به مناسبت هفته کتاب
نظام‌نامه کتابخانه در دوره قاجار منتشر شد

نظام‌نامه کتابخانه در دوره قاجار منتشر شدبه گزارش ایکنا به نقل از روابط‌ عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مجموعه «در قاب یک سند» با هدف معرفی اسناد تاریخی و کمتر دیده‌شده گنجینه آرشیوی سازمان منتشر می‌شود و در هر نوبت یکی از اسناد فرهنگی، اداری یا اجتماعی آرشیو ملی ایران را پیش‌روی مخاطبان قرار می‌دهد. 

سند این شماره با عنوان «نظام‌نامه کتابخانه در دوره قاجار» در تاریخ ۱۳۳۱ قمری / ۱۲۹۲ خورشیدی تنظیم شده و به وزارت معارف و اوقاف در سال‌های نخست پادشاهی احمدشاه تعلق دارد. این متن نشان می‌دهد که چگونه نهادهای اداری آن دوره می‌کوشیدند ساختار و نظم تازه‌ای برای خدمات کتابخانه‌ای و شیوه بهره‌گیری عمومی از کتابخانه‌ها ایجاد کنند. 

نظام‌نامه یادشده در 10 بند تدوین شده و مقرراتی نظیر تعیین ساعات خدمات‌دهی، منع خروج کتاب برای صیانت از آثار، رعایت سکوت و نظم، ممنوعیت استعمال دخانیات، ممنوعیت ورود کتاب‌های شخصی، شیوه امانت براساس قبض رسمی، منع استفاده همزمان از دو کتاب، نحوه استفاده از نشریات و الزام به ترک سالن در ساعات مقرر را تشریح می‌کند. 

این بندها تصویری روشن از تلاش وزارت معارف برای ایجاد الگوی منظم و یکسان در کتابخانه‌های عمومی پس از نهضت مشروطه ارائه می‌دهد. در پایان سند، مهر و امضای مقام مسئول وقت دیده می‌شود که نشان‌دهنده توجه دستگاه معارف به جایگاه کتاب و نقش کتابخانه در زندگی فرهنگی جامعه است. این سند با شماره ثبت ۳۶۴۶۳–۲۹۷ در آرشیو ملی ایران نگهداری می‌شود.