مدرس دانشگاه فرهنگیان اردبیل با تأکید بر کارکردهای عمیق فرهنگی، تربیتی و معنوی شب یلدا، این آیین کهن ایرانی را بزرگترین گردهمایی خانوادگی و فرصتی مؤثر برای انتقال ارزشها، تقویت همدلی و تربیت نسلی هویتمند، مسئول و امیدوار در عصر غلبه فضای مجازی دانست.
صادق فرهمندامین، دکتری روانشناسی تربیتی و مدرس دانشگاه فرهنگیان اردبیل، در گفتوگو با ایکنا از اردبیل، شب یلدا را بزرگترین گردهمایی خانوادگی ایرانیان دانست و گفت: یلدا آیینی ریشهدار و مبارک با قدمتی چند هزار ساله است که در طولانیترین شب سال، خانواده بزرگ ایرانی را در شهرها و روستاها گرد هم میآورد و زمینهساز همنشینی، همدلی و انتقال ارزشها میان نسلها میشود.
وی با بیان اینکه یلدا جشن پیروزی روشنایی بر تاریکی است، افزود: این آیین اصیل ایرانی، پیوندی عمیق میان سنتها، آداب و رسوم و فرهنگ ایرانزمین با آیندهای پویا، بالنده و هویتمند برقرار میکند و سرشار از پیام امید، خلاقیت، نوآوری و شکرگزاری نسبت به نعمتهای الهی است.
فرهمندامین ادامه داد: پیام اصلی یلدا دعوت به صلح، محبت، عشق و همزیستی در کنار یکدیگر است؛ شبی که با شکافتن تاریکی، افقهای رشد و پیشرفت را پیش روی انسان میگشاید و امید و روشنایی را در دلها زنده میکند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به جلوههای فرهنگی یلدا اظهار کرد: یلدا تنها شب خوراکیها نیست، بلکه شب فرهنگ، ادب و هنر است؛ شبی برای فال حافظ، شاهنامهخوانی، قصهگویی، شعرخوانی، خاطرهگویی و تقویت احترام به بزرگترها که میتواند به نهادینهشدن مثبتاندیشی و رفتار نیک در زندگی فردی و اجتماعی منجر شود.
وی تأکید کرد: در شب یلدا، فضای مجازی رنگ میبازد و تجربههای انسانی و معنوی شکوفا میشود؛ شبی که انسان میتواند خدا را نزدیکتر حس کند، به راز و نیاز بپردازد و از دل تاریکی، زیبایی ایمان، معنا و لطافت تازهای برای زندگی انسان معاصر متولد شود.
وی با اشاره به مبانی علمی روانشناسی تربیتی افزود: در اغلب نظریههای یادگیری، فرهنگ و مشاهده رفتار جمعی نقشی تعیینکننده در تربیت نسل سالم دارد؛ چنانکه در نظریه اجتماعی ـ فرهنگی لِو ویگوتسکی و نظریه یادگیری مشاهدهای آلبرت بندورا، یادگیری در بستر تعامل اجتماعی و الگوگیری از دیگران شکل میگیرد. از این منظر، آیین یلدا ظرفیتهای آموزشی و تربیتی اثرگذاری دارد که در عصر گسترش فضای مجازی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
دکتری روانشناسی تربیتی ادامه داد: یلدا بستری مناسب برای رشد مطلوب فرزندان در یک جمع خانوادگی کامل و اصیل فراهم میکند؛ جایی که کودکان میآموزند در شادیها و غمها کنار یکدیگر بمانند، یار و یاور هم باشند و احترام به بزرگترها را بهعنوان سرمایهای ارزشمند در نظام ارزشی خود نهادینه کنند؛ سرمایهای که زمینهساز سبک زندگی سالم، همدلانه و مسئولانه در آینده خواهد بود.
وی با تأکید بر پیوند عمیق یلدا با فرهنگ دینی و قرآنی ایرانیان، گفت: یلدا بهواسطه قلب مهربان ایرانیان که با معارف قرآن کریم آمیخته است، سرشار از محبت و عشق الهی و بهدرستی «شب مهربانیها» نام گرفته است؛ شبی که خانوادهها آتش گرم صمیمیت، شادی و مهرورزی را میافروزند تا کانون خانواده گرم و پرشور بماند و هیچکس احساس تنهایی نکند.
فرهمندامین خاطرنشان کرد: یلدا خروج از تنهایی و ورود به جمع قلبهای مهربان است؛ فرصتی برای تمرین عواطف انسانی، تواضع، مهر و دوستی و رهایی از خودمحوری. این آیین کهن، انسان را به بخشش، پاککردن دل از کینه و بازگشت به فطرت الهی فرامیخواند تا لحظهها رنگ خدایی بگیرد و قصه زندگی با خوشی و خرمی تداوم یابد.
وی در پایان با تبریک شب یلدا، ابراز امیدواری کرد: با احیای آگاهانه آیینهای اصیل ایرانی ـ اسلامی، خانوادهها بتوانند در کنار حفظ هویت فرهنگی، نسلهایی امیدوار، مهربان و مسئول برای آینده ایران اسلامی تربیت کنند.