ایران بهدلیل قرار گرفتن روی کمربند لرزهخیز آلپ ـ هیمالیا همواره با خطر وقوع زمینلرزههای مخرب روبهروست. تجربه زلزلههای گذشته نشان داده است که میزان خسارتها و تلفات انسانی بیش از آنکه به بزرگی زلزله وابسته باشد، به سطح آمادگی شهرها، کیفیت ساختوساز و آگاهی عمومی بازمیگردد.
روز ایمنی در برابر زلزله، فرصتی برای بازخوانی این واقعیت است که پیشگیری، آموزش و مدیریت صحیح میتواند نقش تعیینکنندهای در کاهش پیامدهای این سانحه طبیعی داشته باشد. در همین راستا، خبرنگار ایکنا از اصفهان در گفتوگو با محسن مؤمنی، سرپرست جمعیت هلال احمر استان اصفهان به مسائل مربوط به ایمنی در برابر حوادث احتمالی چون زلزله پرداخته است که متن آن را در ادامه میخوانیم.
ایکنا ـ روز ایمنی در برابر زلزله با چه هدفی نامگذاری شده است؟
این روز برای افزایش آگاهی عمومی، ترویج فرهنگ پیشگیری، آموزش رفتارهای درست قبل، حین و بعد از زلزله و یادآوری اینکه کاهش خسارت بیش از هر چیز به آمادگی وابسته است، نه شانس، نامگذاری شده است.
ایکنا ـ چرا ایران جزو کشورهای پرخطر از نظر زلزله محسوب میشود؟
ایران به این دلیل جزو کشورهای پرخطر در زمینه زلزله بهشمار میآید که روی کمربند لرزهخیز آلپ ـ هیمالیا قرار دارد و محل برخورد چند صفحه تکتونیکی فعال است؛ به همین دلیل زمینلرزه در بیشتر نقاط کشور محتمل است.
ایکنا ـ مهمترین تهدیدهای زلزله در شهرهای بزرگ چیست؟
بزرگترین تهدیدهای زلزله در شهرهای بزرگ مانند اصفهان، فروریختن ساختمانهای فرسوده، قطع آب، برق و گاز، آتشسوزی، ترافیک، انسداد مسیرهای امدادی تراکم جمعیت و دشواری امدادرسانی است.
ایکنا ـ آمادگی زیرساختهای شهری در برابر زلزله احتمالی چگونه است؟
بهطور کلی، وضعیت آمادگی زیرساختهای شهر ناکافی و نابرابر است؛ بعضی سازههای جدید وضعیت بهتری دارند، اما بافتهای فرسوده، تأسیسات حیاتی و شبکههای شهری همچنان آسیبپذیرند.
ایکنا ـ نقش مدیریت شهری در کاهش تلفات در برابر زلزله احتمالی چقدر مؤثر است؟
نقش مدیریت شهری بسیار حیاتی است. برنامهریزی شهری، نظارت بر ساختوساز، مدیریت بحران، آموزش عمومی و آمادگی خدمات امدادی میتواند تفاوت بین فاجعه و کنترل بحران باشد.
ایکنا ـ آیا استانداردهای ساختوساز فعلی کافی هستند؟
در قانون و آییننامههایی مانند آییننامه ۲۸۰۰ تا حد زیادی مناسباند، اما مشکل اصلی در اجرا، نظارت و ساختوسازهای غیرمجاز است.
ایکنا ـ چرا فرهنگ ایمنی در میان عموم مردم نهادینه نشده است؟
نهادینهنشدن ایمنی در فرهنگ عمومی بهدلیل عادیانگاری خطر، نبود آموزش مستمر و عملی، توجه مقطعی به این امر بعد از زلزلهها و مشکلات اقتصادی است که ایمنی را به حاشیه میبرد.
ایکنا ـ آموزشهای عمومی در مدارس و رسانهها برای ایمنی در برابر زلزله احتمالی چقدر اثربخش بودهاند؟
در این زمینه آموزشها اثرگذار بودهاند، اما پراکنده و ناپیوسته. بنابراین، باید عملی، تکرارشونده و متناسب با سن و شرایط محلی باشند.
ایکنا ـ خانوادهها در چنین شرایطی چه اقداماتی میتوانند انجام دهند؟
در چنین شرایطی، برای ایمنبودن در برابر زلزله احتمالی، خانوادهها میتوانند در مقاومسازی یا ایمنسازی خانه، بستن وسایل سنگین، تهیه کیف نجات، تمرین پناهگیری و خروج امن و دانستن محل قطع گاز و برق کوشا باشند.
ایکنا ـ پیام کوتاه و کاربردی شما برای مردم در روز ایمنی در برابر زلزله چیست؟
زلزله خبر نمیکند؛ آمادگی، جان میخرد.