کارگردان فیلم «بارکن‌ها»:
سینما باید سبک زندگی خانواده‌ را در برابر بزه‌ها تقویت کند

سعید موجودی، کارگردان فیلم سینمایی «بارکن‌ها» در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به آماده نمایش شدن نخستین تجربه کارگردانی خود گفت: این فیلم که تاکنون به بیش از ۴۰ جشنواره جهانی ارسال شده، روایتی تازه از پیامدهای اعتیاد و تأثیر آن بر زندگی افراد دارد. «بارکن‌ها» نه صرفاً بر جنبه مصرف مواد مخدر، بلکه بر دلایل و فشارهایی که افراد معتاد را به دزدی و بزهکاری برای تأمین مواد سوق می‌دهد، تمرکز کرده است.
 
موجودی با تأکید بر اینکه اعتیاد یک بیماری است و باید به‌جای برخورد قضاوت‌گرانه، به درمان آن توجه شود، اظهار کرد: در این فیلم شخصیت فرد معتاد خاکستری تصویر شده است؛ چراکه معتاد برای تأمین معاش و هزینه‌های مواد مخدر خود به هر راهی متوسل می‌شود و این واقعیتی تلخ اما انکارناپذیر است. نشان دادن این زوایا می‌تواند جامعه را به فکر فرو ببرد و نگاه عمیق‌تری نسبت به ریشه‌های معضل اعتیاد ایجاد کند.
 
کارگردان «بارکن‌ها» نقش خانواده‌ها در این زمینه را بسیار کلیدی دانست و گفت: سبک زندگی خانواده‌ها می‌تواند در پیشگیری از بسیاری از انحرافات اجتماعی اثرگذار باشد. خانواده‌هایی که بر پایه محبت، گفت‌وگو و همدلی بنا شده‌اند، فرزندان خود را از لغزش‌ها و خطراتی همچون اعتیاد دور نگه می‌دارند. خانواده نخستین سنگر دفاعی در برابر بزه‌های اجتماعی است و اگر این نهاد محکم و سالم باشد، جامعه هم در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر خواهد بود.
 
وی در ادامه با اشاره به نقش رسانه و سینما در کاهش بزه‌های اجتماعی گفت: سینما ابزاری قدرتمند برای آگاهی‌بخشی است. وقتی یک فیلم بتواند سرنوشت و پیامدهای زندگی فرد معتاد را با زبانی هنری و تأثیرگذار روایت کند، نه تنها خانواده‌ها نسبت به خطرها آگاه‌تر می‌شوند، بلکه جوانان نیز هوشیارتر از گذشته با وسوسه‌ها روبه‌رو خواهند شد. سینما باید هم آسیب‌ها را نشان دهد و هم امید و راهکار را پیش پای مخاطب بگذارد تا مسیر اصلاح اجتماعی هموارتر شود.
 
این فیلمساز در توضیح بیشتر درباره انتخاب موضوع اعتیاد برای نخستین فیلم خود بیان کرد: این دغدغه سال‌ها همراه من بوده است. در اطراف خودم با افرادی مواجه شدم که قربانی اعتیاد شده بودند و این پرسش در ذهنم شکل گرفت که چه عاملی باعث می‌شود یک انسان به چنین مسیری کشیده شود. «بارکن‌ها» تلاشی است برای پاسخ به این پرسش، اما نه در سطح فردی، بلکه در سطح اجتماعی و فرهنگی.
 
موجودی ادامه داد: یکی از نکات مهمی که در فیلم به آن توجه کرده‌ایم، نشان دادن عوامل زمینه‌ساز است. فقر، محرومیت، نداشتن فرصت‌های شغلی و همچنین نبود حمایت عاطفی و روانی در خانواده‌ها، از مهم‌ترین عواملی هستند که افراد را به سمت مواد مخدر سوق می‌دهد. پرداختن به این دلایل می‌تواند نگاه تازه‌ای به پدیده اعتیاد ارائه دهد و راهی برای یافتن راه‌حل‌های پایدار باشد.
 
وی افزود: از دیگر اهداف «بارکن‌ها» این است که به مخاطب نشان دهد قضاوت ساده‌انگارانه در مورد معتادان کمکی به حل مشکل نمی‌کند. جامعه باید به جای طرد و سرزنش، به فکر بازگرداندن افراد گرفتار به زندگی سالم باشد. در این مسیر، سازمان‌های فرهنگی، نهادهای درمانی و رسانه‌ها همگی باید مسئولیت خود را به‌درستی ایفا کنند.
 
کارگردان «بارکن‌ها» همچنین درباره آینده این اثر اظهار امیدواری کرد و گفت: امیدوارم این فیلم نه تنها در جشنواره‌های بین‌المللی، بلکه در اکران داخلی هم با استقبال مواجه شود. هدف من این بوده که با زبان سینما یک هشدار جدی بدهم و در عین حال، روزنه امیدی برای اصلاح و بازگشت به زندگی را نشان دهم. در ضمن اگر سینما بتواند حتی یک خانواده را در برابر خطر اعتیاد آگاه کند، رسالت خود را انجام داده است.

موجودی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مسئولیت هنرمندان تصریح کرد: هنرمند نمی‌تواند نسبت به دردهای جامعه بی‌تفاوت باشد. سینماگر باید دغدغه‌های اجتماعی را در قالب روایت‌های هنری مطرح کند تا مردم علاوه بر لذت بردن از یک اثر به اندیشه و تأمل واداشته شوند زیرا اگر هنر از مردم فاصله بگیرد، عملاً هویت و رسالت اصلی خود را از دست داده است.

وی همچنین از تأثیرگذاری جشنواره‌های بین‌المللی بر معرفی این دست آثار سخن گفت و افزود: حضور «بارکن‌ها» در بیش از ۴۰ رویداد جهانی فرصتی است تا نگاه جامعه ایرانی به مسئله اعتیاد و مبارزه فرهنگی با آن در سطحی گسترده‌تر دیده شود. این رویکرد می‌تواند پیام امید، اصلاح و مسئولیت اجتماعی را به مخاطبان جهانی منتقل کند و نشان دهد سینمای ایران دغدغه‌های انسانی و اجتماعی مشترکی با دیگر جوامع دارد.

کارگردان «بارکن‌ها» با اشاره به لزوم حمایت بیشتر از فیلم‌های اجتماعی بیان کرد: اگرچه ساخت چنین آثاری دشواری‌های زیادی دارد، اما بی‌تردید نتایج آن در بلندمدت به سود جامعه خواهد بود. حمایت نهادهای فرهنگی، رسانه‌ها و حتی خانواده‌ها از این نوع سینما می‌تواند مسیر را برای تولید آثار بعدی هموار کند. لازم به ذکر است مسئولان و مردم بیش از پیش به اهمیت سینمای اجتماعی واقف شوند و بدانند این سینما ابزاری جدی برای کاهش معضلات و ارتقای کیفیت زندگی است.

موجودی در پایان تأکید کرد: پیام اصلی این فیلم آن است که اعتیاد زخمی فردی نیست، بلکه زخمی اجتماعی است. برای درمان آن باید خانواده‌ها، جامعه و نهادهای فرهنگی هم‌صدا شوند. امیدوارم «بارکن‌ها» بتواند تلنگری جدی به جامعه باشد و نگاهی انسانی‌تر به معتادان و شرایطی که در آن گرفتار شده‌اند بیافریند.