هفته دفاع مقدس هر سال از ۳۱ شهریور تا ۶ مهر در تقویم رسمی کشور یادآور آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. جنگی که در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با حمله گسترده رژیم بعث و با حمایت آمریکا و اقدام نمایشی صدام در پاره‌کردن قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر آغاز شد.

این تهاجم با هدف براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی و تعرض به تمامیت ارضی ایران انجام شد و اگرچه خسارت‌های سنگینی بر جای گذاشت اما به صحنه‌ای بی‌بدیل از ایثار، مقاومت و تقویت هویت ملی ملت ایران تبدیل شد.

در این راستا ایکنا طی گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحسن محمودی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران به تبیین درس‌های دفاع مقدس و شباهت آن با مقاومت ملت ایران در جنگ ۱۲ روزه اخیر پرداخت که در ادامه می‌خوانیم:

3 عامل اصلی پیروزی ملت ایران در جنگ تحمیلی 8 ساله

ایکنا ـ با توجه به در پیش بودن هفته دفاع مقدس، مهم‌ترین درس‌های این حماسه که در جنگ ۱۲ روزه اخیر نیز تجربه شد، چیست؟

در دفاع مقدس هشت‌ساله شاهد اتفاقاتی بودیم که در طول تاریخ ایران بی‌نظیر است؛ نخست استقامت هشت‌ساله ملت ایران بود که با دست خالی در برابر قدرت‌های شیطانی ایستاد. اگرچه به ظاهر صدام و رژیم بعث عراق در مقابل ما بودند اما در واقع همه دنیای استکبار شامل آمریکا، شوروی سابق، مزدوران آنها و حتی برخی دولت‌های منطقه که نام اسلام را یدک می‌کشیدند، در کنار صدام قرار داشتند، یا با پایگاه نظامی، یا با دلار و تجهیزات به او کمک می‌کردند.

ملت ایران با ایمان، فداکاری و استقامت خود توانست در آن میدان هشت ساله در برابر آمریکا و مزدور آن، صدام پیروز شود. سه عامل اساسی این پیروزی را رقم زد:

۱. رهبری امام خمینی (ره): رهبری مقتدرانه ایشان، عشق و اطاعت مردم از امام سبب انسجام و حرکت یکپارچه ملت شد.

۲. حضور مردم، به‌ویژه جوانان: مشارکت گسترده مردم در جبهه و پشت جبهه نقشی تعیین‌کننده داشت.

۳. روحیه دینی و اعتقادی: باور‌های معنوی، عشق به شهادت، ایثار و ازخودگذشتگی نیروی اصلی مقاومت بود.

جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، جلوه‌ای دیگر از صحنه‌های دفاع مقدس بود

ایکنا ـ این تجربه چگونه در جنگ ۱۲ روزه اخیر تکرار شد؟

بعد از دفاع مقدس، ملت ایران صحنه‌های زیادی از مقاومت در برابر فتنه‌ها، کودتا‌ها و ترور‌های طراحی شده را تجربه کرد اما جنگی نابرابر به آن شکل تکرار نشد تا اینکه این دفاع جانانه ملت ایران در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی روی داد. در این رخداد همان صحنه‌های دفاع مقدس تکرار شد؛ اگر آن روز امام خمینی (ره) هدایتگر بود، امروز رهبر معظم انقلاب، خلف صالح امام (ره)، شجاعانه و مدبرانه سکاندار هدایت مردم شدند.

جوانان ایرانی با تمام وجود به میدان آمدند و با فداکاری خود نشان دادند که در برابر دشمن ایستاده‌اند. این جنگ ثابت کرد جوان امروز چیزی کمتر از جوان دیروز ندارد؛ همان‌گونه که جوانان دیروز پای اسلام، انقلاب و امام خود ایستادند، جوانان امروز نیز پای انقلاب، رهبر و شهدا ایستادگی می‌کنند.

برخی تصور می‌کردند فاصله زمانی با دفاع مقدس باعث شده نسل جدید روحیه ایثار و مقاومت گذشته را نداشته باشد و شاید پای اسلام و انقلاب نیفتند اما این جنگ نشان داد جوان امروز همان ایمان، تقوا، ازخودگذشتگی و شجاعت جوانان دیروز را دارد. از سوی دیگر معنویت، صفای باطن و جسارت در وجود مردم همچنان زنده است و ملت ایران همچنان پای اسلام و انقلاب خود ایستاده و خواهد ایستاد.

جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، جلوه‌ای دیگر از صحنه‌های دفاع مقدس بود که بار دیگر در معرض دید همگان قرار گرفت. این مقاومت نشان داد که ایمان، رهبری الهی و حضور مردم همچنان رمز پیروزی ملت ایران است و دشمنان باید بدانند ملت ما هرگز از آرمان‌های خود دست نخواهد کشید.

امام راحل دل‌های مردم را در دست داشت

ایکنا ـ مدیریت امام خمینی(ره) در دوران جنگ چگونه بود که توانست یک کشور تازه انقلاب‌کرده با امکانات محدود نظامی را در برابر ابرقدرت‌ها به پیروزی برساند؟

مدیریت و فرماندهی امام (ره) در دوران جنگ ویژگی منحصربه‌فردی داشت؛ امام راحل دل‌های مردم را در دست داشت. درست است که ارتش، بسیج و سایر نیروهای مسلح نقش‌آفرین بودند اما آنچه پیوند امام و امت را تقویت کرد و جوان‌ها را به میدان آورد و در میدان نگه داشت، رابطه معنوی امام (ره) با مردم بود.

امام راحل، مرجع تقلید مردم و در جایگاه نیابت عامه امام عصر(عج) رهبری و مدیریت می‌کرد و مردم هم عاشقانه و از روی اعتقاد دینی و قلبی به امام راحل لبیک می‌گفتند و فرمان او را اجابت می‌کردند. طبیعی است که در بسیاری از کشورها، حاکمان و زمانداران بر جسم‌ها حکومت می‌کنند اما نمی‌توانند دل‌های مردم را همراه کنند و به همین دلیل در میدان شکست می‌خورند و بر اهدافشان نمی‌رسند. 

امام خمینی(ره) بر دل‌ها حکومت می‌کرد. با وجود ضعف و کمبود تجهیزات نظامی در دوران دفاع مقدس و در مقابل صدام و حامیان آنها اما پیوند قلبی، عاطفی، دینی و ایمانی مردم با امام (ره) باعث شد ملت ایران در میدان بماند و پیروزی را رقم بزند.

پیوند امروز مردم و جوانان با مقام معظم رهبری

ایکنا ـ آیا این پیوند قلبی و رهبری معنوی امروز نیز تداوم دارد؟

دقیقاً همین پیوند امروز هم به لطف الهی بین مردم ما و مقام معظم رهبری وجود دارد. عشقی که امروز مردم نسبت به رهبر انقلاب دارند ریشه در همان پیوند معنوی، عاطفی، اخلاقی و اعتقادی دارد. این محبت الهی است که خداوند در دل‌های مردم نسبت به ایشان قرار داده و دوست و دشمن به این پیوند عظیم اعتراف می‌کنند.

در جنگ ۱۲ روزه اخیر هم همین رهبری معنوی و الهی، اقتدار، حکمت، صلابت، رشادت و شجاعت مقام معظم رهبری آشکار شد و به برکت ایستادگی ملت و اقتدار نیروهای مسلح، خداوند کمک کرد تا این پیروزی در این مقطع حساس برای ملت ایران رقم بخورد.

آیا مدیران دوران دفاع مقدس به دنبال ثروت‌اندوزی بودند؟

ایکنا ـ مسئولان کشور امروز برای مدیریت کشور باید چه درس‌هایی از تجربه هشت سال دفاع مقدس بگیرند؟

مدیران کشور باید بنشینند و واقعاً فکر کنند که در دوران دفاع مقدس، کسانی که مسئولیت داشتند با چه روحیه، مشی و روشی کشور را مدیریت کردند که به پیوند بین مردم و مسئولان و مقاومت مردم انجامید. آیا مدیران آن دوره به دنبال ثروت‌اندوزی و پست و مقام بودند یا تنها دغدغه‌شان خدمت بود؟ آیا بین آنان و مردم فاصله وجود داشت یا همواره در کنار مردم بودند؟

باید همه ملاحظه کنند که شخصیت‌هایی مانند شهید باکری، چگونه توانستند هم فرماندهان موفق میدان نبرد باشند و هم مدیرانی خوشنام و محبوب در میان مردم؟ شهیدان رجایی و باهنر چگونه در دوران جنگ و دفاع مقدس مدیریتی از خود نشان دادند که برای همیشه در تاریخ جاودانه ماند؟ یا بزرگانی، چون شهید چمران که هم در حوزه اجرایی و میدانی و هم در میدان جنگ و دفاع مقدس، مدیری برجسته و تأثیرگذار بودند؛ اینها الگو‌های مدیریتی هستند که نامشان برای همیشه در تاریخ دفاع مقدس و ایران ماندگار شد.

ویژگی مشترک همه این بزرگان ایثار، گذشت، مردمی بودن و ولایت‌مداری بود. اگر از امام و ولایت سخن می‌گفتند، به معنای واقعی کلمه ذوب در امام (ره) و دلسوز مردم بودند. نگاهشان به توانمندی‌های داخلی بود و سرمایه اصلی را مردم می‌دانستند. همین روحیه بود که موجب شد ملت ایران بتواند در هشت سال دفاع مقدس پیروزی‌های درخشانی به دست آورد لذا ما مرهون و مدیون چنین مدیران شایسته‌ای در آن دوران بودیم. 

مدیران امروز الگو از مدیران دفاع مقدس بگیرند

ایکنا ـ این الگو‌ها امروز چه نقشی در مدیریت کشور دارند؟

امروز هم همین نیاز وجود دارد. هرجا مدیریت کشور با همان نگاه جهادی، انقلابی و مردمی همراه بوده، موفق بوده‌ایم؛ از جمله در صنایع دفاعی، حوزه نظامی و حتی در عرصه ورزش. به‌عنوان نمونه، همین روز‌ها کشتی فرنگی و آزاد جمهوری اسلامی ایران همزمان قهرمان جهان شدند. این موفقیت و درخشش در سطح جهان، مرهون چه نوع مدیریت و نگاهی است؟ این ورزشکار به پرچم احترام می‌گذارد، اهل نماز است و به توسل و معنویت پایبند است. این همان ارزش‌های دفاع مقدس است.

هر جا مدیران در هر حوزه‌ای با نگاه جهادی، انقلابی و مردمی عمل کرده و به مردم احترام گذاشته‌اند، نتیجه موفقیت بوده است. در مقابل، هرجا از این ارزش‌ها فاصله گرفته‌ایم، دچار آسیب شده‌ایم. امروز نیز در حوزه اقتصاد به همین نگاه مدیریتی نیاز داریم تا مشکلات حل شود. امیدواریم تمام زوایای کشور با مدیریت جهادی و انقلابی که وام‌دار ارزش‌های دفاع مقدس است، اداره شود تا مردم از برکات آن بهره‌مند شوند.

گفت‌وگو از سمیرا انصاری