سلیمان حیدری، فوق تخصص جراحی قفسه سینه(توراکس) و عضو بسیج جامعه پزشکی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان تجارب و خاطرات خود از دوران جنگ تحمیلی و جنگ ۱۲ روزه پرداخت و با تأکید بر اینکه این تجارب باید به نسل‌های بعدی منتقل شود، گفت: در زمان آغاز دفاع مقدس ۱۰ سال سن داشتم و از ۱۵ تا ۱۸ سالگی تابستان‌ها به‌عنوان بسیجی داوطلب به جبهه می‌رفتم؛ یعنی در سال‌های ۶۵، ۶۶ و ۶۷ در جبهه حضور داشتم.
گذراندن تعطیلات تابستان در جنگ
وی از پایان جنگ و آغاز جهاد علمی خود گفت و افزود: پایان جنگ تحمیلی با گرفتن دیپلم من مصادف شد و همان سال نیز کنکور دادم و در رشته پزشکی پذیرفته شدم. در آن زمان رسم بود که بیشتر دانش‌آموزان ایام تعطیلات تابستان را در جبهه می‌گذراندند. البته دانش‌آموزانی هم بودند که در طول سال راهی جبهه می‌شدند. ما در طول سال به‌طور جدی درس می‌خواندیم و تابستان راهی جبهه می‌شدیم. وقتی قطعنامه پذیرفته شد، امام راحل پیامی دادند که جنگ تمام شده و باید در جبهه علمی فعالیت کنیم و همین توصیه‌ها مشوق من شد تا رشته پزشکی را ادامه دهم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در جبهه مجروح هم شده و شاهد عملکرد پزشکان در دفاع مقدس بوده است؟ گفت: بله؛ در شهر فاو ترکشی به دستم اصابت کرد؛ البته چندان جدی نبود و پزشکانی که در آنجا حضور داشتند با رسیدگی سریع و دقیق مرا درمان کردند. پزشکان بسیار مراقب بودند که آسیب وخیم نشود و مجروحان را با تلاش شبانه‌روزی مداوا می‌کردند و من این فداکاری‌ها را از نزدیک دیدم.
ایده‌های نوآورانه پزشکان در زمان جنگ
حیدری به ایده‌های نوآورانه پزشکان در زمان جنگ، از جمله انتقال بیمارستان‌های صحرایی به خط مقدم برای نجات بیشترین تعداد مجروحان اشاره کرد و گفت: به عنوان پزشک در کنار رزمندگان مدافع حرم و همچنین در دوران کرونا در کنار پزشکان و پرستاران فداکار کشور حضور داشتم. درس‌آموخته‌های دفاع مقدس امروز در حال انتقال به نسل‌های جدید است. در دوران دفاع مقدس، پزشکان همگی داوطلب و علاقه‌مند به خدمت به نظام و مردم بودند و برای نجات جان انسان‌ها به جبهه می‌رفتند.
وی ادامه داد: درمان مجروحان با محوریت حضور داوطلبانه پزشکان و پرستاران در دوران دفاع مقدس و دفاع از حرم صورت می‌گرفت. این روحیه توسط پزشکان پیشکسوت به نسل جوان منتقل شده است. خوشبختانه تعداد مجروحان جنگ ۱۲ روزه به اندازه دفاع مقدس زیاد نبود و مراکز درمانی پر نمی‌شد، اما در همان زمان هم داوطلبان زیادی از گروه پزشکی برای خدمت اعلام آمادگی کردند.
حیدری از تلاش تمامی اعضای کادر درمان برای کمک به هموطنان در طول جنگ‌ها سخن گفت و افزود: در دفاع مقدس، دفاع از حرم و جنگ ۱۲ روزه حتی پزشکانی که تخصصشان عملاً در مناطق جنگی مورد نیاز نبود، داوطلبانه برای کمک اعلام حضور می‌کردند. مثلاً حضور متخصص زنان در مناطق جنگی ضرورت نداشت، اما بسیاری از همین پزشکان داوطلب می‌گفتند «حداقل می‌توانیم بخیه بزنیم، پس اجازه بدهید در بیمارستان‌ها کمک کنیم».
حضور گسترده پزشکان داوطلب در جنگ‌ها
این پزشک کشورمان تصریح کرد: این روحیه ایثار باعث شد تعداد پزشکان و کادر درمان داوطلب همیشه بیشتر از نیاز باشد. حتی همکارانی که امکان حضور در جبهه نداشتند گلایه می‌کردند که چرا فرصت خدمت به مردم نصیبشان نشده است.
حیدری با ابراز تأسف از اینکه جنبه‌های مثبت کادر درمان کمتر دیده می‌شود و گاهی برخی نکات منفی پررنگ می‌شود، گفت: این امر موجب می‌شود روحیه ایثار و شهادت‌طلبی کادر درمان تحت‌الشعاع قرار گیرد، اما این روحیات همچنان زنده است و در هر سه برهه حساس بعد از جنگ تحمیلی، یعنی دوران دفاع از حرم، شیوع کرونا و جنگ ۱۲ روزه شاهد آن بودیم.
ایثار؛ نقطه مشترک فعالیت کادر درمان
وی تأکید کرد: ایثار، ازخودگذشتگی، نوع‌دوستی و خدمت به همنوع، نقطه مشترک فعالیت کادر درمان کشورمان است. در جنگ اخیر نیز مشهود بود که همه گروه‌های پزشکی با هر نوع سلیقه و دیدگاهی در خدمت‌رسانی به مردم همدل و همراه بودند.
حیدری در پاسخ به این پرسش که آیا پیشرفت‌های پزشکی کشور به حدی هست که پزشکان بتوانند در برابر حملات و بحران‌های جدید از مردم محافظت کنند، گفت: بله؛ در برابر بیماری‌ها و مشکلات غیرقابل‌پیش‌بینی، همه دنیا ابتدا غافلگیر می‌شود، اما بنیه علمی و تجربی ما قوی است و پزشکان ما به هر نیاز درمانی دست می‌یابند.
وی با اشاره به تجربه دوران دفاع از حرم افزود: در سوریه و عراق مجروحانی داشتیم که به‌شدت آسیب‌دیده بودند و توصیه پزشکی ما این بود که برای ادامه درمان به ایران بازگردند، اما نمی‌پذیرفتند و می‌گفتند هر درمانی ممکن است همین‌جا انجام دهید، زیرا می‌خواهیم در میدان بمانیم و خدمت کنیم. حتی افرادی بودند که اندام‌هایشان قطع شده بود، اما با همان شرایط برای خدمت بازمی‌گشتند و در بخش‌هایی مانند مخابرات یا پشتیبانی مشغول می‌شدند.
وی افزود: در دوران کرونا نیز شاهد ایثار پزشکان بودم؛ مثلاً خانم متخصص طب فیزیکی داوطلبانه به بیمارستان آمد تا کمک کند. تخصص او ربطی به کرونا نداشت، اما با کوله‌پشتی و لوازم شخصی آماده حضور در بیمارستان بود. هرچند نیازی به تخصص او نبود، اما این روحیه ایثارگری تحسین‌برانگیز بود.
حیدری تأکید کرد: خدا را شکر در همه بحران‌ها، کادر درمان ایثارگر حضور داشته و این روحیه در میان پزشکان جوان نیز همچنان قوی است؛ برخلاف برخی تصورات درباره تغییر روحیات نسل جدید.
وی در پایان گفت: تجارب پزشکان در جنگ، اکنون در کلاس‌های مربوط به آسیب‌های جنگی به نسل جدید منتقل و علاوه بر آموزش روش‌های درمان مجروحان و زخم‌های انفجاری، خاطرات دوران دفاع مقدس نیز برای دانشجویان بازگو می‌شود.