حضرت فاطمه زهرا(س) سرور زنان عالم عبدی به تمام معناست، ایشان رابطه خود با خداوند، رابطه خود با مردم، و رابطه خود با خویش را به زیبایی مهندسی کرده، الگویی کامل و بی‌عیب به بشریت ارائه کرده‌اند و معنای تام یک انسان پرهیزگار است.
خبرنگار ایکنا از همدان به منظور بررسی «جایگاه حضرت زهرا(س) در منظومه مهدوی و معرفی ایشان به‌عنوان الگویی کامل برای منتظران» با حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا یوسفی راستگو، متخصص حوزه مهدویت در همدان گفت‌وگو کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم؛
ایکنا_ جایگاه حضرت زهرا(س) در منظومه مهدویت چگونه تبیین شده و چرا ایشان در روایات، الگوی کامل منتظران معرفی می‌شوند؟
جایگاه حضرت زهرا(س) در منظومه مهدویت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در منابع روایی و مهدوی به‌صورت برجسته تبیین شده است.
به‌عنوان نمونه ایشان به‌عنوان مادر امام زمان(عج) و یکی از بزرگترین شخصیت‌های تاریخ اسلام، در منظومه مهدویت نقش محوری دارد. حضرت زهرا(س) به‌عنوان واسطه اصلی انتقال فضایل و تربیت امام زمان(عج) مطرح هستند.
در روایات، حضرت زهرا(س) بانویی معرفی شده‌اند که زمینه‌ساز ظهور و قیام منجی هستند و نقش تربیتی و معنوی ایشان در شکل‌گیری و تکامل امام زمان(عج) بسیار مهم است. بانوی دو عالم نماد پاکدامنی، صداقت، ایثار و ایمان عمیق هستند که این ویژگی‌ها مقدمه و زمینه‌ساز قیام مهدوی تلقی می‌شود.
ایکنا_ چرا حضرت زهرا(س) الگوی کامل منتظران معرفی می‌شوند؟
روایات مهدوی، حضرت زهرا(س) را به‌عنوان الگوی کامل صبر، امید و انتظار معرفی می‌کنند. ایشان در طول عمر خود با سختی‌ها و مشکلات فراوان روبه‌رو بودند اما هرگز امید خود را نسبت به وعده الهی و ظهور منجی از دست ندادند.
حضرت زهرا(س) نماد ایمان قوی و انتظار فعال است؛ یعنی نه تنها منتظر بودند بلکه با عمل و رفتار خود زمینه‌ساز تحقق وعده خداوند شدند.
بانویی که با تمام وجود در راه خدا و ولایت قدم برداشتند، نمایانگر ویژگی‌هایی هستند که هر منتظر واقعی باید داشته باشد، از جمله صبر، استقامت، وفاداری و ایمان به تحقق وعده الهی.
به‌طور خلاصه، حضرت زهرا(س) در منظومه مهدویت نقش مادر، مربی و الگوی کامل منتظران را ایفا می‌کنند و به همین دلیل در روایات به‌عنوان نمونه و کامل‌ترین الگوی انتظار معرفی شده‌اند. این جایگاه موجب می‌شود که منتظران ظهور از سیره و رفتار ایشان درس بگیرند و در مسیر انتظار و آمادگی برای ظهور امام زمان(عج) قرار گیرند.
ایکنا_ چه رابطه‌ای میان «مظلومیت فاطمی» و «غربت عصر غیبت» وجود دارد؟
حضرت زهرا(س) به‌عنوان مظلوم‌ترین شخصیت تاریخ اسلام شناخته می‌شود. تنها دختر بزرگترین پیامبر الهی که طبق وصایای نبی معظم و تصریح آیات قرآن کریم باید مورد تکریم و احترام فراوان قرار می‌گرفت مورد بی‌مهری و ظلم‌های بی‌شماری قرار گرفت.
ظلم‌هایی که به ایشان وارد شد، از جمله سلب حق فدک و عدم حمایت از حق ولایت، موجب شد ایشان نماد مظلومیت در تاریخ معرفی شوند و با خروج جامعه از مسیر درست تاریخ این غربت و مظلومیت منجر به غیبت آخرین حجت الهی شد تا مردم عصر غیبت آمادگی تحمل ولایت و رشد در دوران حضور امام را کسب کنند.
عصر غیبت امام زمان(عج) به‌عنوان دوره‌ای شناخته می‌شود که امام معصوم از دیدگان مردم پنهان است و جامعه اسلامی در غربت و بی‌سرپرستی معنوی قرار دارد.
در روایات متعدد آمده است که این دوران، دوران غربت، مظلومیت امام و دوران انتظار ظهور اوست و البته این مظلومیت ریشه در صدر اسلام دارد. فرمودند: «کَما کانَت فاطِمَةُ(س) مَظلُومَةً، فهَذِهِ أُمَّةٌ مَظلُومَةٌ» (بحارالأنوار، ج۵۲، ص۲۴۱) یعنی به دلیل اینکه فاطمه مظلومه بود، این این امت نیز مورد ظلم قرار گرفت.
بزرگترین ظلمی که غاصبان ولایت انجام دادند به تعبیر امام علی(ع) «صد عن سبیل الله» بود یعنی راه درست حرکت امت اسلامی را که منجر به سعادت دنیا و آخرت می‌شد را به‌خاطر دنیاطلبی مسدود کردند.
این اتفاق تلخ و کشنده تاریخی با مظلومیت حضرت زهرا(س) به‌عنوان مادر امام زمان(عج) اتفاق افتاد. بنیان ظلم ستم، به جامعه اسلامی که در آنجا نهاده شد و زمینه‌ساز و پیش‌نمایشی از مظلومیت و غربت جامعه در عصر غیبت شد.
این رابطه به گونه‌ای است که ظلمی که به فاطمه زهرا(س) شده، ادامه دارد و در دوران غیبت امام زمان(عج) به‌صورت جمعی و گسترده‌تر در جامعه اسلامی نمود دارد.
همچنین، روایات بیان می‌کنند که مادامی که ظلم به حضرت زهرا(س) فراموش نشود و یاد مظلومیت ایشان زنده باشد، امید به ظهور و رفع ظلم‌ها وجود دارد.
در حدیث معروف پیامبر(ص) در وصف فاطمه(س) «فاطمة بضعة منی من آذاها فقد آذانی» که در منابع اهل سنت مانند صحیح بخاری و مسلم نیز آمده است پیامبر اسلام(ص) هشدار دادند که اذیت دختر معصومه‌اش آزار و اذیت ایشان است و طبق قرآن کریم اذیت‌کنندگان به پیامبر مشمول لعنت خدا و محرومیت از لطف الهی می‌شوند و ولایت مصداق بارز و مهم از لطف الهی برای جامعه اسلامی است و نبود امام یعنی مظلومیت ایشان و ظلم در حق جامعه.
به‌طور کلی، مظلومیت فاطمی نه تنها یک واقعه تاریخی است بلکه نمادی از مظلومیت و غربت جامعه در عصر غیبت امام زمان(عج) محسوب می‌شود و این دو مفهوم به‌صورت پیوسته در منابع دینی بیان شده‌اند.
ایکنا_ حضرت زهرا(س) چگونه در دفاع از ولایت، الگوی رفتار یک منتظر را به‌درستی نشان دادند؟
حضرت زهرا(س) در دفاع از ولایت به‌عنوان الگوی کامل منتظران ظهور، رفتارهای برجسته و نمونه‌ای ارائه دادند که نشان‌دهنده ایمان عمیق، شجاعت و پایبندی به حق بود. پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، ایشان با استقامت و صراحت تمام از حق ولایت و امامت حضرت علی(ع) دفاع کردند و در مقابل ظلم‌ها و بی‌عدالتی‌هایی که در حق اهل بیت(ع) روا داشته شد، ایستادگی کردند. حضرت زهرا(س) با خطبه‌ها، بیانی قاطع و اقداماتی همچون دفاع از حق فدک، نشان دادند که انتظار ظهور منجی با سکوت و انفعال ممکن نیست، بلکه نیازمند موضع‌گیری فعال، آگاهی‌بخشی و حفظ حقوق اهل بیت است.
منتظر نمی‌تواند مجاهد نباشد، جهاد در مراتب و مراحل مختلف، جهاد تبیین، جهاد با مال، جهاد با جان در هرکجا هرکدام از این مجاهدت‌ها نیاز بود منتظر فاطمی باید در میدان باشد کما اینکه زهرای مرضیه به‌عنوان الگوی تام و تمام یک مؤمن بود، آنجاکه تبیین و بیان لازم بود خطبه خواند، آنجا مال لازم بود تقدیم کرد و آنجا که جان بود در طبق اخلاص نهاد خود اولادش را تقدیم اسلام کرد و فرزندانش را نیز اینگونه تربیت کرد که برای اعتلای اسلام ناب محمدی از دادن آنچه دارند مضایقه نکرده و مجدانه و مجاهدانه قیام‌لله نمایند.
این رفتار حضرت زهرا(س) به منتظران ظهور می‌آموزد که انتظار واقعی، همراه با عمل، دفاع از حق و حفظ ارزش‌های ولایی است.
ایشان نشان دادند که یک منتظر باید با ایمان راسخ، صبر و مقاومت در برابر ظلم، راه را برای تحقق عدالت الهی و ظهور امام زمان(عج) هموار کند. به همین دلیل، حضرت زهرا(س) الگویی تمام‌عیار برای منتظران هستند که با پیروی از سیره ایشان می‌توانند در مسیر انتظار فعال و مؤثر گام بردارند.
ایکنا_ مهمترین شاخص‌های «سبک زندگی فاطمی» که جامعه را به سمت ظهور نزدیک می‌کند، چیست؟
مهمترین شاخص‌های «سبک زندگی فاطمی» که جامعه را به سمت ظهور امام زمان(عج) نزدیک می‌کند، در ابعاد اخلاقی، اجتماعی و عبادی قابل تبیین است. نخست، توجه به تقوا و پاکدامنی که حضرت زهرا(س) آن را با سیره زندگی خود به‌خوبی به نمایش گذاشتند، از جمله پایه‌های اصلی این سبک زندگی است. ایشان نماد صداقت، ایثار، تواضع و دوری از مظاهر دنیا بودند که این ویژگی‌ها موجب تربیت فردی و اجتماعی سالم و معنوی می‌شود و زمینه‌ساز جامعه‌ای عدالت‌محور و منتظر ظهور است.
دوم، حفظ وحدت و پیروی از ولایت اهل بیت(ع) از دیگر شاخصه‌های مهم سبک زندگی فاطمی است. حضرت زهرا(س) با دفاع قاطع از ولایت امام علی(ع) و پایبندی به حق، مسیر هدایت و انتظار فعال را نشان دادند.
سوم، اهتمام به خدمت به محرومان و ایثار در راه خدا از ویژگی‌های برجسته ایشان است که جامعه را به سمت عدالت و همبستگی اجتماعی سوق می‌دهد.
در نهایت، صبر و استقامت در برابر سختی‌ها و ظلم‌ها از دیگر شاخص‌های مهم سبک زندگی فاطمی است که با تقویت امید و تحمل مشکلات، زمینه‌ساز ظهور منجی و تحقق عدالت الهی در جامعه می‌شود. با پیروی از این شاخص‌ها، جامعه می‌تواند به سوی ظهور و تحقق ارزش‌های مهدوی حرکت کند.
متأسفانه امروز با ترویج فرهنگ غربی جامعه اسلامی ما از الگوی اصیل فاطمی فاصله گرفته است. البته برای ورود به عرصه ظهور بازگشت به اصالت فاطمی که همان اصالت قرآنی و اندیشه‌های نبوی است کاملاً ضروری است.
در عرصه‌های مختلف زندگی مانند تربیت فاطمی اخلاق و مرام همسرداری، تربیت سیاسی، رفتار اجتماعی و از جمله فرهنگ حجاب و حیای فاطمی که اصل استوار زندگی یک زن مسلمان و نقطه برجسته زندگی حضرت زهرا(س) بوده است.
امروز شاهد یکی از مهمترین عرصه‌های مورد تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام ناب محمدی هجوم برنامه‌ریزی شده به نهاد مقدس خانواده و محور آن یعنی زن هستیم.
زن با نجابت از بند شیطان نفس و شیطان رجیم آزاد است و به زندگی واقعی و حیات طیبه قرآنی که حضرت زهرا(س) آن را در عمل ترسیم کرده می‌رسد وگرنه نه زنی می‌ماند نه زندگی و نه آزادی؛ بانوی دو عالم واقعاً معنابخش این سه عنصر مهم است هرچیزی غیر ایشان و غیر از راه اسلام برای زنان تحمیل اسارت و بردگی نوین است.