حجت‌الاسلام حسین ابراهیمی مطرح کرد
ربیع‌الاول؛ ماه وحدت و تجدیدبیعت با امام عصر(عج)
ربیع‌الاولحجت‌الاسلام والمسلمین حسین ابراهیمی، پژوهشگر دینی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌رضوی در خصوص ماه ربیع‌الاول اظهار کرد: زندگی انسان آمیزه‌ای از غم و شادی است و همان‌طور که در حیات فردی و اجتماعی بشر، هر دو جلوه حضور دارند، مناسبت‌هایی نیز برای غم و اندوه و همچنین برای سرور و شادی در نظر گرفته شده است. در سنت‌های دینی ما نیز این حقیقت انعکاس یافته و ایام سال با مناسبت‌های متنوع غم و شادی درهم‌تنیده شده‌اند.
 
وی ادامه داد: در روایات آمده است که شیعیان از اضافه گل ما آفریده شده‌اند، از این‌رو در حزن ما محزون می‌شوند و در شادی ما شاد و این حقیقت را به‌روشنی می‌توان در زندگی شیعیان به‌ویژه در ایران مشاهده کرد. وقتی به ماه‌های محرم و صفر می‌نگریم، جلوه‌های باشکوه عزاداری و سوگواری را در سراسر کشور می‌بینیم که مردم با حضور گسترده خود، اندوه و ارادتشان را نشان می‌دهند و در عمل مصداق آن روایت قرار می‌گیرند که فرمودند: «با غم ما غمگین می‌شوند.»
 
این پژوهشگر دینی افزود: اما باید توجه داشت که روایت، بُعد دیگری نیز دارد و همان‌طور که مردم در غم اهل‌بیت(ع) اندوهگین می‌شوند، در شادی آنها نیز باید شاد باشند، بنابراین همان‌گونه که مراسم عزاداری را با شکوه برگزار می‌کنیم، لازم است جشن‌ها و مناسبت‌های شادی را نیز با همان عظمت و جلوه برپا سازیم. اگر در ایام عزا خیابان‌ها و شهرها سیاه‌پوش و پرچم‌ها و موکب‌ها برپا می‌شود، در ایام شادی نیز باید فضای عمومی جامعه رنگ شادی و سرور به خود بگیرد. حقیقت تشیع در جمع میان هر دو جلوه غم و شادی است و نباید یک بُعد برجسته و دیگری مغفول بماند.
 
ابراهیمی بیان کرد: ماه ربیع‌الاول در این میان، سرآغاز شادی و سرور در تقویم قمری است. دو ماه پیاپی عزاداری یعنی محرم و صفر داریم و پس از آن، ربیع‌الاول آغاز می‌شود. واژه «ربیع» در لغت به معنای بهار است و به همین دلیل این ماه، پس از ایام اندوه، همچون بهاری روح‌بخش جلوه می‌کند. مقام معظم رهبری در بیانی زیبا فرموده‌اند: «بعضی از اهل معرفت و سلوک معنوی معتقدند که ماه ربیع‌الاول، به معنای حقیقی کلمه، ربیع حیات و بهار زندگی است، زیرا در این ماه، وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) و فرزند بزرگوارش حضرت جعفر بن محمد الصادق(ع) ولادت یافته‌اند و ولادت پیامبر(ص)، سرآغاز همه برکاتی است که خداوند برای بشریت مقدر فرموده است.»
 
وی گفت: اگر ماه صفر به‌دلیل فقدان برترین انسان و پیامبر اعظم(ص)، ماهی تاریک و اندوه‌بار معرفی شده، در مقابل، ماه ربیع‌الاول باید به سبب ولادت همان برترین انسان، ماهی سراسر برکت و مبارکی شناخته شود، همان‌گونه که بزرگان دین آن را «ربیع‌المولود» نامیده‌اند. این ماه پر از مناسبت‌های مبارک و فرخنده است، اعم از شب «لیلة‌المبیت» که امیرالمؤمنین(ع) در بستر پیامبر(ص) خوابیدند و آیه 207 سوره بقره  «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» درباره ایشان نازل شد. سالروز ازدواج پیامبر اکرم(ص) با حضرت خدیجه(س) که ثمره آن، حضرت زهرا(س) بودند و مهم‌تر از همه، میلاد پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع). همچنین در این ماه، آغاز امامت حضرت ولی‌عصر(عج) نیز قرار دارد و به همین مناسبت، جشن تاج‌گذاری امام زمان(عج) برگزار می‌شود که فرصتی برای توجه دوباره به آن حضرت و تجدید بیعت با ایشان به‌شمار می‌آید. در روایات آمده است که «به یمن او، روزی به همه خلق می‌رسد و به وجود او زمین و آسمان پابرجاست.»
 
این پژوهشگر دینی با اشاره اینکه ماه ربیع‌الاول ماه وحدت اسلامی است، بیان کرد: در این ماه و به‌مناسبت میلاد پیامبر اعظم(ص)، «هفته وحدت» نام‌گذاری شده است تا بهانه‌ای برای تحکیم روابط میان شیعه و اهل سنت و تقویت انسجام امت اسلامی فراهم آید. این مسئله از موضوعات مهمی است که همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است و در شرایط امروز جامعه اسلامی اهمیت بیشتری دارد. برگزاری جشن‌های مشترک و بزرگداشت پیامبر رحمت می‌تواند جلوه‌ای از همدلی و برادری مسلمانان باشد.
 
وی افزود: این ماه از منظر فردی و اجتماعی نیز اهمیتی ویژه دارد. در فضای خانواده، همان‌طور که کودکان و اعضای خانواده در ایام عزاداری متوجه سوگواری و اندوه می‌شوند، باید در ایام شادی نیز این احساس در میان آنها تقویت شود. خانواده باید فضایی شاد و معنوی بیافریند تا اعضا به‌روشنی دریابند که این روزها ایام سرور و جشن و در سطح جامعه نیز، شادی معنوی بسیار مورد نیاز مردم است. در روزگاری که مشکلات و سختی‌ها فراوان است، چنین شادی‌هایی می‌تواند غم‌ها را کمرنگ کند و نشاط را به زندگی‌ها بازگرداند.
 
ابراهیمی در خصوص اعمال این ماه پربرکت اظهار کرد: در روز اول ماه ربیع‌الاول، علما گفته‌اند که مستحب است به شکرانه هجرت موفق پیامبر اکرم(ص)، روزه گرفته شود، صدقه داده شود و احسان و انفاق انجام گیرد. در روز دوازدهم ربیع‌الاول، دو رکعت نماز مستحب وارد شده است که در رکعت اول پس از سوره حمد، سه بار سوره «قل یا ایها الکافرون» و در رکعت دوم پس از حمد، سه بار سوره «قل هو الله احد» خوانده می‌شود.
 
وی در ادامه افزود: اما روز هفدهم ربیع‌الاول، مطابق نظر مشهور علمای امامیه، روز ولادت پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) است، روزی بسیار مبارک که برای آن اعمالی چون غسل، روزه، خواندن نمازی ویژه (در هر رکعت 10 مرتبه سوره قدر و 10 مرتبه سوره توحید)، دعاهای خاص، صدقه‌دادن، شاد کردن مؤمنان و زیارت مشاهد مشرفه وارد شده است، همچنین در روایتی از پیامبر(ص) آمده است: «هرکس پس از وفات من، قبرم را زیارت کند، مانند کسی است که در زمان حیاتم به سوی من هجرت کرده باشد و اگر نمی‌توانید از نزدیک مرا زیارت کنید، از همان راه دور به من سلام دهید.»
 
این پژوهشگر دینی گفت: بنابراین ماه ربیع‌الاول، ماهی است که پس از دو ماه اندوه، فضای شادی و معنویت را در جامعه جاری می‌سازد. این ماه فرصتی برای بزرگداشت اهل‌بیت(ع)، تجدید ارادت به پیامبر(ص) و امامان(ع)، تحکیم وحدت اسلامی، نشاط‌بخشی به خانواده‌ها و جامعه و پیوند دوباره دل‌ها با امام زمان(عج) است. سزاوار است همان‌گونه که در ایام عزا حضور پرشوری داریم، در این ایام نیز با برگزاری جشن‌های باشکوه، ابراز محبت و ایجاد فضای شاد در جامعه، ارادت و پیروی واقعی خود از اهل‌بیت(ع) را به نمایش بگذاریم و در عمل، شیعیان راستین باشیم.