به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل از سال 1362 در عرصه داخلی و خارجی فعال بوده و از فعالیت‌های آن می‌توان به ترجمه کتابهایی از شخصیت‌هایی چون علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید بهشتی و دیگران به زبان‌های خارجی و چاپ قرآن کریم به زبان انگلیسی، روسی، چینی و ... اشاره کرد. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر شاهد مشکلاتی در حوزه صنعت نشر بوده‌ایم، برای بررسی بیشتر این موضوع به ویژه مشکلات نشر در حوزه کتاب‌های دینی به سراغ سیدحسن میرکریمی، مدیر انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل، رفته و به گفت‌وگو با وی نشسته‌ایم.
ایکنا: آقای میرکریمی درباره فعالیت این انتشارات در سال جاری و رویکرد‌های آن توضیح دهید.
سال 93 به نوعی ادامه رکود نشر در سال‌های گذشته بود که خط مشی انتشارات بین‌الملل را تحت تأثیر خود قرار داد که ناشی از وضعیت اقتصادی بود و تغییراتی را ایجاد کرد و این تغییرات این گونه بود که ما به منظور اینکه بتوانیم از این بحران گذر کرده و شرایط پشت سر بگذاریم، محتاطتر عمل کرده و به صورت گزینشی اقدام به چاپ کتاب کردیم.
سعی کردیم کتابهایی را که در سال 93 منتشر می‌کنیم، از نظر بازرگانی و فروش ضمانت بیشتر و نزدیکتری را به بازار هدف مخاطب داشته باشند. از لحاظ کمیت چند درصد در تولید کاهش داشتیم اما به لحاظ کیفیت بر این اعتقادیم که آثارمان کاهش کیفیت نداشته است. کار به سمت بازاری شدن نرفته است، اما برای اینکه بتوانیم جریان اقتصادی فعالیت را کنترل کنیم، کتابهایی را تولید کردیم که بازار فروش آنها در زمینه آثار خودمان فراهم شده است.
در عین حال سعی کردیم گزیده عمل کنیم و کتابهایی را انتخاب کردیم که از لحاظ محتوایی غنی بوده و در چارچوب اساسنامه کار ما هستند و از سوی دیگر بتوانیم از لحاظ توزیع کاری کنیم که کتابها در انبار رسوب نکنند و گردش اقتصادی ما مختل نشود؛ چرا که نهاده‌های چاپ در کشور به شدت بالا رفته بود و در سال 93 تقریباً تثبیت شده است. اما خرید کتاب به شدت کاهش یافته است و خریدهای دولتی نیز کاهش داشته و بودجه‌های فرهنگی نهادها نیز کاهش داشته است و این موضوع شرایطی را ایجاد کرده که برخی ناشران با مشکلات جدی مواجه بودند و برای ما نیز این مشکلات وجود دارد، اما سعی کردیم با این نوع برنامه‌ریزی مشکلات را پشت سر بگذاریم و در حال حاضر وقفه‌ای در کارمان ایجاد نشده است.
ایکنا: کاهشی که در تولید داشتید، در تعداد عناوین یا تیراژ کتابها بود؟
تیراژ کتاب را کاهش ندادیم. مواردی در این حوزه هست که برخی ناشران با مسائل به صورت آماری برخورد می‌کنند، به این معنی که تیراژ کتاب را کاهش داده و عناوین را افزایش می‌دهند و معتقدند که شمارگان چندان اهمیتی ندارد و در زمینه‌های کاری خود به این نوع برخورد نیاز دارند و یا تعهداتی دارند مبنی بر اینکه مثلا کتاب را در یک سال مشخص تحویل دهند؛ از این رو تعداد محدودی را چاپ می‌کنند.
البته انتشارات بین‌الملل وارد این فضا نشده است و کتابها به روش ریسوگراف و دیجیتال چاپ نمی‌شود و چاپخانه خودمان را داریم و به طور متوسط در هر نوبت 3 هزار تا 3500 نسخه به چاپ می‌رسد و در برخی موارد که کتابها قطور هستند، 2 هزار تا 2100 نسخه از آنها چاپ می‌شود و زمانی که تیراژ آنها کاهش می‌یابد، وارد چاپ دوم می‌شوند.
ایکنا: یعنی چاپ و نشر بین‌الملل براساس کاهش عناوین نشر خود را مدیریت کرده است؟
نویسندگان متعددی به ما مراجعه می‌کنند، یا از طریق سازمان تبلیغات و یا پژوهشکده باقرالعلوم و یا مؤسسه هلال که در حوزه شعر آئینی کار می کنند آثار خود را برای انتشار به ما می‌فرستند و ما در گذشته با حجم بالایی از آثار رو به رو بودیم و تلاشمان این بود که فرصتی را به نوقلمان دهیم و در حال حاضر فیلترهای ورودی را ریزتر کردیم و تعداد عناوین را کاهش دادیم و به صورت گزینش آثار رفته‌ایم.
ایکنا: با توجه به مشکلات نشر در سال‌های اخیر در کشور، این مشلات چه میزان نشر شما را تحت تأثیر قرار داده بود؟
ما شاید حرکت سینوسی را در کار خود شاهد باشیم و در 10 – 11 سال اخیر در برخی سال‌ها افزایش یا کاهش داشته است؛ به عنوان مثال در سال 90، تعداد کتاب‌های چاپ اول از تعداد کتاب‌های تجدید چاپی پیشی گرفت و این نشانگر شکوفایی کار بود و فضایی بوده که ما این توانمندی ر پیدا کردیم تا تعداد چاپ‌های خود را افزایش دهیم و یا کتابی در برخی سال‌ها مورد استقبال قرار گرفته است، به عنوان مثال زمانی که سریال مختار از تلویزیون پخش می‌شد، کتاب «قیام مختار» که یکی از منابع اصلی این فیلمنامه بود، مورد استقبال زیادی قرار گرفت و تیراژ آن بالا رفت.
از این رو ما سیستم حرکت خطی منظمی نداریم که دقیقاً بگوییم در سال 90 این میزان بوده و در سال 90 مثلاً 20 درصد رشد داشته است.اما اگر بخواهیم به میانگین نسبی برسیم، می‌توان گفت که ما در حال حاضر محتاطتر عمل می‌کنیم و آمارمان کاهش زیادی نداریم و با این همه در این زمینه 10 درصد کاهش داشتیم. که در سال گذشته حدود 170 عنوان چاپ کردیم و امسال ممکن است از لحاظ تعداد عناوین به این تعداد نرسیم و کیفیت کار و تیراژ و پاسخ به نیازی که در بازار وجود دارد تلاشمان این است که خلأی در بازار وجود نداشته باشد.
ایکنا: قیمت کتابها نیز در طی این سال‌ها افزایش یافته است؟
قیمت کتابها براساس هزینه‌ای که در زمان تولید و قیمت نهاده‌های مختلفی نظیر هزینه کاغذ، چاپ و دستمزد و ... که وجود دارد تعیین می‌شود، کتاب را براساس آن محاسبه می‌کنیم و قیمت پشت جلدی که در کتاب است، مبتنی بر یکسری فرمول‌هاست که تعیین می‌شود. چرا که کتاب در اختیار شرکت‌ها برای توزیع و پخش قرار داده می‌شود و باید حاشیه سودی را برای آنها نیز در نظر بگیریم. از این رو این قیمت را در قیمت پشت جلد محاسبه کرده و برای این شرکت‌ها با مقداری تخفیف عرضه می‌کنیم.
هر چه تورم و قیمت نهاده‌ها افزایش یابد، قیمت پشت جلد کتاب نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد و اگر توقف و ایستایی داشته باشد، باز به همین منوال خواهد بود. که معمولا در سال 93 نسبت به سال گذشته بیش از 20 درصد افزایش قیمت اعمال نکردیم.
از سوی دیگر فارغ از بحث تورم، در حوزه کتاب‌های دینی تلاش بر این است که کتاب با قیمت پایینی عرضه شود؛ یعنی اگر کتابی از لحاظ فیزیکی، قطع، متن سیاه و نوع جلد با کتاب دیگری در انتشاراتی دیگر و با موضوعات غیردینی مقایسه کنید، ممکن است این اختلاف قیمت تا 100 درصد نیز باشد. چون بیشتر کتاب‌های ما در حوزه دین است از این رو سعی داریم مخاطبان خود را در نظر داشته باشیم.
ایکنا: برخی معتقدند که قیمت کتاب در سرانه مطالعه تأثیر دارد، نظرتان در این مورد چیست، آیا بالا بودن قیمت کتاب در کتابخوان بودن یا نبودن مردم تأثیر دارد؟
نه، این حرف کاملاً بی‌اساس است. چرا که زمانی که قیمت کتاب پایین بود، آمار سرانه مطالعه باز هم کم بود و تفاوت فاحشی با زمان حاضر ندارد و شاید بتوان گفت، آمار مطالعه کتاب در حال حاضر بیش از گذشته است. همچنین آمار مراجعه به کتابخانه که پولی را برای کتابها نمی‌پردازند نیز باید مقایسه کرد که آیا این میزان نسبت به نرخ کتاب چه میزان افزایش یا کاهش داشته است؛ از این رو اگر کسی علاقه‌مند به کتابخوانی باشد، آن را تهیه می‌کند. قیمت کتاب تأثیراتی در زندگی مردم دارد، اما اینکه همه مسائل را موکول به این کنیم که قیمت کتاب در کتابخوانی تأثیر مستقیم دارد، این گونه نیست.