طی روزهای اخیر دو صدای متفاوت از آمریکا درباره ایران شنیده شد. ابتدا هنری کیسینجر، استراتژیست و سیاستمدار کهنه‌کار آمریکایی از احیای امپراتوری شیعی توسط ایران صحبت کرد و مشکل ایران را بزرگ‌تر از داعش دانست. پس از آن باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در گفت‌وگو با شبکه ان بی سی اظهار کرد: برای نخستین بار کاملا روشن است که مشکل کشورهای سنی منطقه، ایران نیست، موضوع شیعه ـ سنی نیست، بلکه بزرگ‌ترین مشکلی که آنها با آن مواجه هستند افراط‌گرایی مذهبی است که در شرایط فعلی دولت خلافت اسلامی (داعش) آن را نمایندگی می‌کند.
حشمت‌الله فلاحت پیشه، کارشناس مسائل بین‌المللی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در تحلیل این اظهارات مقامات آمریکایی نسبت به ایران و تحولات منطقه گفت: متاسفانه صحبت‌های آقای کیسینجر نشان‌دهنده راهبرد مسلط در سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران است، به رغم اینکه ایشان در مصدر حکومتی نیست و مناصب گذشته را ندارد.
صحبت‌های اوباما تاکتیکی است تا راهبردی
وی در ادامه افزود: اما صحبت‌های آقای اوباما بیشتر از اینکه راهبردی باشد، تاکتیکی است. شواهد امر نشان می‌دهد راهبرد آمریکایی‌ها حتی در رفتار دولتمردان آمریکایی، یک راهبرد ضد ایرانی است، اما تاکتیک آنها تحت تاثیر شرایط کنونی و تحولات منطقه، دچار تغییراتی شده است.
فلاحت‌پیشه اظهار کرد: موضوع داعش به ویژه پس از سربریده شدن دو شهروند امریکایی، سیاست خارجی آمریکا را زیر سؤال برده است و به مشکل اساسی برای دولتمردان آمریکایی تبدیل شده است و لذا مواضع اخیر اوباما بیشتر به لحاظ تاکتیکی اتخاذ شده است.
ائتلاف 40 کشور علیه داعش بدون حضور ایران بی‌فایده است
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره ائتلاف 40 کشور علیه داعش و عدم حضور ایران در این ائتلاف گفت: آقای اوباما می‌داند در میان 40 کشوری که برای ائتلاف علیه داعش اعلام آمادگی کرده‌اند اگر همه آنها هم کاملا به این ائتلاف پایبند بمانند و عمل کنند باز هم به اندازه ایران از قدرت لازم برای مقابله با تروریسم سلفی برخوردار نیستند.
وی تأکید کرد: ولی به رغم همین شرایط، حتی تغییر تاکتیک در امریکا به ویژه به خاطر شکست راهبردی آنها در منطقه می‌تواند زمینه لازم را برای برخی تغییرات مقطعی راهبردی در آمریکا ایجاد کند، منوط به اینکه ما این مسئله را به صورت رفتاری نیز مشاهده کنیم.
رفتارهای آینده آمریکا؛ بیانگر پایبندی یا عدم پایبندی آنها به طرح خاورمیانه بزرگ
این کارشناس مسائل منطقه‌ای عنوان کرد: به نظر من رفتارهای آینده آمریکا نشان می‌دهد که تا چه حد آنها به صورت راهبردی از طرح خاورمیانه بزرگ خودشان فاصله گرفته‌اند. طرح خاورمیانه بزرگ که در سال 2004 ارائه شد تاکنون سبب ارتکاب اشتباهات بزرگی از سوی امریکایی‌ها در منطقه گردیده است و در اثر اشتباهات آنها جان بسیاری از مسلمانان در منطقه گرفته شد و امنیت بسیاری از کشورها مورد تهدید قرار گرفت.
وی افزود: در این طرح دو تهدید بزرگ مطرح شده است؛ تهدید تروریسم سلفی سنی و تهدید تروریسم شیعه. براین اساس از ایران به عنوان پشتیبان اصلی تهدید تروریسم شیعه معرفی شده است. صحبت‌های آقای اوباما شاید بیانگر این باشد که مسئله‌ای خلاف طرح خاورمیانه بزرگ در جریان باشد ولی رفتار و عملکرد آمریکایی‌ها نشان می‌دهد آنها هنوز در حال اجرای طرح خاورمیانه بزرگ هستند.
فلاحت‌پیشه در تبیین شواهد این مسئله که آمریکایی‌ها همچنان به دنبال اجرای طرح خاورمیانه بزرگ هستند، گفت: من معتقدم اگر داعش متوجه مرزها و جبهه شمالی عراق نمی‌شد و همچنان جنوب عراق و مرزهای ایران را مورد تهدید قرار می‌داد، آمریکایی‌ها این‌گونه برای مقابله با داعش به تکاپو نمی‌افتادند.
حمله داعش به مرزهای شمالی عراق؛ دلیل تقلاهای اخیر آمریکا
استاد علوم سیاسی دانشگاه اظهار کرد: در حقیقت تقلاهای اخیر آمریکا در جهت مقابله با داعش به این دلیل است که مدیریت راهبردی این گروه تروریستی از دست آمریکا و هم‌پیمانانش خارج شده است و داعش پیکان جنایات خود را به سمتی برده است که منافع آمریکا را مورد تهدید قرار داده است.
فلاحت‌پیشه درباره جدی بودن یا نبودن خواست آمریکا برای همکاری با ایران در جهت مقابله با داعش گفت: هنوز نگاه آمریکایی‌ها به تعامل با ایران تاکتیکی است؛ تاکتیکی که هر لحظه امکان تغییر ان وجود دارد. آانها همچنان به صورت راهبردی، سیاست محدودسازی ایران را در دستور کار دارند هر چند که اکنون به لحاظ تغییر شرایط مجبور شده‌اند از ایران برای مقابله با داعش طلب کمک و حمایت کنند.
آمریکا امروز از موضع ضعف از ایران طلب کمک برای مقابله با داعش دارد
وی ادامه داد: شرایط امروز بسیار شبیه شرایط سال 2001 و 2003 است؛ یعنی دو مقطع زمانی که آمریکایی‌ها از ایران برای مقابله با طالبان و صدام در افغانستان و عراق کمک خواستند.
فلاحت‌پیشه در پایان با بیان اینکه تنها تفاوت این دو مقطع در آن است که امروز آمریکایی‌ها از موضع ضعف از ایران طلب کمک و حمایت کرده‌اند، عنوان کرد: در آن زمان آمریکایی‌ها با توجه به فضایی که پس از حوادث 11 سپتامبر شکل داده بودند و لشگرکشی نظامی موضع بالاتری داشتند ولی امروز دارای موضع ضعیف‌تری هستند.