مساجد امروز بیش از هر زمان دیگری برای پویایی و اثربخشی نیازمند بازتعریف کارکردهای قرآنی خویش هستند و براساس نظرات حجتالاسلام رسول ابوالقاسمی، مدیر دارالقرآن ادارهکل تبلیغات اسلامی استان قم و مهدی علمخواه، قاری بینالمللی قرآن کریم برای پویایی و جذب جوانان و شکوفایی مجالس قرآنی در مساجد باید به تدوین برنامهریزی منسجم، تربیت نیروی متخصص و احترام به شأن معنوی و ظاهری این محافل توجه کرد.

به گزارش ایکنا در پنجرهای از همبستگی معنوی و بازگشت به ریشههای اصیل اسلامی،
روز جهانی مساجد فرصتی است برای بازخوانی جایگاه مسجد در قلب جامعه و تقویت حضور قرآن در فضای نمازگزاری. مسجد، تنها مکانی برای نماز نیست، بلکه باید به کانونی پویا و زنده از
فرهنگ قرآنی، تربیت اخلاقی و حل مشکلات اجتماعی تبدیل شود.
در همین راستا درباره اینکه مساجد چگونه میتوانند به کانونی پویا و زنده از فرهنگ قرآنی تبدیل شوند با دو نفر از فعالان قرآنی به گفتوگو پرداختیم. در ادامه، گوشهای از نظرات این فعالان قرآنی را درباره راهکارهای پویایی مساجد و جذب جوانان به
محافل قرآنی را با هم مرور میکنیم:
حجتالاسلام رسول ابوالقاسمی،مدیر دارالقرآن ادارهکل تبلیغات اسلامی استان قم درباره اینکه علت کمرنگ شدن جلسات قرآنی در مساجد چیست، اظهار کرد: علت کمرنگ شدن مجالس قرآنی در مساجد را باید به صورت ریشهای مورد نظر قرار داد و کم اهمیت بودن این جلسات در نظر برگزارکنندگان آن، یکی از عوامل آن است. وقتی اشخاص برگزار کننده جلسات قرآنی به صورت یک برنامه جانبی به آن نگاه کنند، انتظاری از شور قرآنی در بین مردم نیست.
وی در پاسخ به اینکه برای جذاب شدن جلسات قرآنی در مساجد با جوان و نوجوان چه اقداماتی را میتوان انجام داد، افزود: تصور عدم جذابیت جلسات قرآنی در نظر برخی از افراد، از دیگر دلایل این چالش است، کسانی هستند که به دلیل عدم حضور در محضر قرآن و مجالسی با این حال و هوا، تصورشان بر این است که این مجالس فاقد جذابیت هستند.
ابوالقاسمی ادامه داد: همچنین خوب اجرا نشدن جلسات قرآن نیز نقش بسیار مهمی در این مسئله دارد، منظور؛ عدم برگزاری ظاهری این مجالس و عدم بیان کارکردهای قرآنی آن است. وقتی زیبایی مساجد، نظم، نظافت و شأن جلسات قرآن رعایت نشده یا سلایق مختلف در نظر گرفته نشود و به صورت همان روش سنتی و معمول برگزار شود، با چنین مسائلی مواجه خواهیم شد. ازسویی، باید به بیان اثرات جلسات بر افراد مختلف، پرداخت، درواقع بازگویی این تجربههای ناب، نقش مهمی در جذب جوانان به این محافل دارد.
وی در پاسخ به اینکه چرا باید مسجد به عنوان یک پایگاه قرآنی در نظر گرفته شود و چه ضرورتی برای این اقدام وجود دارد، یادآور شد: قرآن محور بودن مساجد از ضرورتها است؛ محبت اهلبیت(ع) لازم است اما کافی نیست و زمانی که ما محبت اهل بیت(ع) را دل خویش داریم نباید از قرآن غافل شویم، باید به فرموده پیامبر(ص) در حدیث معروف ثقلین، توجه کرد که قرآن و اهل بیت(ع) در کنار یکدیگر آمدند.
ابولقاسمی گفت: در چنین شرایطی فرهنگ قرآنی باعث جذب جوانان خواهد شد و باید دانست که اهل بیت(ع) هرگز از قرآن جدا نیستند و پیامبر خدا(ص) در همسویی قرآن و اهل بیت(ع)، دو انگشت سبابه خود را در کنار هم قرار دادند و آنها را اینچنین به هم تشبیه کردند. همین کافی است که این دو گوهر را در کنار هم ببینیم. پیامبر فرمودند: «إِذَا اِلْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ اَلْأُمُورُ كَقِطَعِ اَللَّيْلِ اَلْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ؛ هنگامی که امور مانند شب تاریک بر شما مشتبه شد، به قرآن پناه ببرید.»
کارکردهای یک مسجد پویا
در ادامه مهدی علمخواه، حافظ و قاری بینالمللی قرآن کریم در گفتوگو با ایکنا، در پاسخ به اینکه چه راهکارهایی برای برگزاری پرشور جلسات قرآنی در مساجد پیشنهاد میکنید، اظهار کرد: تربیت نیروهای علاقهمندی که حداقل بتوانند هفتهای یک بار در مساجد حاضر شوند، روحانیون و امامان جماعت توجیهشده و علاقهمند به برگزاری جلسات قرآنی در مساجد و وجود پشتیبانی جهت پذیرایی و امکانات موردنیاز از این مجالس میتواند راهکارهای مناسبی برای جذابیت بیشتر این جلسات باشد.
وی در پاسخ به اینکه برای جذب جوانان به مساجد و شرکت در جلسات قرآنی چه باید کرد، افزود: لازم است یک هسته مرکزی به عنوان حلقه ارتباطی و تغذیه فکری بین تمام ارکان این مجالس قرآنی وجود داشته باشد تا برگزاری تمام برنامهها اعم از اردوها، نمایشگاهها، محافل و غیره به راحتی و به صورت منسجم انجام شود.
علمخواه در پاسخ به اینکه چه راهکارها و پیشنهاداتی برای تبدیل مساجد به کانونهای پویای مردمی دارید، یادآور شد: کانون مساجد، هیئت امنا، بسیج و امامان جماعت مساجد نقش مهمی در شکوفایی مساجد دارند و مساجد پویا میتوانند انواع کارکردها را مانند مرکز حل اختلافات، کارگاههای تولیدی و مجالس قرآنی را در خود جای دهند؛ زمانی که مساجد محل رفت و آمد شد، آنگاه، نظرها به مجالس قرآن نیز جلب میشود.
در نتیجه میتوان گفت، مساجد امروز بیش از هر زمان دیگری برای پویایی و اثربخشی نیازمند بازتعریف کارکردهای قرآنی خویش هستند و براساس نظرات فعالان قرآنی، نگاه سطحی و صرفاً ظاهری به جلسات قرآن بزرگترین آسیب این محافل بهشمار میرود و برای پویایی و جذب جوانان و شکوفایی مجالس قرآنی باید به تدوین برنامهریزی منسجم، تربیت نیروی متخصص و احترام به شأن معنوی و ظاهری این محافل توجه کرد.
واقعیت این است که نسل جوان امروز بهدنبال صداقت، نظم و نشاط در فعالیتهای دینی است و اگر مسجد بتواند این عناصر را در کنار معنویت و انس قرآنی فراهم کند، آنگاه نهتنها محفل قرآن در مسجد جان تازهای خواهد گرفت بلکه خود به مأمنی برای تربیت نسل فردا و حتی مسائل امروز جامعه بدل خواهد شد.
حانیهسادات حسینیکیا