، نهضت بیداری اسلامی توانست با مبانی و اصول و ویژگی‌هایی خاص در اقصی نقاط جهان شکل بگیرد و هیمنه و سیطره آمریکا و صهیونیسم را مهار کند و جنبش‌های نژادپرستانه چه در ایران و چه در محور مقاومت را از بین ببرد  محور مقاومت نیز که ستون اصلی آن شهید بزرگوار، سیدحسن نصرالله بود هم‌چنان به فضل خداوند متعال و به برکت ارشادات رهبر معظم انقلاب، امام خامنه‌ای (مد ظله العالی) استوار و پابرجا باقی مانده است.

با وجود اینکه من آن‌گونه که شایسته است امام خمینی(ره) را نشناخته‌ام؛ اما در خانه و خانواده و جامعه با اندیشه امام(ره) تربیت شده‌ام و دائماً با شهروندان لبنانی و مجاهدان مقاومت لبنان این جمله را تکرار کرده‌ایم که «خدایا خدایا تا انقلاب مهدی(عج) از نهضت خمینی(ره) محافظت بفرما».

مکتب امام خمینی(ره) به دلیل چند عامل مهم ادامه یافته است که شاخص‌ترین آن عبارت است از: اولاً رهبری حکیمانه و توکل بر خدا که شعار ایشان بود و صبر، پایداری، عزم و اراده و دوراندیشی.

رهبری که قدرتمندترین قدرت‌های امپریالیستی را به چالش کشید و به ترس و شکست اجازه نداد که در او، افرادی که در کنارش بودند و ملت بزرگ ایران که به عنوان ملتی مقاوم زبانزد است، نفوذ کند.

ملتی بزرگ که معنای ولایت در عصر غیبت را درک کرده و  از امامی که اطاعت از او طبق مکتب و رسالت امام مهدی(عج) واجب است، تبعیت می‌کند.

امام راحل بر مسئله‌ای بسیار مهم تأکید داشتند و آن نهادینه‌کردن مفاهیم اسلام ناب محمدی و قرآن، تقویت مفاهیم وحدت اسلامی و مفاهیم و مضامین اساسی حج بود.

امام خمینی به نخستین نکته در مضامین حج برای خودشناسی و امت‌شناسی اشاره داشتند و درباره حج و وحدت اسلامی معتقد بودند که «حج، تنظیم، تمرین و تشکُّل این زندگی توحیدی است، حج عرصه نمایش و آیینه سنجش استعدادها و توان مادی و معنوی مسلمانان است».

نکته دوم در مسئله خودشناسی امت رویارویی با دشمن مشترک مسلمانان و مستضعفین است که امام خمینی(ره) در بسیاری از سخنرانی‌هایشان بر آن تأکید داشتند و در زمان حمله دشمنان اسلام به کشورهای اسلامی و غیر اسلامی مانند افغانستان و فلسطین و دیگر ملت‌های مستضعف جهان به آن اشاره داشتند.

نکته سوم این است که امام خمینی(ره) تأکید داشتند که قرآن مهم‌ترین منبع وحدت است و ایشان قرآن را یکی از مهم‌ترین منابع وحدت اسلامی برشمردند و در بیاناتشان فرمودند قرآن کتاب همه مسلمانان است و ریشه اساسی (اعتقادات و عملکردهای مسلمانان) است و آیات زیادی به وحدت دعوت کرده است و نباید از قرآن دست کشید.

امام(ره) بر نکته مهمی تأکید داشتند و مسلمانان را بدون در نظرگرفتن مسلمانی دیگر مخاطب قرار ندادند، چرا که قرآن کریم همه مسلمانان را با توجه به میزان دانش و درک آنان مخاطب قرار داده است.

امام خمینی(ره) با استناد به کلام قرآن بر این آیه تأکید داشتند که «إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ: اين است امت‏ شما كه امتى يگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستيد»(آیه 92 سوره انبیاء).

نکته چهارم تمرکز بر شخصیت نبی مکرم اسلام(ص) است که امام خمینی(ره) اهمیت زیادی برای آن حضرت قائل بودند و از رسول الله(ص) درس‌های بسیاری آموختند.

حتی می‌بینیم که سید حسن نصرالله(دبیرکل فقید حزب‌الله لبنان)، امام موسی صدر و سید عباس موسوی(بنیانگذار حزب‌الله لبنان) نیز همیشه بر شناخت و درک شخصیت پیامبر(ص) و نقشی که آن حضرت ایفا کردند، تأکید داشتند.

نکته آخر توجه امام خمینی به امت و رهبران و زمامداران امت بود برای اینکه خود و سرنوشتشان را با شناخت علما و نقش آنان بشناسند. امام خمینی درباره نقش علما می‌گوید: علما به‌ویژه علما و اندیشمندان بزرگ اسلام در اقصی نقاط جهان باید بیدار شوند و قلبی واحد شده و در مسیری واحد برای نجات بشریت از سیطره حکومت‌های ظالم گام بردارند.

و علما باید بنیان دشمنان و وابستگان آنان را برچیده و از دانش خود برای غلبه بر لشگر دروغگویان و گروهی که بر مظلومان سیطره یافته‌اند، بهره ببرند.

گفتنی است؛ وبینار «امام خمینی کبیر(ره)؛ الگوی تغییر در جهان اسلام» در ایکنا با سخنرانی حضوری حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی نیشابوری، رئیس مرکز بین‌المللی قرآن و تبلیغ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با موضوع «امام خمینی؛ مصلح بزرگ جهان معاصر» آغاز شد و در ادامه علاوه بر لیندا طبوش اندیشمندان و اساتیدی از بحرین و عراق به صورت ویدئو کنفرانس سخنرانی کردند.

«حج و توسعه نهضت اعتقادی جهان اسلام در اندیشه امام(ره)» موضوع سخنرانی حجت‌الاسلام شیخ عبدالله دقاق، روحانی بحرینی و «امام(ره) و استراتژی وحدت اسلامی» محور سخنان جمعه العطوانی،  مدیر مرکز مطالعات و تحلیل سیاسی افق در بغداد در این وبینار بود.

خبرنگار: مریم رجبی