بتول مشکین‌فام، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به اعجاز ادبی قرآن گفت: متن قرآن به ویژه در سوره‌های مکی، متن ادبی داشته و اوج اعجاز ادبی قرآن است؛ از این‌رو با توجه به اینکه معجزه پیامبر اکرم(ص) قرآن بوده، اعجاز بیانی هم در آن مشهود است.
وی افزود: بلاغت قرآن بسیار بالاست و اعجاز بیانی آن در اوج است، از این رو طبیعی است که بشر نتواند آن کلام را به زبان دیگر با همان کیفیت و یا مقداری پایین‌تر ارائه داده و به مخاطب ایرانی و فارسی‌زبان خود عرضه کند.
ترجمه‌های فردی نشانگر اعجاز بیانی نیستند
مشکین‌فام ادامه داد: اکنون مترجمان به خاطر اینکه فردی کار می‌کنند، از ارائه ترجمه‌ای که نشانگر اعجاز بیانی کلام خداوند باشد، ناتوانند؛ چرا که باید به مسائل صوتی آیه، واج‌آرایی و معناشناسی آن توجه کنند و به مفردات تسلط کافی داشته باشند و بدانند سیر معنایی واژگان چگونه بوده است و در جاهلیت یک واژه چه معنایی داشته و اکنون چه معنایی دارد.
وی با بیان اینکه هر آیه دارای لایه‌های معنایی متعددی است، اظهار کرد: توجه به استعاره‌ها و تشبیه‌ها و قواعد صرف و نحو هم در ترجمه قرآن دارای اهمیت بوده و مؤثر است.
مشکین‌فام تصریح کرد: یک فرد واحد نمی‌تواند به تمامی این مقولات توجه کند و نیازمند این است که گروهی مسلط به کار زبان، در کنار مقولات دیگر که برای فهم قرآن لازم است، با یکدیگر قرآن را ترجمه کنند و انتخاب این گروه باید با دقت و قوت بیشتری صورت گیرد.
ترجمه‌های فردی همراه با شرح باشد
وی در ادامه گفت: مترجم زمانی که اصرار به ترجمه فردی دارد، باید ترجمه همراه با شرح باشد و در پاورقی اشاره کند که ترجمه دقیق آیات چیست، چرا که به دلیل ترجمه روان و شیوا آیات را نمی‌توان با دقت بیشتری ترجمه کرد و اعجاز بیانی و ادبی را در آن نشان داد؛ چرا که آیات دارای لایه‌های معنایی، زبانی و اعجازی هستند.
مشکین‌فام با بیان اینکه بسیاری از ترجمه‌های قرآن اعجاز بیانی و ادبی کلام وحی را زیرسؤال برده است، بیان کرد: دانشجوی جوانی از بنده می‌خواهد که اعجاز بیانی قرآن را با توجه به ترجمه‌های ارائه شده اثبات کنم و چون مترجم نتوانسته در ترجمه خود، به اعجاز بیانی توجه کند و یا قدرت این را ندارد که این اعجاز را به زبان مقصد انتقال دهد، این امر در اغلب ترجمه‌های فردی امکان‌پذیر نیست؛ چرا که مترجم می‌خواهد ترجمه روانی داشته باشد و دانشجوی جوان، می‌خواهد به کلام اعجازگونه از طریق ترجمه دست یابد.
ارائه ترجمه‌ای واحد از قرآن توسط گروهی متخصص
دانشیار دانشگاه الزهرا(س) گفت: به خاطر همین موضوع است که بسیاری از علمای جدید و قدیم بر ترجمه‌ناپذیر بودن قرآن تأکید داشته‌اند و حتی به دلیل این مقوله گفته‌اند، که قرآن ترجمه نشود؛ البته ما نمی‌گوییم که قرآن ترجمه نشود، اما باید همراه با شرح باشد و یا یک گروه مسلط به علوم گوناگون اقدام به ترجمه قرآن کنند.
وی ادامه داد: ترجمه قرآن تخصص ویژه و کامل می‌خواهد و این تخصص‌ها در یک فرد جمع نمی‌شود و حتما باید یک گروه زبان‌شناس و عربی‌دان ومتخصص به علوم قرآنی و ... جمع شوند و ترجمه‌ای واحد ارائه دهند و من هیچکدام از این ترجمه‌ها را نمی‌پسندم و این موضوع را از لحاظ علمی بیان می‌کنم، چرا که در بررسی پایان‌نامه دانشجویان در رشته علوم قرآن و حدیث و یا ادبیات عرب، اثبات شده که مترجم در بسیاری از آیات غفلت کرده و در بررسی یکی از ترجمه‌های قرآن که اخیراً انجام شد، مترجم آشنای کامل به زبان عربی نداشت و ترجمه وی دارای اشکالات فراوانی بود.