به گزارش ایکنا، کتاب «تاریخ اسلام» نوشته اَدم سیلورستاین و با ترجمه فریبا پات از انتشارات حکمت منتشر شد. نویسنده در این کتاب  افزون بر بیان مختصر آنچه در تاریخ اسلام با محوریت اقوام و فرهنگ‌های مختلف اتفاق افتاده، به دو مسئله‌ مهم می‌پردازد که کمتر به آن توجه شده است: مسئلۀ منابع و رویکردها و مسئلۀ اهمیت سیاسی و دینی تاریخ اسلام در دنیای مدرن معاصر.

 

نویسنده رویکردهای خوش‌بینانۀ مسلمانان و شکاکانۀ غیرمسلمانان به منابع اسلامی را بررسی می‌کند و برای نشان دادن اهمیتی که تاریخ اسلام برای مسلمانان و نیز غیرمسلمانان در گذشته و حال داشته و می‌تواند داشته باشد، آن را در دو بعد سیاسی و دینی به‌تفصیل مطرح می‌کند.

 

این کتاب نگاهی کلی به تاریخ اسلام با محوریت اقوام، فرهنگ ها، ساختارها و نهادها دارد. رویکرد دیگر کتاب به پژوهش تاریخی است با تکیه به پرسش‌هایی که پژوهش را به پیش می‌برد به همین جهت یک جنبه از اهمیت کتاب درباره تایخ اسلام همین محوریت داشتن پرسش‌هاست. سه پرسش اساسی که نویسنده برای پاسخ به آن‌ها کتاب را نوشته است عبارتند از: از تاریخ اسلام چه می‌دانیم؟ از کجا و چگونه می‌دانیم؟ و دانستن تاریخ اسلام چه اهمیتی دارد؟ برای پرداختن به این مسائل نویسنده پرسش‌های مبنایی را مطرح می‌کند؛ اینکه تاریخ اسلام از چه زمانی شروع شد؟ چه چیزی تاریخ اسلام را به طور خاص تاریخ اسلام می‌کند؟ و چه کسانی تاریخ اسلام را ساختند؟

 

او در ادامه پاسخ می‌دهد که اقوام، مردمان و فرهنگ‌هایشان تاریخ اسلام را ساختند و هر یک از اقوام عرب، ایرانی و ترک با تفاوت‌های فرهنگی‌شان وارد اسلام شدند یا اسلام وارد قلمرو و فرهنگ آن‌ها شد و این ورود متفاوت به همراه تفاوت فرهنگی آن‌ها بر نوع اسلام و سرنوشتشان در تاریخ اسلام تأثیر گذاشت و همچنین توجه به این مسئله که مواجهه این فرهنگ‌ها با اسلام در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت متفاوت بوده است.

 

نویسنده علاوه بر این بررسی از پایان تاریخ اسلام نیز می‌پرسد: تاریخ اسلام چه زمانی پایان یافت؟ به دیدگاه او پاسخ این پرسش برای فهم درست آنچه تاریخ اسلام را تاریخ اسلام می‌کند اهمیت دارد.

 

پرسش دوم او که بخش دیگری از روند کتاب را تشکیل می‌دهد این است که از کجا و چگونه تاریخ اسلام می‌دانیم؟ او در این بخش به مسئله منابع و رویکردهایی که ناظر به منابع وجود دارد را مطرح می‌کند. منابع درونی و منابع بیرونی تاریخ اسلام و رویکردهای سنتی خوشبینانه و رویکردهای جدید تجدیدنظرطلبانه که نگرش متفاوتی به منابع درونی و بیرونی دارند و به کارگیری روش‌های نقد تاریخی را «مجاز و به جا» می‌دانند (استثناگرایان و مخالفان استثناگرایی) را در این بخش مطرح می‌کند. نویسنده همچنین به رویکرد جهانی «هاجستن» که تاریخ اسلام را در بستر و سیاق تاریخ جهان مطالعه می‌کند، توجه دارد.

 

پرسش سومی که کتاب بر پایه آن نوشته شده مسئله اهمیت تاریخ اسلام است. ما وقتی به تاریخ اسلام می‌پردازیم اهمیت آن را مفروض می‌گیریم اما صراحت بخشیدن به آن فرض و پرسش از نوع اهمیتی که تاریخ اسلام برای ما دارد یا می‌تواند داشته باشد، کمتر محل توجه ما بوده است. نویسنده به اهمیت این مسئله آگاه است و اهمیت تاریخ اسلام را به دینی و سیاسی تقسیم می‌کند و این اهمیت را برای مسلمانان و غیر مسلمانان در گذشته و حال بررسی می‌کند.

 

اَدم سیلورستاین، استاد مطالعات اسلامی و تاریخ خاورمیانه از دوره باستان متأخر تا سده‌های میانه است و افزون بر این کتاب، دو کتاب دیگر دارد: «نظام‌های پستی در جهان پیشا‌مدرن اسلام» که در سال 2007 منتشر شده و «در پرده پوشاندن استر، پرده برداشتن از داستانش: پذیرش یکی از کتاب‌های بابل در سرزمین اسلامی»  که در سال 2018 به چاپ رسیده است.

 

این کتاب به ترجمه فریبا پات و در هفت فصل و 194 صفحه توسط انتشارات حکمت و به قیمت 2,500,000 ریال منتشر شده است.