مرتضی ضرابی:
بانک خصوصی رویان در جایگاه نخست خاورمیانه قرار دارد

مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان

به گزارش ایکنا از قزوین، مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان، شب گذشته، 26 آبان‌ماه به‌مناسبت بیستمین سالگرد تأسیس شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در نشست خبری با اصحاب رسانه استان قزوین ضمن مرور دستاوردهای دو دهه فعالیت این مجموعه گفت: این شرکت در سال ۱۳۸۴ به ابتکار مرحوم سعید کاظمی آشتیانی و با هدف تأمین سلول‌های بنیادی مورد نیاز مراکز پیوند آغاز به‌کار کرد. ابتدا تنها خون بند ناف ذخیره می‌شد، اما به مرور منابع دیگری نیز افزوده شدند. امروز سلول‌های بنیادی از منابعی چون خون بندناف، مغز استخوان، خون محیطی، بافت بند ناف و پالپ دندان شیری جمع‌آوری و نگهداری می‌شود.

به گفته وی، سلول‌های بنیادی به دو دسته خونساز و غیرخونساز تقسیم می‌شوند. سلول‌های مزانشیمی یا همان غیرخونساز در درمان بیماری‌هایی مانند فلج مغزی، اوتیسم، آرتروز و ناراحتی‌های قلبی به‌کار می‌روند. سلول‌های خونساز نیز در درمان سرطان خون، تالاسمی، نقص سیستم ایمنی و کم‌خونی‌های مادرزادی نقش دارند. ضمائم زایمانی از جمله پرده جنینی، بافت بند ناف، خون بند ناف و جفت از منابع باارزش زیستی به‌شمار می‌آیند.

ضرابی در خصوص دستاوردهای رویان در دو دهه فعالیت بیان کرد: در طول ۲۰ سال گذشته، رویان موفق به راه‌اندازی بانک‌های متعددی از جمله بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف، خون محیطی و مغز استخوان، بافت بند ناف و پالپ دندان شده است؛ همچنین تولیداتی مانند زخم‌پوش مشتق از پرده جنینی، PRP خون بند ناف، عصاره جفت انسانی، نخستین پالایشگاه محصولات زایمانی، نخستین تانک کرایوژنیک نگهداری سلول‌های بنیادی، محلول اتیل استارچ و بانک بزرگ اطلاعات ژنتیکی کشور از جمله افتخارات ماست.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان تصریح کرد: بانک خصوصی خون بند ناف از سال ۸۴ آغاز شده و با ذخیره ۲۵۰ هزار نمونه، جایگاه نخست منطقه را دارد. بانک عمومی نیز از سال ۸۷ فعالیت خود را با پنج هزار و 100 نمونه آغاز کرد. اکنون ۴۶ دفتر نمایندگی رویان در سراسر ایران فعال است.

وی در خصوص درخشش بین‌المللی و درمان‌های بالینی شرکت بن‌یاخته‌های رویان اظهار کرد: براساس حجم ذخیره‌سازی، رویان رتبه دوم جهان را در میان مراکز مشابه دارد و در کنار امارات و عربستان، یکی از سه قطب بزرگ منطقه است.

به گفته ضرابی، در ایران تاکنون ۴۰ بیمار خونی و ۶۰ بیمار مبتلا به بیماری‌های عصبی با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف درمان شده‌اند.

وی بیان کرد: انجام بزرگ‌ترین طرح تحقیقاتی کشور برای درمان ۱۵۰ کودک مبتلا به فلج مغزی، کارآزمایی بالینی در بیماران آرتروزی و تولید سلول‌های مشتق از بافت بند ناف، نمونه‌هایی از فعالیت‌های پژوهشی این شرکت است.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان با اشاره به تولید پانسمان زیستی از پرده جنینی مطرح کرد: تا امروز بیش از ۱۵ هزار قطعه زخم‌پوش زیستی تولید کرده‌ایم که هم نیاز داخل را تأمین کرده و هم ظرفیت صادراتی دارد. قیمت نمونه خارجی هشت برابر نوع ایرانی است.

وی اظهار کرد: هدف ما قطع وابستگی از واردات و توسعه فناوری ملی است، برای همین نخستین مخزن نگهداری مایعات زیستی با حجم ۱۸۰۰ لیتر و محلول راهبردی اتیل استارچ برای جداسازی سلول‌ها در کشور ساخته شده است. 

ضرابی بیان کرد: بانک پالپ دندان شیری و بالغ نیز منبع غنی سلول‌های بنیادی مزانشیمی است که در درمان بیماری‌های عصبی استفاده می‌شود و نیازی به تطابق ژنتیکی ندارد.

وی افزود: سرم و قطره چشمی مشتق از خون بند ناف که حاوی فاکتورهای رشد سلولی است، تولید شده و به‌عنوان جایگزین ایمن‌تر نمونه‌های حیوانی در درمان‌ها و تحقیقات کاربرد دارد.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان در خصوص چشم‌انداز دهه سوم رویان توضیح داد: چشم‌انداز دهه سوم فعالیت رویان بر توسعه همکاری‌های بین‌المللی، گسترش داده‌های ژنتیکی در پزشکی فردمحور، استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل داده‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های ویرایش ژن متمرکز است.

ذخیره‌سازی ۵۳۰۰ نمونه خون بندناف در قزوین

وی در ادامه از عملکرد نمایندگی قزوین خبر داد و گفت: از زمان افتتاح این دفتر در بهمن ۹۲ تاکنون پنج پنج هزار و 300 نمونه خون بند ناف ذخیره‌سازی شده است. دو مورد نیز برای مطالعات بالینی به‌کار رفته‌اند.

به گفته ضرابی، خانواده‌هایی که فرزند بیمار دارند، می‌توانند از خون بند ناف نوزاد دیگر استفاده کنند، و در برخی موارد خانواده‌ها نمونه ذخیره‌شده خود را به دیگران اهدا کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان با اشاره به اهمیت آگاهی خانواده‌ها گفت: درمان سرطان خون از مهم‌ترین موارد کاربرد قطعی سلول‌های بنیادی است، بنابراین توصیه می‌شود خانواده‌ها از فرصت ذخیره خون بند ناف استفاده کنند.

وی افزود: در شهر قزوین برای خانواده‌های دارای فرزند سوم به بعد، تخفیف دو میلیون تومانی و برای خانواده‌های دارای فرزند مبتلا به سرطان، با همکاری بیمارستان قدس و مؤسسه محک، تسهیلات ویژه در نظر گرفته‌ایم.

ضرابی در پایان یادآور شد: در آینده درمان بسیاری از بیماری‌ها بر پایه سلول‌درمانی خواهد بود. اگرچه مسیر زمان‌بر است، اما ایران ظرفیت آن را دارد که در این عرصه از جهان عقب نماند.