سیدمجید نبوی، پژوهشگر مسایل سیاسی یادداشتی را با عنوان «اقدامات احتمالی و پیش روی ایران در شرایط اسنپ‌بک» در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانیم:
در شرایط فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک، ایران با چالش‌ها و فرصت‌های پیچیده‌ای رو‌برو خواهد بود. در این وضعیت، استراتژی ایران باید بر کاهش آسیب‌ها و تبدیل تهدید به فرصت تمرکز کند. در ادامه، به مهم‌ترین اقداماتی که ایران می‌تواند برای مدیریت این شرایط انجام دهد، اشاره می‌کنم:
۱. اقدامات در حوزه هسته‌ای و دیپلماتیک
ـ افزایش توان هسته‌ای به عنوان اهرم فشار: با فعال شدن اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌ها، ایران دیگر به تعهدات برجامی خود ملزم نخواهد بود. ایران می‌تواند به سرعت غنی‌سازی اورانیوم را به سطوح بالاتر (۹۰ درصد) افزایش داده و تعداد سانتریفیوژ‌های پیشرفته خود را گسترش دهد. این اقدام، به عنوان یک اهرم فشار قوی، می‌تواند طرف‌های غربی را به میز مذاکره بازگرداند، زیرا احساس خطر هسته‌ای شدن ایران، برای آنها سخت و بسیار مهم خواهد شد.
ـ خروج از NPT: ایران می‌تواند از NPT (پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) خارج شود. خروج کامل از NPT، یک گزینه بسیار قوی است که می‌تواند به ترک کنندگان مذاکره فشار سیاسی وارد کند و آنها را مجبور به برگشت به میز مذاکره کند.
ـ طرح‌ریزی برای مذاکره‌ای جدید با چارچوبی متفاوت: ایران می‌تواند با اعلام پایان برجام، پیشنهاد مذاکره‌ای جدید را مطرح کند. در این مذاکرات، باید بر تضمین‌های لازم برای عدم تکرار خروج آمریکا از توافق و جبران خسارات وارده تأکید شود. این رویکرد به ایران اجازه می‌دهد تا از موضع قدرت و نه ضعف وارد مذاکره شود.
۲. اقدامات در حوزه اقتصادی
ـ تقویت روابط با بلوک شرق: در شرایط تحریم‌های سازمان ملل، ایران باید به سرعت روابط اقتصادی و تجاری خود را با چین و روسیه تقویت کند. عضویت در پیمان‌هایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، می‌تواند به ایران کمک کند تا از فشار‌های غرب دور بماند و بازار‌های جدیدی برای فروش نفت و محصولات خود پیدا کند. این کشور‌ها در شرایط اسنپ‌بک، ممکن است با ایران همکاری‌های بیشتری داشته باشند تا نظم جهانی تحت سلطه غرب را به چالش بکشند.
ـ توسعه اقتصاد مقاومتی و داخلی: ایران باید با تکیه بر توان داخلی خود، آسیب‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را کاهش دهد. این امر شامل سرمایه‌گذاری در صنایع کلیدی، کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی، و تقویت تولید داخلی می‌شود. اگرچه این یک استراتژی بلندمدت است، اما در شرایط بحرانی، می‌تواند به ثبات اقتصادی کمک کند.
ـ فعال کردن کانال‌های مالی غیررسمی و تهاتر: ایران می‌تواند با استفاده از کانال‌های مالی غیررسمی و تهاتر کالا به کالا با شرکای تجاری خود، تحریم‌های بانکی را دور بزند. این روش، هرچند که با هزینه‌های بالایی همراه است، اما در کوتاه‌مدت می‌تواند به ایران کمک کند تا نیاز‌های اساسی خود را تأمین کند.
۳. اقدامات در حوزه امنیتی و منطقه‌ای
ـ افزایش توان بازدارندگی نظامی: در شرایطی که تهدید نظامی جدی‌تر می‌شود، ایران باید توان بازدارندگی خود را با تمرکز بر توسعه موشک‌های بالستیک، پهپاد‌ها و توان سایبری افزایش دهد. این اقدامات به دشمنان ایران نشان می‌دهد که هرگونه حمله نظامی با پاسخ قاطعی رو‌به‌رو خواهد شد.
ـ استفاده از اهرم‌های منطقه‌ای: ایران می‌تواند از نفوذ خود در منطقه، از طریق گروه‌های مقاومت مانند حزب‌الله و حوثی‌ها، برای ایجاد فشار بر منافع آمریکا و متحدانش در منطقه استفاده کند. این اقدام می‌تواند به عنوان یک کارت چانه‌زنی در مذاکرات آتی به کار رود.
ـ دیپلماسی فعال با همسایگان: ایران باید روابط خود را با کشور‌های همسایه، به ویژه کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس، تقویت کند. این کار می‌تواند به کاهش تنش‌ها در منطقه و ایجاد یک جبهه مشترک در برابر فشار‌های خارجی کمک کند.
نتیجه
در شرایط اسنپ‌بک، ایران در یک دوراهی سخت قرار می‌گیرد. هرچند که تحریم‌های جدید فشار‌های بی‌سابقه‌ای را وارد می‌کند، اما ایران می‌تواند با اتخاذ یک رویکرد ترکیبی از توسعه هسته‌ای، دیپلماسی هوشمندانه و تقویت اقتصاد مقاومتی، این تهدید را مدیریت کند. موفقیت ایران در این مسیر، به دقت و هوشمندی در مدیریت این بحران و جلوگیری از اقدامات احساسی و شتاب‌زده بستگی خواهد داشت.