به گزارش خبرنگار ایکنا، آیتالله العظمی جعفر سبحانی، از مراجع معظم تقلید شیعه، در آیین تجلیل از موسوعه «آیاتالأحکام» که با حضور جمعی از مسئولان پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد، بر لزوم اتکا به قرآن کریم در استخراج احکام فقهی تأکید کرد و افزود: عمل فقهی باید پیش از هر چیز بر کتاب خدا متکی باشد. در هر مسئله لازم است ابتدا بررسی کنیم که آیا میتوان از قرآن استفاده کرد؛ سپس در صورت نیاز به سراغ روایات و منابع دیگر برویم.
این مرجع تقلید، با اشاره به روش ممتاز شیعه در تنظیم «آیاتالأحکام» اظهار کرد: فقیهان ما آیات را براساس ابواب فقهی مانند طهارت، دیات و دیگر ابواب تنظیم کردهاند، در حالی که اهل سنت آیات را براساس ترتیب قرآن آوردهاند. همین روش، موجب شگفتی و تحسین برخی از علمای اهل سنت نیز شده است.
آیتالله سبحانی، با بیان اینکه بسیاری از آیات قابلیت استنباط احکام فقهی دارند، اما در منابع پیشین کمتر به آنها پرداخته شده، افزود: گمان میشد برخی آیات تنها جنبه اخلاقی دارند و به همین دلیل در آیاتالاحکامها ذکر نشدهاند، حال آنکه میتوان از آنها نیز احکام فقهی استخراج کرد.
استاد درس خارج و سطوح عالی حوزههای علمیه، با اشاره به نمونههایی از این آیات، گفت: دقت در چنین مواردی میتواند به غنای بیشتر فقه اسلامی و پاسخگویی به نیازهای نوین کمک کند؛ لذا پیشنهاد میشود که برای استفاده بهتر مخاطبان جوان و پژوهشگران، این موسوعه در کنار نسخه تفصیلی، بهصورت تلخیصشده نیز منتشر شود.
اجتهاد و پاسخ به نیازهای روز
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق(ع) بیان کرد: موسوعه کنونی، برای مراجع و اهل تحقیق غذای علمی ارزشمندی است؛ اما دانشجویان و طلابی که در جستجوی پاسخ سریع به مسائل یا نگارش پایاننامه هستند، نیازمند نسخهای خلاصهتر در سه یا چهار جلد هستند تا بتوانند بهره بیشتری ببرند.
آیتالله سبحانی، بر ضرورت توجه به ادبیات و شیوه نگارش آثار دینی تأکید کرد و گفت: باید در تدوین متون دینی از تعابیر قدیمی و خلاف ادب پرهیز کرد و نگارشها با زبان روز و قابل فهم برای جامعه امروز باشد. اگر چنین نظارتی در انتشار آثار انجام گیرد، اقدامی ارزشمند و قابل تقدیر است.
ایشان با ابراز تأسف از محدود بودن چرخه انتشار در کشور، اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از آثار ما تنها در تهران، مشهد و چند شهر دیگر منتشر میشود و به خارج از مرزها نمیرسد. در حالی که اگر بتوانیم این متون را به کشورهای مختلف مانند مصر، لبنان، مغرب و جوامع غربی برسانیم، دستاورد مهمی برای معرفی فقه و اندیشه شیعه خواهد بود.
آیتالله سبحانی افزود: امروز لازم است مجتهدان که در جریان تحولات و نیازهای مردم هستند، محور عمل قرار گیرند. این نگاه میتواند حصارهای سنتی را بشکند و زمینه گفتوگوی علمی میان مذاهب را فراهم سازد.
آثار علمی و تقریب مذاهب
ایشان در پایان تأکید کرد: اگر عالمان اهل سنت با چنین کتابهایی مواجه شوند، خواهند دید که میان دیدگاههای فقهی شیعه و آنان، اشتراکات و تفاوتهای علمی وجود دارد که میتواند بستری برای همفکری و مقارنه آرا باشد.