به گزارش ایکنا، کتاب «روش‌شناسی اقتصاد» نوشته محمدجواد توکلی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، از سوی انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر و روانه بازار نشر شد.

این کتاب با رویکردی تحلیلی، به واکاوی روش‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی و بررسی اعتبار آنها می‌پردازد. نویسنده توضیح می‌دهد که هرچند اقتصاددانان سنتاً گرایش به روش‌های قیاسی داشته‌اند اما در مسیر تبیین و پیش‌بینی پدیده‌های بیرونی ناگزیر به بهره‌گیری از روش‌های تاریخی و استقرائی شده‌اند. این روند، چالش‌هایی همچون مشکل تعمیم در استقراء و دشواری دستیابی به قوانین جهان‌شمول را پیش روی آنان قرار داده است.

اقتصاددانان برای کاهش این محدودیت‌ها به تکنیک‌هایی مانند فرض ثبات سایر شرایط متوسل می‌شوند تا در قالب یک «آزمایشگاه ذهنی»، امکان آزمون نظریه‌های خود را فراهم کنند. با این حال، پرسش اساسی درباره چگونگی آزمون نظریه‌های اقتصادی همچنان حل‌نشده باقی مانده است.

تفاوت در مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی نیز موجب تمایز روش‌شناسی اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف شده است. پژوهشگران اقتصاد اسلامی علاوه بر استفاده از روش‌های قیاسی و استقرائی، به دلیل دسترسی به منابع وحیانی، ناگزیرند روش‌های فهم متن همچون روش کشفی را نیز به‌کار گیرند.

توکلی که سابقه ریاست پژوهشکده امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی را نیز در کارنامه دارد، در این کتاب تلاش کرده چارچوبی جامع برای مقایسه و تحلیل این دو رویکرد ارائه دهد.

کتاب «روش‌شناسی اقتصاد» در ۱۰ فصل تدوین شده و عناوین آن بدین شرح است:

فصل اول: مقدمات و تعاریف

فصل دوم: مبانی روش‌شناسی اقتصاد

فصل سوم: چیستی نظریه و نظریه‌پردازی در اقتصاد

فصل چهارم: روش‌های تدوین نظریه در اقتصاد

فصل پنجم: تکنیک‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد

فصل ششم: آزمون نظریه‌های اقتصادی

فصل هفتم: مبانی روش‌شناسی اقتصاد اسلامی

فصل هشتم: روش تدوین نظریه در اقتصاد اسلامی

فصل نهم: تکنیک‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی

فصل دهم: آزمون نظریه در اقتصاد اسلامی