ثبت‌نام اعتکاف مسجد گوهرشاد از ۲۴ آبان‌ماه آغاز می‌شود
نشست خبری «اعتکاف رحبیه»به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، امین بهنام، معاون اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی، امروز ۲۱ آبان‌ماه در نشست خبری «اعتکاف رجبیه» که در دفتر معاونت اماکن حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: اولین مراسم اعتکاف در مسجد جامع گوهرشاد در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی، به همت مرحوم عابدزاده و در شبستان تبریزی این مسجد برگزار شد. از سال ۱۳۷۲ به بعد، آستان قدس رضوی مسئولیت برگزاری این آیین معنوی را برعهده گرفت و از آن زمان تاکنون، اعتکاف‌های ماه رجب با مدیریت و نظارت آستان قدس رضوی برگزار می‌شود.
 
وی به آمار ثبت‌نام‌‌کنندگان در اعتکاف سال گذشته اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، بالغ بر ۸۴ هزار نفر برای حضور در مراسم اعتکاف ثبت‌نام کردند که ۶۹ درصد را بانوان و ۳۱ درصد را آقایان تشکیل دادند. پس از انجام مراحل قرعه‌کشی، ۱۵۰۰ نفر از میان متقاضیان پذیرفته شدند که از این تعداد، ۸۵ درصد از خراسان‌رضوی، ۱۰ درصد از سایر شهرها و استان‌های کشور و ۵ درصد از اتباع خارجی بودند.
 
معاون اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی ادامه داد: شرکت‌کنندگان از ۲۸ کشور جهان از جمله افغانستان، هند، پاکستان، عراق، ترکیه، بحرین، جمهوری آذربایجان، آلمان، نیجریه، لبنان، آفریقای جنوبی، استرالیا، یونان، اندونزی، عربستان، سنگاپور، بنگلادش، کویت، تاجیکستان و ایالات متحده آمریکا در این مراسم شرکت کرده بودند و از میان ۸۴ هزار متقاضی، حدود ۴ هزار نفر از کشورهای خارجی ثبت‌نام کرده بودند که نزدیک به ۷۰ نفر از آن‌ها، یعنی حدود ۵ درصد، به‌عنوان اتباع در مراسم اعتکاف حضور یافتند.
 
بهنام درباره شروع فرایند ثبت‌نام اعتکاف امسال بیان کرد: ثبت‌نام اعتکاف امسال از ساعت ۸ صبح روز شنبه 24 آبان‌ماه از دو طریق سایت رسمی اعتکاف به نشانی etakaf.razavi.ir و همچنین با ارسال عدد ۸ به سامانه پیامکی ۵۰۰۰۴۸۰۳۰ آغاز می‌شود. فرایند ثبت‌نام به مدت ۱۰ روز ادامه دارد و تا ساعت ۲۳:۵۹ دقیقه سوم آذرماه که مصادف با سالروز شهادت حضرت صدیقه طاهره(س) است، ادامه دارد. قرعه‌کشی نهایی نیز در دهم آذرماه انجام می‌شود.
 
وی با بیان اینکه در روند ثبت‌نام امسال، محدودیت سنی جدیدی در نظر گرفته شده است، افزود: حداقل سن برای آقایان ۱۴ سال و برای بانوان ۱۲ سال تعیین شده است. در سال‌های گذشته امکان ثبت‌نام برای دختران از ۹ سالگی وجود داشت، اما از آنجا که در برخی موارد، دختران خردسال در قرعه‌کشی پذیرفته می‌شدند و مادرانشان انتخاب نمی‌شدند، مشکلاتی در مدیریت حضور آنها در فضای اعتکاف ایجاد می‌شد، از این رو، امسال تصمیم بر آن شد که حداقل سن بانوان به ۱۲ سال افزایش یابد تا امکان حضور منظم‌تر و بدون دغدغه فراهم شود. 
 
معاون اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی بیان کرد: نتایج قرعه‌کشی در ۱۴ آذرماه از طریق پیامک به ۱۵۰۰ نفر از پذیرفته‌شدگان اعلام می‌شود. پس از آن، مهلتی برای تکمیل مدارک و نهایی‌سازی ثبت‌نام برای معتکفان نیز تعیین می‌شود. معمولاً کمتر از یک تا یک و نیم درصد از منتخبان به دلایل مختلف در آخرین لحظات موفق به حضور نمی‌شوند.
 
بهنام درباره گروه‌های سنی شرکت‌کنندگان اعتکاف سال گذشته گفت: در ترکیب سنی معتکفان سال گذشته، ۱۷ درصد را گروه ۱۲ تا ۲۰ سال، ۴۰ درصد را گروه ۲۱ تا ۴۰ سال، ۳۵ درصد را گروه ۴۱ تا ۶۰ سال و ۸ درصد را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می‌دادند. امسال نیز همانند سال گذشته، تلاش شده است تا فضای بیشتری برای حضور جوانان و نوجوانان در نظر گرفته شود. از مجموع ظرفیت پذیرش نیز حدود ۵ درصد به اتباع خارجی و ۱۰ درصد به متقاضیان غیر بومی اختصاص داده خواهد شد.
 
وی بیان کرد: با توجه به سیاست آستان قدس رضوی مبنی بر استمرار برگزاری اعتکاف در تمامی ماه‌های قمری، سال گذشته نیز برای افرادی که موفق به حضور در اعتکاف ماه رجب نشده بودند، مراسمی در ماه شوال تدارک دیده شد. این برنامه در دو مرحله ویژه بانوان و آقایان و از میان همان ثبت‌نام‌کنندگان قبلی، پس از انجام قرعه‌کشی مجدد برگزار شد.
 
معاون اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی با بیان اینکه امسال نیز برای این افراد مراسم در ۶ شبستان از مسجد گوهرشاد برگزار خواهد شد، افزود: شبستان‌های نجف‌آبادی، نهاوندی و میلانی ویژه آقایان و شبستان‌های سبزواری، تبریزی و گرم ویژه بانوان تعیین شده‌اند و با توجه به فصل سرما و محدودیت استفاده از ایوان منصوره و صحن‌های باز مسجد گوهرشاد، برنامه‌ها در این شبستان‌ها متمرکز خواهد بود.
 
بهنام گفت: با پیشرفت قابل‌توجه عملیات آماده‌سازی بخش زیرسطحی مسجد گوهرشاد، پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده ظرفیت اعتکاف دو برابر شود. بدین ترتیب، پس از تکمیل پروژه، ظرفیت پذیرش از ۱۵۰۰ نفر به ۳۰۰۰ نفر افزایش خواهد یافت و فضای بهتری برای حضور معتکفان فراهم می‌شود. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌ شده، در شب آغاز اعتکاف که مصادف با ۱۲ دی‌ماه است، معتکفان منتخب از طریق دو پایگاه مجزا برای بانوان و آقایان با استفاده از اتوبوس‌های تدارک‌ دیده‌ شده به حرم مطهر امام رضا(ع) منتقل خواهند شد و بدین ترتیب، آیین نورانی اعتکاف رسماً آغاز می‌شود.
 
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین شریعتی‌نژاد، معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی اظهار کرد: اعتکاف یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین رویدادهای معنوی کشور به‌شمار می‌آید که نشان از ارتقای سطح معنویت در جامعه دارد. این رویداد بزرگ، از رویش‌های مبارکی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفته و هر ساله با توجه به مسائل روز جامعه، جلوه‌ای تازه و پرتحرک از حیات دینی مردم را به نمایش می‌گذارد.
 
وی ادامه داد: معتکفان در فضای نورانی اعتکاف، علاوه بر تمرکز بر ارتباط خالصانه و عمیق با خدای متعال و بهره‌مندی از برکات معنوی این ایام، همواره نگاهی آگاهانه و دغدغه‌مند نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی جهان اسلام دارند و به همین دلیل، می‌توان گفت که معتکفان از جمله اقشار فعال و اثرگذار جامعه اسلامی به‌شمار می‌آیند.
 
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی تأکید کرد: در سال‌های اخیر، آیین اعتکاف در سراسر کشور و حتی در مناطق مختلف جهان اسلام گسترش یافته و به‌ویژه در ماه رجب، حال و هوای خاصی به شهرها می‌بخشد. با این حال، می‌توان گفت یکی از قدیمی‌ترین و باشکوه‌ترین آیین‌های اعتکاف در کشور، در حرم مطهر رضوی و مسجد جامع گوهرشاد برگزار می‌شود.
 
شریعتی‌نژاد افزود: پیش از آغاز فرآیند رسمی اعتکاف در کشور، اجلاسیه سالانه و سراسری اعتکاف در مشهد مقدس برگزار شد و فعالان این عرصه از سراسر کشور در جوار بارگاه منور امام رضا(ع) گردهم آمدند. در این نشست، ضمن زیارت حضرت رضا(ع)، تجربیات چند دهه برگزاری اعتکاف در حرم مطهر مورد تبادل قرار گرفت و حاضران با ظرفیت‌ها و امکانات موجود در این حوزه آشنا شدند.
 
وی درباره شعار امسال اعتکاف کشور گفت: امسال، شعار محوری و سراسری اعتکاف کشور که به‌صورت رسمی ابلاغ شده، «اعتکاف؛ معنویت، اتحاد و استقامت» است. این شعار، با توجه به شرایط کنونی کشور و جهان اسلام انتخاب شده است، شرایطی که در آن، دشمنان ملت ایران آشکارا با تمام توان به دشمنی و خصومت پرداخته‌اند. در چنین وضعیتی، مهم‌ترین مؤلفه قدرت نظام اسلامی و امت اسلام، اتحاد مردم است، اتحادی که به‌عنوان یک انرژی معنوی و اجتماعی، همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده است.
 
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی افزود: مقام معظم‌ رهبری بارها یادآور شده‌اند که هیچ اختلاف سلیقه، قومیت یا مذهبی نباید موجب تفرقه در امت اسلامی شود، چراکه هرگونه شکاف و اختلاف، موجب ضعف امت و زمین‌گیر شدن جامعه اسلامی خواهد شد. این اصل، نه‌تنها آموزه‌ای صریح در قرآن کریم است، بلکه در معارف اهل‌بیت(ع) نیز با تأکید فراوان مطرح شده است. از این‌رو، انتخاب شعار «معنویت، اتحاد و استقامت» برای اعتکاف امسال، ریشه در همین معارف دارد.
 
شریعتی‌نژاد درباره فرایند انتخاب معتکفان بیان کرد: با توجه به اشتیاق فراوان مردم برای حضور در اعتکاف مسجد گوهرشاد و ثبت‌نام ده‌ها هزار نفر از مشتاقان، طبق تأکید تولیت آستان قدس رضوی، پذیرش معتکفان تنها از طریق قرعه‌کشی عمومی انجام می‌شود. در سال‌های گذشته، معتکفانی از بیش از ۱۵ کشور جهان در این مراسم حضور یافته‌اند و امسال نیز باید دید چه تعداد از مشتاقان موفق به حضور در این فضای نورانی خواهند شد. برنامه‌های اعتکاف مسجد گوهرشاد در دو بخش کلی شامل برنامه‌های عمومی و مراسم رسمی و برنامه‌های گفت‌وگومحور و معرفتی طراحی شده است.
 
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی افزود: در شب نخست، هم‌زمان با ورود معتکفان، برنامه با مناجات سحرگاهی آغاز می‌شود و به‌مناسبت میلاد با سعادت امیرالمؤمنین علی(ع)، جشن مختصری نیز برگزار می‌شود. در شب پایانی نیز که با سالروز شهادت حضرت زینب(س) مصادف است، مراسم عزاداری ویژه‌ای برپا می‌شود. از مهم‌ترین برنامه‌های این ایام، اعمال شریف «ام‌داوود» است که عصر روز پایانی اعتکاف، یعنی پانزدهم ماه رجب برگزار می‌شود. فضای اعتکاف به‌صورت اختصاصی در اختیار معتکفان است، اما از آن‌جا که مشتاقان شرکت در اعمال بسیار زیادند، بخش‌هایی از مراسم «ام‌داوود» در رواق حضرت زهرا(س) نیز برای عموم زائران برگزار می‌شود تا آنها نیز بتوانند در این اعمال نورانی حضور یابند.
 
وی در ادامه گفت: اعمال «ام‌داوود» بلافاصله پس از نماز ظهر و عصر آغاز می‌شود و با تلاوت سوره‌ها و اجزایی از قرآن کریم که در مفاتیح‌الجنان مشخص شده، حدود سه ساعت به طول می‌انجامد، سپس، دعای ام‌داوود قرائت خواهد شد و پس از آن، مراسم وداع با اعتکاف و زیارت پایانی در حرم مطهر امام رضا(ع) برگزار می‌شود، مراسمی که معتکفان در آن از سه روز میزبانی کریمانه حضرت رضا(ع) شکرگزاری می‌کنند. علاوه بر نمازهای جماعت و مناجات‌خوانی سحرگاهی، بخش دیگری از برنامه‌ها به صورت خلوت‌های معنوی و گفت‌وگوهای معرفتی طراحی شده است تا فرصت خلوت و نیایش شخصی معتکفان حفظ شود.
 
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی افزود: در قالب برنامه‌های گفت‌وگومحور، حدود ۴۰ نفر از اساتید خواهر و برادر حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها حضور دارند تا به پرسش‌های شرعی، اعتقادی و خانوادگی معتکفان پاسخ دهند، همچنین، حلقه‌های معرفت در موضوع خانواده که در سال‌های گذشته با استقبال گسترده مواجه بود، امسال نیز به‌صورت داوطلبانه برگزار خواهد شد. در کنار این برنامه‌ها، ایستگاه‌های مطالعه و مسابقات فرهنگی برای معتکفان در نظر گرفته شده است. برای گروه‌های سنی مختلف نیز برنامه‌های اختصاصی طراحی شده که شامل برنامه‌های نوجوانان و پاتوق‌های سخنرانی کوتاه در موضوعات معرفتی است.
 
شریعتی‌نژاد بیان کرد: از دیگر برنامه‌های امسال می‌توان به حلقه‌های قرآنی داوطلبانه، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه و نشست‌های آشنایی با نهج‌البلاغه اشاره کرد که در طول شب‌های اعتکاف برگزار می‌شود. در پایان مراسم نیز یک بسته معرفتی و فرهنگی به معتکفان اهدا خواهد شد. اعتکاف امسال با سال‌های گذشته تفاوتی معنادار دارد، زیرا ملت ایران در سال جاری شهدای والامقامی را تقدیم آرمان‌های الهی خود کرد، شهدایی که برای آزادی، استقلال، اعتلای کلمه توحید و پاسداری از اعتقادات ملت به فیض شهادت نائل آمدند.
 
معاون تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی تصریح کرد: در میان این شهدا، بزرگ‌مردانی از سرداران، دانشمندان و مؤمنانی قرار داشتند که در سال‌های گذشته خود در همین مراسم اعتکاف حضور داشتند و امروز در ملکوت الهی مهمان‌ هستند، از این‌رو، امسال در بخش ویژه‌ای از مراسم، یاد و خاطره شهدای جنگ ۱۲ روزه و دیگر شهدای اخیر با عنوان «حسینیه شهدا» گرامی داشته می‌شود.