دانشیار علم اطلاعات و عضو هیأت علمی مؤسسه استنادی علم و فناوری جهان اسلام (ISC) با تشریح وضعیت تولیدات علمی در عرصه ایرانشناسی از منظر دادهکاوی و کتابسنجی گفت: بیشترین تحقیقات ایرانشناسی در حوزه ادبیات انجام میشود.

به گزارش ایکنا از فارس،
محمدرضا قانع، دانشیار علم اطلاعات و عضو هیأت علمی مؤسسه استنادی علم و فناوری جهان اسلام امروز، 26 آبان در اجلاس بینالمللی
ایرانشناسان در شیراز با تشریح وضعیت تولیدات علمی در عرصه ایرانشناسی از منظر دادهکاوی و کتابسنجی گفت: طی سالهای اخیر روند پژوهشها در این حوزه رو به افزایش بوده و این رشد کمی، جایگاه ایرانشناسی را در میان شاخههای مطالعاتی تقویت کرده است.
وی با اشاره به الگوی انتشار پژوهشها در این حوزه تصریح کرد: عمده تولیدات علمی مرتبط با ایرانشناسی در قالب مقالات پژوهشی منتشر میشود و پس از آن آثار نقد و بررسی قرار دارند. همچنین بخشی از این تولیدات در فصلهایی از کتابهای مرتبط با شرقشناسی جای میگیرد که بهلحاظ حجم انتشار، رتبهای پس از دو قالب اصلی دارد.
قانع، گستره موضوعی ایرانشناسی را نیز تشریح کرد و گفت: در میان محورهای مختلف این حوزه، بیشترین سهم پژوهشها به مطالعات ادبی اختصاص دارد و پس از آن مباحث تاریخی، هنری و در نهایت حوزههای متنوع علوم انسانی قرار میگیرد.
وی با بیان اینکه بررسیهای کتابسنجی کارکرد مهمی در هدایت پژوهشها دارد، اظهار کرد: یکی از دستاوردهای چنین مطالعاتی این است که پژوهشگر میتواند خلأهای موجود در حوزه ایرانشناسی را شناسایی کرده و برای تکمیل آنها برنامهریزی دقیقتری داشته باشد.
ایران گنجینهای بیبدیل از تنوع فرهنگی و دینی است
بدر العبری، پژوهشگر و ایرانشناس عمانی نیز در سخنرانی خود با محوریت «تعدد دین و فرهنگ در ایران» تأکید کرد: ایران با تنوع گسترده قومی، فرهنگی و زبانی، یکی از کمنظیرترین جوامع منطقه است و این ویژگی باید بیش از گذشته به جهانیان شناسانده شود.
وی با اشاره به گستره متنوع فرهنگی و دینی در ایران، این کشور را گنجی از تنوع فرهنگی توصیف کرد و گفت: این ویژگی از برجستهترین ظرفیتهای تمدنی ایران است.
وی با تبریک به مردم ایران به دلیل تنوع قومی، زبانی و دینی موجود، اظهار کرد: ایران نمونهای کمنظیر از همزیستی اقوام، فرهنگها و آیینهای مختلف است و این ویژگی، شأن و جایگاه فرهنگی این کشور را دوچندان میکند.
العبری با طرح این پرسش که یک فرد غیرایرانی چگونه ایران را میبیند؟ افزود: مردم خارج از ایران باید این زیبایی و تنوع را ببینند. ظرفیتهای فرهنگی ایران آنقدر چشمگیر است که میتواند نگاه جهانی را به خود جلب کند.
وی از مسئولان فرهنگی ایران خواست توجه بیشتری به توسعه گردشگری داشته باشند تا این بخش مهم از هویت ایرانی به دیگر ملتها منتقل شود و ادامه داد: تبادلات فرهنگی میان ایران و کشورهای عربی باید تقویت شود تا این جلوههای ناب فرهنگی و دینی بهتر شناخته شود.
نویسنده کتاب «تعدد و عرفان در ایران» همچنین بر ضرورت گفتوگو و بازشناسی متقابل تأکید کرد و گفت: جامعه عرب باید پنجرهای تازه به روی ایران باز کند تا از این تنوع و ظرفیت فرهنگی بهرهمند شود.
العبری با اشاره به پیشینه مشترک سههزارساله ایران و عمان، بیان کرد: هدف من از نگارش این کتاب شکستن دیوارهای فرهنگی میان اعراب و ایرانیان بوده است؛ برای اینکه جهان عرب شناخت دقیقتری از زیباییهای فرهنگی ایران به دست آورد.
نقش ایرانشناسی در گفتوگوی بین فرهنگی
پروفسور آدریانو روسی، استاد دانشگاه ناپل و رئیس مؤسسه بینالمللی ایزمئو ایتالیا هم در سخنرانی خود با عنوان «مطالعات ایرانشناسی به عنوان ابزاری برای گفتوگوی بین فرهنگی: نقش ایتالیا و ISMEO)، ایرانشناسی را بهعنوان ابزاری حیاتی برای گفتوگوی بین فرهنگی معرفی کرد.
وی با تمرکز بر نقش ایتالیا و مؤسسه ایزمئو در فعالیتهای ایرانشناسی، به اقدامات مشترک پژوهشگران و باستانشناسان ایتالیایی و ایرانی در مطالعات فرهنگی و میراث تاریخی اشاره کرد.
بررسی حضور ایرانیان در روسیه و قفقاز
ایرج بایف، رئیس مرکز شرقشناسی دانشگاه زبانهای خارجی نینی نوو کوردو روسیه هم در این نشست چکیدهای از مقاله خود با موضوع «دیاسژورای ایرانی در روسیه» ارائه داد.
وی با بیان اینکه اگرچه چند پژوهش درباره حضور روسها در ایران انجام شده، اما حضور ایرانیان در روسیه کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است، به پیشینه حضور ایرانیان در روسیه و قفقاز و تبادل فرهنگی با مردم این سرزمین اشاره کرد.