زیارت حضرت معصومه(س) غیر از وجوب بهشت، یک برکت معنوی است و زندگی انسان را متحول می‌کند. مهم‌ترین برکت حضور حضرت معصومه(س) در قم تأسیس حوزه‌های علمیه، نشر معارف و انقلاب اسلامی است.
در دنیای امروز که بین کفر و ایمان، تمدن سکولار و تمدن اسلامی نزاع و درگیری و جنگ شناختی اتفاق افتاده، طلایه‌دار و پرچم‌دار این جنگ شناختی حوزه‌های علمیه هستند که این حوزه‌های علمیه به برکت حضور حضرت معصومه(س) در قم ایجاد شده است.
خبرنگار ایکنا از قم، در گفتوگو با حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم ترخان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به‌مناسبت سالروز ورود حضرت معصومه(س) به قم به تبیین برکات حضور حضرت معصومه(س) پرداخت. مشروح گفتوگو را در ادامه می‌خوانیم؛
ایکنا - چرا برخی از مکان‌ها را مقدس برمی‌شمارند؟
برخی از زمان‌ها از جمله شب قدر و نیمه شعبان و برخی مکان‌ها از جمله مسجدالحرام و مسجدالنبی دارای ارزش خاصی هستند. براساس برخی روایات اقامه نماز در مسجدالحرام هر رکعتی صد هزار رکعت ثواب دارد یا در مسجدالنبی هر رکعت نماز برابر با 10 هزار رکعت ثواب است یا عرفات ارزش خاصی دارد. برخی از اشیا نیز مانند آب زمزم و تربت کربلا ارزش دارند.
اگر خاک و تربت امام حسین(ع) شفابخش شده و ارزش پیدا کرده بدین دلیل است که بدن مبارک امام را در برگرفته و این ارزش از قداست بدن امام حسین(ع) است، حضرت معصومه(س) دارای مقامات والایی بود و به همین دلیل زمانی که وارد قم و در آن‌جا دفن شد، این سرزمین ارزش پیدا کرده است.
براساس روایت امام صادق(ع) با زیارت حضرت معصومه(س) بهشت بر فرد واجب می‌شود. «مَنْ زارَها وَجبت لَهُ الْجَنَه» همچنین می‌فرماید: «اِنَ زیارتَها تَعْدِلُ الْجَنَهَ؛ همانا زیارت او برابر با کسب بهشت است». امام رضا(ع) در این باره می‌فرماید: «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَهُ؛ کسی که او را زیارت کند، پاداش او بهشت است». همچنین در این راستا، امام جواد(ع) می‌فرماید: «مَن زارَ المَعصُومَهَ بِقُمّ کَمَنْ زارَنی؛ کسی که معصومه را در قم زیارت کند، مانند آن است که مرا زیارت کرده است.»
ایکنا - زیارت حضرت معصومه(س) منشأ چه خیر و برکاتی می‌شود؟
بنابراین سخن از وجوب بهشت است، نه نجات از جهنم. زیارت حضرت معصومه(س) دارای برکات بسیاری است، اینکه بهشت بر فرد زیارت‌کننده واجب می‌شود بدین معنا نیست که هیچ تغییری در شما ایجاد نخواهد شد و شما وارد بهشت می‌شوید بلکه برکتش این است که سبک زندگی فرد تغییر می‌کند و تأثیر این زیارت را در زندگی خود می‌بینید.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّهَ بِأَجْمَعِهِمْ؛ با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند.» شفاعت اقسامی دارد گاهی برای ارتقای درجه و گاهی برای نجات از عذاب است، پس از ورود امام کاظم(ع) به مدینه، حضرت معصومه(س) به سؤالات شیعیان پاسخ می‌داد و زمانی‌که این امام بزرگ دریافت حضرت معصومه(س) چه پاسخ‌های درستی داده، تعبیر «فدا‌ها ابو‌ها» را به‌کار برد، همان تعبیری که پیغمبر(ص) در شأن حضرت فاطمه زهرا(س) عنوان کرد و نشانه جایگاه مهم حضرت معصومه(س) است.
خاک قم به‌واسطه افرادی که در آن شهر حضور پیدا کرده‌اند، ارزش پیدا می‌کند و اوج این ارزشمندی به‌خاطر حضور شخصی مانند حضرت معصومه(س) در این مکان است. به دلیل ارزشمندی سرزمین قم شاهد حضور علما هستیم زیرا علما نخستین افرادی هستند که ارزش حضرت معصومه(س) و این مکان را درک می‌کنند، تأسیس حوزه علمیه برکت است و معارف اهل بیت(ع) از این شهر نشر پیدا می‌کند. این سرزمین و این حوزه منشأ، نقطه عزیمت و شروع انقلاب اسلامی بوده است و برکت انقلاب اسلامی به‌خاطر برکت این مکان، حوزه علمیه و حضرت معصومه(س) است.
ایکنا - حضور حضرت معصومه(س) در شهر قم دارای چه برکات و دستاوردهای علمی در این شهر شد؟
ملاصدرا کاشفه‌ای را در حرم حضرت معصومه(س) داشت، ایشان بحث مهم فلسفی اتحاد عاقل و معقول را در این مکاشفه عرفانی در کنار قبر فاطمه معصومه(س) مطرح کرد که حل این مسئله علمی را به برکت حضرت معصومه(س) می‌داند.
آیت‌الله جوادی آملی می‌فرماید: «در شهری خوش آب و هوا با یک مطلب علمی درگیر می‌شوید و نمی‌توانید آن را حل کنید اما وقتی آن کتاب را در جوار بارگاه حضرت فاطمه معصومه(س) مطالعه می‌کنید، می‌بینید برکات دیگری نصیب انسان و حقایق بالاتری برای وی کشف می‌شود که اینها برکات علمی است و در کنار قبر حضرت معصومه(س) اتفاق می‌افتد.»
زمانی که آیت‌الله بروجردی برای معالجه از بروجرد خارج شد، تقریباً بیهوش بود، وقتی در دل شب چشم‌های خود را باز کرد و چراغ‌های قم را دید و پرسید اینجا کجاست و گفتند قم است، تصمیم گرفت اگر شفا پیدا کرد به برکت حضرت معصومه(س) بقیه عمر خود را در این شهر بگذراند و ایشان شفا پیدا کرد و پس از ورود به قم، تحولات فرهنگی و علمی عظیمی را در حوزه به وجود آورد. پس برکات جسمی را هم باید به برکات علمی اضافه کرد.
گفتوگو از الهام حلاجیان