سیدجواد حسینی، معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی، درگفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با حضور در دفتر تحریریه این خبرگزاری، در رابطه با فعالیت‌های سازمان بهزیستی در سطح کشور، اظهار کرد: سازمان بهزیستی تعدد فعالیت بسیار زیادی دارد و روز به روز بر دامنه فعالیت‌های آن افزوده شده است، به گونه‌ای که از هفت فعالیت در سال 1359، اکنون به 172 فعالیت ارتقا پیدا کرده است که دامنه گسترده از خدمات ژنتیکی پیش از تولد تا نگهداری و توانبخشی شیرخوارگان، معلولان، سالمندان، کودکان و دختران فراری و... و آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای خشونی را شامل می‌شود.
وی با بیان اینکه رفتارهای خشونی دارای سه بُعد است، ادامه داد: یک خشونت نسبت به اموال دیگران است که اوج آن در سرقت‌های مسلحانه تجلی پیدا می‌کند، نوع بعد خشونت نسبت به خود است که اوج آن در خودکشی تجلی پیدا کرده و نوع سوم خشونت نسبت به دیگران است که در قتل به ویژه قتل‌های سریالی تجلی پیدا می‌کند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه یکی دیگر از قلمرو فعالیت‌های بهزیستی کنترل آسیب‌های اجتماعی است، بیان کرد: خدمات روانشناختی و مددکاری، غربالگری بسیار وسیع که یک نمونه آن غربالگری تنبلی چشم است که تاکنون 57 میلیون مورد انجام شده است، غربالگری مبتنی بر مداخله انجام می‌شود و تنبلی چشم در دنیا 4 درصد شیوع دارد، اما در ایران شیوع آن 1.5 درصد است. تا به امروز در سازمان بهزیستی حدود 18میلیون غربالگری شنوایی انجام شده است که در همین راستا تعداد زیادی از کودکان از ناشنوایی و نابینایی نجات پیدا کرده‌اند.
حسینی با بیان اینکه بهزیستی تنها سازمانی است که در کنار زندان امکان نگهداری شبانه‌روزی وجود دارد، تصریح کرد: مراکز نگهداری شبانه‌روزی جایی است که زندگی افراد را ما با اقامت تامین کرده و خدمات روانشناختی برای آنان ارائه می‌دهیم. 640 مرکز شبه‌خانواده زیرنظر سازمان بهزیستی وجود دارد که بیش از 9000 کودک، نوجوان و شیرخواره در آنجا نگهداری و توانبخش می‌شوند. خدمات روانشناختی و مبتنی بر فرصت‌آفرینی به افراد ارائه می‌شود. همچنین مراکز بهبود اعتیاد، ترک اعتیاد، نگهداری زنان و کودکان خیابانی، کودکان کار و غیره در حوزه فعالیت‌های سازمان بهزیستی است.
وی با بیان اینکه بحث اشتغال یکی از جدی‌ترین مسائل حوزه سازمان بهزیستی است، افزود: تاکنون بیش از 230هزار شغل برای مددجویان سازمان بهزیستی ایجاد کرده‌ایم. در سال گذشته 71هزار فرصت شغلی در کشور برای مدجویان و معلولان فراهم و در استان خراسان رضوی نیز 6000 فرصت شغلی ایجاد شد.
راه‌اندازی صندوق حمایت از فرصت‌های شغلی و تسهیلگران شغلی
رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به فعالیت ۳۶ تسهیلگر شغلی در استان خراسان رضوی، اظهار کرد: در سراسر کشور ۵۰۰ تسهیلگر شغلی مشغول به کار هستند که با همکاری مراکز کاریابی، مددجویان را تا زمان دریافت تسهیلات و هدایت به سمت مشاغل پایدار همراهی می‌کنند.
حسینی همچنین از راه‌اندازی «صندوق حمایت و ضمانت از فرصت‌های شغلی» در یک ماه گذشته خبر داد و افزود: این صندوق نقش مهمی در حوزه اشتغال‌زایی ایفا می‌کند و می‌تواند حمایت‌های موثری از متقاضیان شغل ارائه دهد.
ایجاد اشتغال برای معلولان با مشارکت در پنل‌های خورشیدی
وی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه اشتغال معلولان، گفت: تاکنون ۳۱۷ معلول در کشور وارد حوزه مشاغل ویژه معلولین شده‌اند. امسال ۳۵ ساختار پنل خورشیدی با ظرفیت ۳ مگاوات راه‌اندازی شده‌اند که قادرند بیش از ۲۱ هزار مددجو را به‌عنوان سهام‌دار تحت پوشش قرار دهند. از این تعداد، ۵ پنل در استان خراسان رضوی قرار دارد. برخی از این معلولان «بسترگرا» هستند و از طریق سهام‌داری در این پنل‌ها به درآمدزایی رسیده‌اند.
رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به اقدامات حمایتی از زنان سرپرست خانوار، اظهار کرد: سال گذشته تمام زنان سرپرست خانوار در کشور تحت پوشش بیمه رایگان تأمین اجتماعی قرار گرفتند. هم‌اکنون ۶۲ هزار زن سرپرست خانوار در مناطق شهری، روستایی و عشایری کشور از خدمات بیمه اجتماعی بهره‌مند هستند.
حسینی همچنین از تحت پوشش قرار گرفتن ۱۱ هزار زن سرپرست خانوار ساکن شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر در هفته بهزیستی امسال خبر داد و گفت: این افراد نیز به زیرمجموعه بیمه اجتماعی افزوده شده‌اند.
پوشش آموزشی ۱۴۲ هزار دانش‌آموز و دانشجو توسط بهزیستی
وی با بیان اینکه هم‌اکنون ۱۲۳ هزار دانش‌آموز و ۱۹ هزار دانشجو تحت پوشش این سازمان قرار دارند، اظهار کرد: در راستای شناسایی و حمایت از نخبگان، 5500 بانک اطلاعاتی با عنوان «بانک اطلاعاتی تلاشگران نخبه حوزه بهزیستی» ایجاد شده است تا این افراد از خدمات ویژه‌ای بهره‌مند شده و استعدادهایشان شکوفا شود.
رئیس سازمان بهزیستی همچنین به گستردگی شبکه خدماتی سازمان بهزیستی اشاره کرد و گفت: ۲۳ هزار مرکز بهزیستی در سراسر کشور فعال هستند که از این تعداد، ۲۱ هزار مرکز به بخش غیردولتی واگذار شده‌اند. این مراکز با دریافت مجوز رسمی و بر اساس تعداد نیروی انسانی فعال، از یارانه حمایتی بهره‌مند می‌شوند.
مردمی‌ترین نهاد خدماتی دولت و مراکز «مثبت زندگی»
حسینی با تأکید بر مردمی بودن خدمات بهزیستی، گفت: بدون تردید می‌توان سازمان بهزیستی را مردمی‌ترین نهاد دولت دانست، چرا که بیش از ۹۰ درصد خدمات این سازمان مستقیماً به مردم ارائه می‌شود.
وی با اشاره به توسعه مراکز محلی، افزود: هم‌اکنون ۲۵۰۰ مرکز «مثبت زندگی» در سطح کشور فعال هستند که به نوعی «بهزیستی‌های کوچک محله‌ای» محسوب می‌شوند. رویکرد ما در ارائه خدمات، محله‌محور است و تلاش کرده‌ایم با بهره‌گیری از ظرفیت سایر دستگاه‌ها، دسترسی مردم به خدمات محلی را تسهیل کنیم.
تعریف ۱۰ راهبرد اصلی سازمان بهزیستی و نگاه دانش‌بنیان
رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به رویکردهای مدیریتی خود، اظهار کرد: از زمان ورودم به سازمان، ۱۰ راهبرد اصلی را برای جهت‌دهی به فعالیت‌ها ارائه کردم و تأکید داشتم که تمامی اقدامات باید در چارچوب این راهبردها تعریف شود.
حسینی با بیان اینکه نخستین راهبرد، نگاه دانش‌بنیان به تصمیم‌گیری‌هاست، تصریح کرد: هدف ما این است که هیچ فعالیت یا تصمیمی به‌صورت شخصی و هیئتی اتخاذ نشود. شورای عالی مشورتی راهبری سازمان متشکل از ۳۱ نفر از برجسته‌ترین متخصصان کشور در حوزه‌های مرتبط تشکیل شده و تمام طرح‌های سازمان با مشورت این شورا تصویب می‌شود. این شورا دارای یک هسته مرکزی است که فعالیت‌های ۱۷۲گانه سازمان بهزیستی را در قالب چهار تبار اصلی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.
وی در ادامه تشریح رویکردهای مدیریتی خود، گفت: فعالیت‌های سازمان در چهار دسته اصلی تقسیم‌بندی و تبارشناسی می‌شوند. نخست، فعالیت‌های تأسیسی هستند؛ فعالیت‌هایی که در حال حاضر وجود ندارند اما باید ایجاد شوند. دوم، فعالیت‌های تعطیلی؛ اقداماتی که صرفاً موجب تحمیل هزینه اضافی هستند و ضرورتی برای ادامه آن‌ها وجود ندارد. سوم، فعالیت‌های تعدیلی؛ فعالیت‌هایی مفید که نیاز به اصلاح و تعدیل دارند. و در نهایت، فعالیت‌های تثبیتی؛ فعالیت‌های موجودی که اثربخش بوده و باید تقویت و تثبیت شوند. هسته مرکزی شورای مشورتی راهبری، این چهار دسته فعالیت را در قالب یک فرآیند تبارشناسی تخصصی بررسی و ارزیابی می‌کند.
رویکرد تصمیم‌گیری مشارکتی در سازمان بهزیستی
رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به رویکرد مشارکتی در ساختار مدیریتی سازمان بهزیستی، گفت: رویکرد تصمیم‌گیری مشارکتی از پایین‌ترین سطوح سازمان تا بالاترین رده‌ها جاری است. تصمیمات اساسی با همفکری و مشارکت جمعی اتخاذ می‌شود تا نظرات همه سطوح سازمان در فرآیند تصمیم‌سازی لحاظ شود.
حسینی با تأکید بر ضرورت نگاه توانمندسازانه، اظهار کرد: نگاه توانمندسازانه در تقابل با نگاه صرفاً مستمری‌بگیرانه قرار دارد. ما در اوج بحران جنگ ۱۲ روزه موفق شدیم تمام پشت‌نوبتی‌های سازمان بهزیستی را به صفر برسانیم. رویکرد دیگر ما فرصت‌آفرینی است؛ به این معنا که پس از توانمندسازی افراد، باید زمینه‌های لازم برای استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها فراهم شود.
وی با اشاره به وضعیت زنان در جامعه، گفت: در حوزه زنان، توانمندسازی به‌خوبی صورت گرفته، اما به همان نسبت فرصت‌آفرینی لازم انجام نشده است، که این مسئله در نهایت به نوعی واپس‌ماندگی فرهنگی منجر شده است. باور داریم اگر جامعه هدف را توانمند کنیم اما فرصتی برای بروز این توانمندی‌ها در اختیارشان نگذاریم، نه‌تنها پیشرفتی حاصل نمی‌شود بلکه نارضایتی بیشتری نیز به دنبال خواهد داشت.
عملکرد بهزیستی در حوزه مسکن
رئیس سازمان بهزیستی با تأکید بر لزوم تکمیل زنجیره توانمندسازی مددجویان، اظهار کرد: اگر پس از توانمندسازی، فرصت‌آفرینی صورت نگیرد، نارضایتی از سطح عادی به سطحی عمیق و آگاهانه ارتقا خواهد یافت. باید در حوزه‌هایی مانند اشتغال، مسکن و سایر نیازهای اساسی، فرصت‌های واقعی برای جامعه هدف فراهم شود.
حسینی با اشاره به عملکرد بهزیستی در حوزه مسکن، گفت: تاکنون ۲۱۰ هزار واحد مسکونی به مددجویان واگذار شده است. در سال گذشته، ۱۴ هزار واحد تحویل داده شد که از این میان، ۱۴۰۰ واحد مربوط به استان خراسان رضوی بود. هم‌اکنون ۴۶ هزار واحد مسکونی در سطح کشور در دست احداث است که برای اجرای آن، دولت مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان (۶ همت) به سازمان بهزیستی و کمیته امداد اختصاص داده است.
فرصت‌آفرینی در حوزه ازدواج، مهارت‌آموزی و بهبود سلامت روان
وی با اشاره به اقدامات سازمان بهزیستی در زمینه فرصت‌آفرینی، گفت: فراهم کردن فرصت‌های آموزش مهارتی، تسهیلات شغلی، بهبود پس از ترک اعتیاد، بهبود بیماری‌های روانی و همچنین حمایت از ازدواج از جمله اولویت‌های ما در این حوزه است. در اجلاس جهانی معلولین که در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، شعاری مطرح شد با عنوان «هیچکس نباید جا بماند»، که نشان‌دهنده ضرورت دسترس‌پذیر کردن جامعه برای همه اقشار است. باید شرایطی فراهم کنیم که همه افراد، به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر، بتوانند به خدمات و فرصت‌های اجتماعی دسترسی داشته باشند.
رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به چالش‌های تعلیم و تربیت کودکان اتیسم، گفت: آموزش و پرورش کودکان مبتلا به اتیسم یکی از سخت‌ترین و حساس‌ترین حوزه‌هاست و خانواده‌های این کودکان بار سنگینی را به دوش می‌کشند. در راستای حمایت از این خانواده‌ها، مراکز اقامتی موقت برای کودکان اتیسم فراهم شده است تا والدین بتوانند به‌صورت موقت کودکان خود را در این مراکز نگهداری کنند و در عین حال به انجام وظایف و فعالیت‌های شخصی خود بپردازند. تاکنون در ۶ ماه اخیر، ۷ مرکز اتیسم راه‌اندازی شده و پیگیری این موضوع ادامه دارد. این مراکز روزانه پذیرای کودکان اتیسم هستند تا خانواده‌ها فرصت فراغت و پرداختن به امور شخصی خود را داشته باشند.