در تفکر جهادی امام خمینی(ره) تلاش مستمر و همه‌جانبه برای تحقق اهداف اسلامی و انسانی دیده می‌شود. این تفکر شامل جهاد اکبر (جهاد با نفس) و جهاد اصغر (مبارزه با دشمن) می‌شود و بر اساس آن، مبارزه با استبداد و استکبار در دو سطح داخلی و خارجی ضروری است. همچنین، امام خمینی(ره) بر پیوند عرفان و جهاد تأکید داشتند و جهاد و شهادت را از نتایج عرفان واقعی می‌دانستند.
خبرنگار ایکنا از همدان، پس از جنگ صورت گرفته میان رژیم صهیونیستی و کشور عزیزمان به منظور بررسی مبنای تفکر جهادی امام خمینی(ره) و بررسی این مسئله در نظام ما، با حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی سلیمانیان، مدرس حوزه علمیه در همدان، گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا _ مبنای تفکر جهادی امام خمینی(ره) چگونه است؟
تفکر حضرت امام خمینی(ره) درباره جهاد برگرفته از آیات گوناگون قرآن کریم است که در نامه‌ها و بیانیه‌ها و سخنرانی‌های ایشان مورد استناد قرار گرفته است که باید برای شناخت مبنانی جهادی امام خمینی(ره) به تحلیل و بررسی این آیات بپردازیم.
یکی از آیاتی که مبنای جهادی امام خمینی(ره) را مشخص می‌سازد و در شرایط حاضر توجه به این آیه بسیار مهم است، آیه ۶۴ سوره سبا است که خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ ۖ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَادَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ۚ مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ؛ بگو من شما را فقط به یک حقیقت اندرز می‌دهم [و آن] اینکه دو دو و یک یک برای خدا قیام کنید، سپس درباره رفیقتان [محمّد که عمری با پاکی، امانت، صدق و درستی در میان شما زندگی کرده است] بیندیشید که هیچ گونه جنونی ندارد، او برای شما از عذاب سختی که پیش روست، جز بیم‌دهنده‌ای نیست.»
از این آیه شریفه به عنوان یک موعظه راهگشا و راهبرد عملی چند نکته ارزشمند استفاده می‌شود، اول آنکه برای قیام در راه خدا نباید منتظر جمعیت‌ها، گروه‌ها، کشورها و سازمان‌های دیگر بود، بلکه باید به صورت تک تک یا دو نفر دو نفر در راه خدا قیام کرد تا دیگران هم بیدار شوند و به این راه بپیوندند.
برای نمونه امروزه که رژیم غاصب صهیونی به جنگ علیه مسلمان‌ها روی آورده است، و کشورهای دیگر در ضدیت با این رژیم کوتاهی می‌کنند، کشورهای آگاه نباید به تعداد کم خود در این راه نگاه کنند و وظیفه دارند، تمام توان خود را در راه سرنگونی این رژیم به کار ببندند.
دوم آنکه این قیام باید در راستای رضای خدا باشد نه برای خوش‌آمد یا بدآمد سازمان‌های جهانی و رسانه‌ها و تحلیل‌های تحلیل‌گران. علاوه بر این بر اساس این آیه باید سپس تفکر هم داشته باشیم. ممکن است برخی تصور کنند قیام تکی یا دو نفری عاقلانه نیست درحالی که بر اساس این آیه پیامبر(ص) به هیچ کار جنون‌آمیز و غیرعاقلانه‌ای دستور نمی‌دهد.
به عنوان مثال ممکن است این اقدام تکی به ظاهر به شکست بیانجامد و شیطان در ذهن‌ها وسوسه کند که اقدام تکی عاقلانه نیست، اما اگر کمی تفکر کنیم، متوجه می‌شویم که این فریاد و صدای رسا به دیگران هم می‌رسد و آنها نیز کم کم بیدار و آگاه می‌شوند.
چهارمین نکته قابل تأمل در این آیه آن است که قیام و جهاد تکی و دو نفری ممکن است، در ظاهر کاری سخت و دشوار باشد، اما این آیه به خوبی بیان می‌کند که این یک هشداری برای شما در برابر عذاب شدید روز قیامت است و نباید از سختی این جهاد ترسید و نباید تصور داشت که چنین اقدامی مشکلات دنیوی دارد زیرا اگر قیام نکنید و سکوت کنید، گرفتار عذاب شدید آخرت خواهید شد و سختی‌های اقدام دنیوی در برابر عذاب قیامت چیزی نیست.
در روز قیامت از شما سوال خواهد شد که با وجود این همه امکانات و نعمت‌های جسمی که خداوند به شما عطا کرده بود و می‌توانستید جهاد کنید یا حداقل می‌توانستید جهاد شناختی و رسانه‌ای راه بیندازید، چرا ساکت نشستید و نظاره‌گر ظلم و بیداد شدید؟ بهترین امکانات در دسترس هر شخص همان زبان و بیان او است که می‌تواند از آن در راه قیام و جهاد استفاده ببرد «الرَّحْمَنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الْإِنْسَانَ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ» پس نبود بودجه یا امکانات به عنوان بهانه در درگاه الهی پذیرفته نمی‌شود، زیرا به افراد مختلف و به ویژه به شخصیت‌ها و صاحبان جایگاه‌های اجتماعی گفته می‌شود، چرا از زبان و بیان خود برای جهاد رسانه‌ای و جنگ شناختی استفاده نکردید؟ صحبت کردن که نیاز به بودجه و امکانات نداشت؟
ایکنا - نحوه مقابله امام خمینی(ره) با رژیم غاصب چگونه در رفتار قرآنی ایشان تجلی می‌یافت؟
حضرت امام خمینی(ره) در فاصله سال‌های 41 و 42 با سخنرانی‌ها و بیانیه‌ها و نامه‌های خود علیه ظلم اسرائیلی‌ها قیام کرد تا جایی که در بازداشت و دستگیری اول به ایشان تذکر دادند علیه اسرائیل صحبت نکن، اما ایشان باز هم بعد آزادی با یادآوری آیه 64 سوره سبا وظیفه خود دانستند که علیه اسراییل سخنرانی کنند حتی اگر تنها باشند و هیچ شخصی به ایشان کمک نکند. تجربه ثابت کرد که سخنرانی انفرادی ایشان علیه اسراییل اقدامی کاملا عاقلانه بوده زیرا بعد از سخنرانی‌های ایشان افراد و گروه‌های مختلف به صحنه آمدند و درباره ظلم‌های رژیم صهیونی به روشنگری پرداختند و در این راه بیداری متفکران جهان اسلام رقم خورد.
این فقط یکی از مبانی قرآنی تفکر جهادی امام خمینی(ره) بود که ایشان با عمل به همین یک آیه باعث شکل‌گیری جریان‌های گوناگون در جهان علیه ظلم رژیم غاصب صهیونی گردید تا جایی که در همایش نادر به یاد جهادگر رسانه‌ای استاد نادر طالب‌زاده برگزار شده بود، اعلام شد، امروزه حداقل 300 استاد و متفکر ضد صهیونی در دانشگاه‌های دنیا وجود دارد که همگی با الگو‌گیری از اقدامات امام خمینی(ره) به این راه علاقه‌مند شده‌اند.
ایکنا - تفکر جهادی امام خمینی(ره) در چه آیاتی از قرآن تجلی یافته است؟
یکی از مبانی جهاد در تفکر امام خمینی(ره) آیه ۱۴۱ سوره نساء است که ایشان در سخنرانی علیه کاپیتولاسیون هم به این آیه اشاره فرمودند.
در این آیه می‌خوانیم «الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ وَإِنْ كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ۚ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا؛ آنان که همواره حوادثی را برای شما انتظار می‌برند، اگر از سوی خدا برایتان فتح و پیروزی رسد، می‌گویند: مگر ما با شما [در میدان جنگ] نبودیم؟ [پس سهم ما را از غنایم جنگی بپردازید.] و اگر برای کافران بهره‌ای اندک [از غلبه و پیروزی] باشد، به آنان می گویند: آیا [ما که در میان ارتش اسلام بودیم] بر شما چیره و مسلّط نبودیم؟ [ولی دیدید که ازضربه زدن به شما خودداری کردیم] و شما را [از آسیب و زیان مؤمنان] مانع می‌شدیم [پس سهم غنیمت ما را بدهید.] خدا روز قیامت میان شما داوری می‌کند؛ و خدا هرگز هیچ راه سلطه‌ای به سود کافران بر ضد مؤمنان قرار نداده است.»
بر اساس این آیه عده‌ای منافق‌صفت منتظر این هستند که ببینند چه کسی پیروز می‌شود، و هر شخصی که پیروز شد به طرف او بروند و مومنان باید بسیار مواظب این افراد باشند، زیرا خطر منافقان داخلی بیشتر از دشمن خارجی است.
در این آیه می‌خوانیم این افراد به شدت مراقب شما هستند که اگر فتحی از سوی خداوند برای شما باشد به شما بگویند ما با شما هستیم و اگر برای کافران نصیبی باشد به طرف آنها بروند.
خداوند در این آیه برای پیروزی مسلمان‌ها واژه فتح را به کار می‌برد و برای پیروزی کافران واژه نصیب را به کار می‌برد. در فرهنگ قرآن کریم واژه فتح فقط برای مومنین به کار می‌رود و پیروزی کافران را فقط بهره و غلبه چند روزه دنیوی آنها می‌داند. بنابراین این آیه پیروز نهایی را مؤمنان می‌داند.
همچنین در این آیه فتح از سوی خدا معرفی شده است (فتح من الله) پس همه تلاش‌های مسلمان‌ها طلب فتح است و فتح فقط از جانب خدا است.
همچنین آنچه در این آیه مهم جلوه می‌کند آن است که خداوند می‌فرماید هیچ راهی برای تسلط کافران بر مؤمنان وجود ندارد. پس از این آیه چند نکته درباره مبانی جهادی امام خمینی(ره) مشخص می‌شود. اول اینکه امام(ره) فتح را از جانب خداوند می‌داند و بر همین اساس می‌فرماید، خرمشهر را خدا آزاد کرد. دوم آنکه امام خمینی(ره) بسیار مراقب منافقین داخلی است و در برابر آنها کوتاه نمی‌آید. سوم اینکه امام(ره) بر اساس این آیه معتقد است: خداوند هیچ برتری برای کافر نسبت به مومن قرار نداده است.
و هر جا ببینیم یک کافری بر مومنی تسلط پیدا کرده است، بر مؤمنان، جهاد واجب است تا این تسلط را از بین ببرند اعم از تسلط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، رسانه‌ای، نظامی و علمی.
از همین رو امام خمینی(ره) در جریان کاپیتولاسیون که باعث تسلط غیر مسلمان‌ها بر مسلمان‌ها شد، سخنرانی کرد و آن قرارداد را از مبنای قرآنی باطل اعلام کرد، همانطور که میرزای شیرازی با استفاده از این آیه قرارداد توتون و تنباکو را که باعث تسلط انگلیس بر مسلمانان ایران می‌شد، حرام و باطل اعلام کردند.
همچنین امروزه یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تسلط، تسلط رسانه‌ای غیر مسلمان‌ها بر مسلمین است و قطعا کسانی که برای رفع این تسلط تلاش می‌کنند و به جهاد تبیین و روشنگری می‌پردازند، ثواب عمل به این آیه شریفه را خواهند داشت.