رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی مراسم سالروز میلاد پر برکت حضرت فاطمه زهرا(س) ضمن بر شمردن فضائل و مناقب بانوی دو عالم فراتر از فهم و درک، بر ناکامی دشمن در تغییر هویت دینی، تاریخی و فرهنگی ملت ایران تأکید کردند و فرمودند: مقاومت ملی عامل اصلی عبور کشور از فشارهای همهجانبه نظام سلطه است.
مقام معظم رهبری با اشاره به انتقال میدان تقابل از جنگ نظامی به جنگ تبلیغاتی و رسانهای، بر ضرورت آرایش هوشمندانه دفاعی و هجومی در این عرصه تأکید کردند؛ مسیری که به گفته ایشان، با وجود مشکلات و کمبودها، حرکت رو به جلوی ایران اسلامی را متوقف نخواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
- مقاومت ملی؛ پاسخ فعال و فراگیر ایران به جنگ ترکیبی دشمن
- دینداری ایرانیان؛ مهمترین عامل مقاومت ملی در ساحت هویتی
در این راستا ایکنا با حجتالاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی، پژوهشگر نهجالبلاغه و مدرس حوزه و دانشگاه گفتوگو کرده که در ادامه میخوانیم:
مقاومت ملی فراتر از دیگر مقاومتهاست
ایکنا ـ رهبر معظم انقلاب «مقاومت ملی» را مفهومی فراتر از مقاومت نظامی تعریف میکنند. این نگاه چه الزامات عملی برای مدیریت کشور در شرایط فشارهای اقتصادی و رسانهای دارد؟
منظور از مقاومت ملی را اگر بخواهیم فراتر از مقاومتهای دیگر ببریم، باید بگوییم نیازمند یک کار جامع است؛ کاری متشکل از عناصر مختلف قوی شدن ما در حوزه اقتصاد، سبک زندگی، هویت ملی و زندگی ملی و دینی. هویت ملی ما بدون تعارف، حتی قبل از اسلام، یعنی از چند هزار سال پیش تا ۱۴۰۰ سال قبل و تاکنون، یک هویت دینی بوده است. قبل از اسلام هم مردم ایران دین توحیدی داشتند. ملت ایران بینند هیچگاه بیدین نبودهاند و بت نمیپرستیدند.
پس هویت ما، هویت دینی ـ ملی است و این هویتها باید احیا شود؛ آن هم در مقابله با هجوم جدید دشمن که همان جنگ ترکیبی است. دقیقاً فرمایش مقام معظم رهبری ناظر به همین نکته است؛ اینکه نوع تهاجم دشمن، نظامی صرف نیست، بلکه یک جنگ ترکیبی است.
ضرورت آشنایی با ابعاد مختلف جنگ ترکیبی
بخشی از این جنگ، نظامی است که در بخش نظامی، پاسخ نظامی دادیم و پاسخ مثبت هم گرفتیم و اقتدار دشمن شکسته شد. در همین جنگ ۱۲ روزه تحمیلی، تقریباً تمام قدرتهای شرق و غرب به نوعی پشت سر اسرائیل بودند؛ همان قدرتهایی که در سازمان ملل به بهانههای مختلف علیه جمهوری اسلامی ایران رأی میدهند و عملاً برده آمریکا هستند.
این جنگ ترکیبی ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و روانی دارد که در سالهای بعد هم آثارش را خواهید دید. برای مقابله با این شرایط، ما نیاز داریم که ملت خود را تجهیز کنیم. اگر مجهز نشویم، دشمن در حوزه جنگ روانی، بهویژه در مسائل اقتصادی، بهشدت برنامهریزی میکند و امید دارد از این مسیر سبد خود را پر کند، نتیجه بگیرد و حتی شورش اجتماعی ایجاد کند. همه اینها در حقیقت عملیات روانی است. ملت ایران در حوزه اقتصاد، مثل مسائل نظامی، توانمند است اما متأسفانه ضعفی که داریم و باز هم در سالهای بعدی خودش را نشان میدهد، ضعف جدی رسانهای است که البته کاملاً قابل برطرف شدن است.
کمبودی در اقتصاد و تمدن ملی ما نیست
در مسئله اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ملی، تمدن ملی و فرهنگ ملی ما هیچ کمبودی نداریم. درست است سختیها و دشواریهایی وجود دارد و کمبودهایی هست اما زیرساختهایی همچون راهها، بنادر و شبکه گسترده انتقال انرژی در حد زیرساختهای کشورهایی مثل ژاپن و آلمان است.
اگر بخواهیم با پول امروز این زیرساختها را محاسبه کنیم، ارزشی بالای دو تریلیون دلار دارند. از زیرساختهای عسلویه، کنگان، چابهار گرفته تا داخل کشور، پتروشیمیها و خطوط لولهای که ایجاد شدهاند؛ اگر امروز بخواهند اینها را بسازند، کدام کشور چنین ظرفیتی دارد؟ حتی آرامکو عربستان هم چنین زیرساختی ندارد.
در حوزه بنادر، پالایشگاهها، ستاره خلیج فارس، زیرساختهای آبی و موارد مشابه، ظرفیتهای بزرگی در کشور وجود دارد. مسئله اصلی این است که مسئولان باید این زنجیرهها را به هم متصل کنند و واسطهها حذف شوند.
تعطیل شدن نظارت از ضعفهای بزرگ دولت است
ایکنا ـ برخی معتقدند تحقق «مقاومت ملی» بدون نقشآفرینی جدی دولت در حوزه نظارت اقتصادی ممکن نیست. از نگاه شما ضعف اصلی دولت در این زمینه چیست؟
یکی از ضعفهای بزرگ دولت، دقیقاً در همان چیزی است که مقام معظم رهبری از آن به عنوان «مقاومت ملی» یاد میکنند و آن، تعطیل شدن نظارت است. نظارت در کشور عملاً رها شده است. اگر قرار است مقاومت ملی شکل بگیرد، مردم و اصناف باید به میدان بیایند. حداقل باید بیش از ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار ناظر بر بازار مستقر شوند.
بازار چرا باید دچار افزایش بیضابطه قیمت شود؟ قیمتها چرا بالا میرود و چرا باید به دلاری ربط پیدا کند که در یک کانال تلگرامی اعلام میشود؟
دشمن به دنبال ناکارآمد کردن نظام
تمام ارزهای ضروری کشور برای واردات و مسائل حیاتی، نه برای سه ماه، بلکه طبق اطلاعاتی که دارم، تا سالهای آینده نیز تأمین شده است. پس چرا قیمتها بالا میرود؟ این دقیقاً جنگ ترکیبی دشمن است. دولت باید در این زمینه نظارت بر بازار را به شدت تقویت کند، زیرا خود بازار دارد به ضرر خودش عمل میکند، در حالی که هدف دشمن هم دقیقاً همین است؛ اینکه جامعه را به این نقطه برسانند که «نظام ناکارآمد است».
در حالی که اگر ما امروز در اقتصاد ضعف داشتیم، اصلاً نمیتوانستیم در عرصه نظامی قوی باشیم. قدرت نظامی بدون پشتوانه اقتصادی امکانپذیر نیست. اگر امروز جمهوری اسلامی ایران در دنیا میتواند عرضاندام کند، بهخاطر اقتصاد قوی است. مگر میشود بدون پشتوانه اقتصادی در دنیا عرضه اندام کرد؟
ایران اولین دارنده ذخایر گاز و نفت در جهان، جزو دارندگان برتر ذخایر روی و مس و در میان ۱۰ کشور برتر اکوتوریسم و توریسم قرار دارد. ثروت عظیمی در کشور ما وجود دارد؛ از آب و خاک گرفته تا سرزمین چهار فصل. استانهای ما بهواسطه همین چهار فصل بودن، ظرفیتهای کمنظیری دارند.
دولت زنجیرههای مختلف اقتصادی را فرماندهی کند
مقاومت ملی اقتضا میکند که دولت و نظام، زنجیرههای مختلف اقتصادی را فرماندهی کنند. شورای اقتصاد، سران قوا و مجموعههای تصمیمگیر باید این زنجیرهها را به هم وصل کنند. مردم باید آگاه شوند و به میدان بیایند تا این اقتصاد شکل بگیرد.
هدف اصلی دشمن در این جنگ ترکیبی، ناامید کردن مردم است؛ از به هم ریختن بازار گرفته تا ضربه زدن به مسائل فرهنگی و هویتی. اینترنت، شبکههای خانگی و فیلمهای بیمحتوایی که امروز نمایش داده میشود، عملاً دل مردم را خالی میکند و هویت ملی و دینی ایران را هدف قرار داده است.
هرجا بزرگان و پیشکسوتان کج رفتند ضربه خوردیم
ایکنا ـ به نظر شما ناکامی دشمن، با وجود فشارهای نظامی و تحریمها، تا چه اندازه به ویژگیهای ذاتی انقلاب اسلامی و هویت ایرانی ـ اسلامی ملت ایران بازمیگردد؟
ریشه این ناکامی دشمن را باید در همین هویت انقلابی، دینی و ایرانی جستجو کرد. اگر به ۱۰۰ سال اخیر نگاه کنیم، هر جا خواص جامعه بصیرت داشتند و بزرگان، پیشکسوتان، علما و دلسوزان کشور در بخشهای مختلف آگاه و بصیر بودند، ملت هم تبعیت کرد، روشنگری انجام گرفت و جامعه راه خودش را پیدا کرد اما هر جا این بزرگان راه را کج رفتند، متأسفانه ضربه خوردیم؛ مثل ماجرای ۲۸ مرداد که کودتای آمریکایی طراحی شد، فضلالله زاهدی آمد، شاه را برگرداند و دولت مردمی مصدق کنار زده شد. در تاریخ نمونههای دیگری هم داریم.
در مقابل، هر جا مردم از روحانیت، از بزرگان و دلسوزان خود جدا نبودند، دیدیم که تلاش دشمنان شکستخورد و آنها مأیوس شدند. امروز هم دقیقاً همین شرایط حاکم است. اگر ملت گوش به فرمان باشد، کار حتی از گذشته هم راحتتر است. الان کار ملت ایران با وجود مقام معظم رهبری راحت شده است. خداوند یک امام بصیر، یک رهبر حکیم، دانشمند، شجاع و توانمند را به این ملت داده است. قبل از ایشان حضرت امام(ره) بودند و امروز مقام معظم رهبری هستند. اگر مردم گوش به فرمان ایشان باشند، نه تنها مثل ۱۰۰ سال قبل، بلکه خیلی بهتر از آن، میتوانند تمام این دسیسهها را نقش بر آب کنند.
هر کدام از مردم باید یک رسانه شوند
نکته دوم این است که هر کدام از مردم ما باید یک رسانه باشند. شما ببینید غزه یک باریکه کوچک است که در محاصره کامل اسرائیل، ناتو و آمریکا قرار دارد اما آنقدر رسانهاش قوی بود که دنیا را به هم ریخت. دانشگاه هاروارد که در ۴۰ یا ۵۰ سال گذشته حرکت جدی نداشت، بههم ریخت، طومارهای چند هزار متری در حمایت از فلسطین امضا شد، تظاهرات و اعتصاب شکل گرفت؛ بهطوری که میتوان گفت دانشگاه را با ارتش خاموش کردند.
در نروژ، نزدیک قطب شمال، مردم در هوای منفی ۱۶ درجه هر روز راهپیمایی میکنند. چرا؟ چون هر کدام از اهالی غزه یک رسانه شده بودند. پیشنهاد من این است که هر کدام از ما یک رسانه شویم؛ چیزهایی را که دشمن میخواهد پخش نکنیم، نبینیم و عضو گروهها و دنبالکننده آنها نباشیم.
در مقابل، اخباری را که نظام تأیید میکند و جهتگیریهایی را که رهبری معظم مشخص میکنند در شبکههای اجتماعی بازنشر کنیم؛ در اینستاگرام، واتساپ، بله، ایتا و هر بستری که میتوانیم. الحمدلله شنیدهام قرارگاههایی هم در این زمینه شکل گرفته و انشاءالله بهزودی این کار بهصورت میلیونی انجام میشود. اگر این اتفاق بیفتد، آن وقت هم جنگ روانی دشمن شکست میخورد و هم دلار بهراحتی میتواند بشکند؛ حتی میتوان آن را به زیر ۷۰ یا ۸۰ هزار تومان آورد.
ما باید این جو روانی را بشکنیم
ایکنا ـ برخی معتقدند اگر بستر لازم فراهم شود، میتوان هم بر گرانی غلبه کرد و هم فضای روانی تحمیلشده از سوی دشمن را شکست. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
ما میتوانیم بر گرانی غلبه پیدا کنیم و این جو روانی را بشکنیم. دشمن دقیقاً همین فضا را میخواهد. دشمن با همین حرفهای خالی توانست شوروی سابق را متلاشی کند و اتحاد جماهیر شوروی را به روسیه و بعد هم به کشورهای موسوم به مشترکالمنافع تبدیل کند که در نهایت هر کدام تبدیل به یک کشور جداگانه شدند.
الان هم دشمنان به دنبال تجزیه ایران هستند. این برنامه قطعی آنهاست و سابقهاش به سالهای ۴۲ و ۴۳ برمیگردد؛ حتی شاید قبلتر، حوالی سال ۳۸. در همان دورهای که کندی به ایران آمد، یکی از چهرههای مشهور همراه او، گفته بود این ایران بزرگ باید به پنج کشور تجزیه شود. آن زمان که کشور کاملاً در اختیار آنها بود، صریح میگفتند ایران باید تجزیه شود.
امروز هم در اوج قدرت، در شرایطی که ما یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین کشورها از لحاظ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، دینی و در نهایت نظامی هستیم، باز هم حرف از تجزیه ایران میزنند.
اگر هر کدام از ما یک رسانه شویم، اگر هر موبایل یک رسانه برای کشور و برای ایران باشد، این «مقاومت ملی» که مقام معظم رهبری فرمودند، شکل میگیرد. هر موبایل میتواند یک رسانه برای مقاومت ایرانی باشد. مطمئن باشید نهتنها دشمن شکست میخورد، بلکه ما در عرصههای مختلف پیروز میشویم و به پیروزیهای بزرگی میرسیم که شهید حاج قاسم سلیمانی بنیان آنها را گذاشت. اینها پایههای آن مسیر است و میتوانیم به آن قلهها در عرصه بینالملل، فرهنگی، سیاسی و دینی برسیم.
کوبیدن دشمن بر طبل ناامیدی و یأس
ایکنا ـ رهبر معظم انقلاب بارها بر لزوم تغییر آرایش دفاعی و هجومی، بهویژه در حوزه رسانه و تبلیغ، تأکید کردهاند. این تأکید به چه معناست و علت تکرار آن چیست؟ به نظر شما موانع تحقق این راهبرد کداماند؟
ما نیازمند ارتش سایبری و ارتش رسانهای هستیم. منظور من از ارتش، بسیج عمومی است. دشمن در حوزه نظامی و حتی اقتصادی شدیدترین تحریمهای تاریخ را علیه ما اعمال کرد اما موفق نشد. از نظر نظامی هم موفق نشد.
اکنون دشمن بر روی جنگ افکار عمومی و جنگ روانی تمرکز و برنامهریزی کرده است؛ شایعهسازی، ناامیدی، القای بیآیندگی و ورشکستگی ایران و تمام شدن ذخایر و منابع کشور. متأسفانه بعضی از دولتمردان ما هم به این فضا دامن زدند. لذا برخی هم در داخل به این جریان کمک میکنند؛ بعضی از روی عناد، بعضی از روی نادانی. اینها دشمن ملت ایران هستند؛ خودشان را هموطن معرفی میکنند اما بیوطناند. کسی که وطن خودش را قدر نمیداند، در هیچ جای دنیا هم وطن نخواهد داشت.
به همین دلیل است که مقام معظم رهبری میفرمایند دکترین ما باید عوض شود؛ ما در حوزه اطلاعرسانی و رسانه نیاز به تغییر آرایش جدی داریم. این تغییر، یک ضرورت راهبردی است، نه یک انتخاب سلیقهای.
ضرورت جهادتبیین و استفاده از ابزارهای پیشرفته رسانهای
ایکنا ـ در ادامه بحث «جهاد تبیین»، رهبر معظم انقلاب بر استفاده از ابزارهای پیشرفته رسانهای و تشکیل «لشکر سایبری» تأکید دارند. از نگاه شما، این راهبرد چه کارکردی دارد و چگونه میتواند به تقویت جایگاه ایران در عرصههای مختلف منجر شود؟
در بحث جهاد تبیین، رهبر معظم انقلاب فرمودند با ابزارهای پیشرفته رسانهای باید لشکر سایبری تشکیل داد. لشکر سایبری فقط اینترنت نیست؛ یک بخش آن اینترنت است، یک بخش آن فضای مجازی است و بخشهای متعددی دارد که ما میتوانیم از آن استفاده کنیم.
از طریق لشکر سایبری میتوانیم عین یک ارتش نظامی، عین یک ارتش اقتصادی و عین یک ارتش اجتماعی عمل کنیم. حتی میتوانیم دنیا را با مکتب مقدس اسلام آشنا کنیم؛ همان مکتبی که قرآن درباره آن میفرماید: «وَ لَا تَهِنُوا وَ لَا تَحْزَنُوا وَ أَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ». اگر مؤمن باشید، این ابزار سایبری میتواند ما را به جایگاه برتر برساند.
ما باید برتریهای خود را، چه از لحاظ تاریخی و چه از لحاظ تمدنی، به دنیا معرفی کنیم. هویت تاریخی ما کاملاً روشن است. هر کس میخواهد تردید کند، موزه لوور پاریس را ببیند. در آن موزه که در واقع خلاصهای از تمدنهای جهان است، بزرگترین بخش متعلق به تمدن ایران است.
باید فرهنگ اسلامی ـ ایرانی را عرضه کنیم
ما از نظر دینی هم حرفهای فراوانی برای گفتن داریم. این وعده قرآن است. شاید بسیاری ندانند که ما حدود هشت آیه در قرآن داریم که به ایرانیان و پارسیان اشاره دارد. قرآن میفرماید اگر مسلمانان صدر اسلام از دین برگردند و دچار ارتداد شوند، خدا قومی دیگر را جایگزین میکند. در سوره مائده آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ ...». همه مفسران شیعه و سنی نوشتهاند که منظور از این قوم، قوم سلمان و ایرانیان هستند.
با این هویتی که امروز داریم، دنیا در واقع منتظر ایرانیان است تا فرهنگ اسلامی ـ ایرانی را عرضه کنند. این عرضه با سلاح نیست؛ البته اگر دشمن به ما تهاجم کند، در دفاع از خود سلاح به دست میگیریم اما عرصه اصلی مبارزه ما، عرصه فرهنگی است.
برای تحقق راهبرد و دکترین جدیدی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، باید فرهنگ و سواد رسانهای جامعه را بالا ببریم؛ حتی میخواهم بگویم سواد دینی را هم باید ارتقا دهیم. آنچه امروز در جامعه میبینیم این است که اطلاعات فقهی، احکام و حتی فلسفه احکام در میان بسیاری از افراد، در حد متوسط یا حتی پایین است. متأسفانه در میان برخی از دانشگاهیان و حتی دارندگان مدرک دکتری هم سواد دینی پایین است.
به همین دلیل، گاهی این افراد هم تحت تأثیر قرار میگیرند؛ بهویژه در حوزه علوم انسانی که ما باید حرف اول را بزنیم، چرا که اسلام در این حوزه حرف اول را دارد.
اسلام بهترین علم را دارد
ایکنا ـ شما بارها بر لزوم بازگشت به علوم انسانی اسلامی در برابر جنگ ترکیبی دشمن تأکید کردهاید. این مسئله را در فضای دانشگاهی کشور چگونه ارزیابی میکنید؟
امروز در برخی دانشگاههای ما این مسئله پذیرفته نشده که اسلام در حوزههای اجتماعی، روانشناسی، جامعهشناسی، اقتصاد و سبک زندگی بهترین حرف را برای گفتن دارد و بهترین علم را ارائه میکند. وقتی چنین باوری وجود نداشته باشد، طبیعی است که میگویند بهترین دانشگاهها سوربن، آکسفورد و مانند اینهاست و اینها هستند که باید علوم انسانی را به ما ارائه دهند.
در کنار این نگاه، هویت دینی و ملی را هم کنار میگذارند و میگویند آنها را فراموش کنید. در حالی که در برابر این جنگ ترکیبی که علیه ما طراحی شده و یک بخش آن نظامی است اما بخش عمدهاش فرهنگی، روانی و فکری است، دکترین مقام معظم رهبری کاملاً روشن است. ما باید به علوم انسانی اسلامی، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، الگوی پیشرفت ایرانی ـ اسلامی و هویت تاریخی و ملی خود برگردیم.
ما در علوم انسانی اولین هستیم
سابقه درخشان تمدنی ما هنوز هم مبنای بسیاری از پیشرفتهای بشری است. بسیاری از «اولینها» در دنیا مدیون تمدن ایرانی ـ اسلامی است؛ از کشف پارچه و شیشه گرفته تا ذوب آهن، شهرسازی و شکلگیری تمدن انسانی. اینها اسناد زنده تاریخی است. اولین انسان متمدن روی کره زمین در همین منطقه زاگرس شکل گرفته و نمونههای فراوان دیگری هم وجود دارد.
این مسائل باید در علوم انسانی بازخوانی و تبیین شود. هنوز هم علم میتواند از اینجا بجوشد. البته علوم تجربی و فناوریها مهماند و من منکر اهمیت آنها نیستم اما مهمتر از آنها علوم انسانی است.
ما در علوم انسانی، در همه ابعاد آن، بهطور قطع میتوانیم مصداق «أَنتُمُ الأَعلَونَ إِن كُنتُم مُؤمِنين» باشیم؛ به شرط آنکه پژوهش و تحقیق جدی انجام دهیم، این معارف را استخراج کنیم و سپس بتوانیم آنها را به زبان روز دنیا و به زبانهای زنده جهان ترجمه کنیم، توسعه دهیم و در اختیار همگان قرار دهیم و گسترش بدهیم.