Масҷиди «Бобулмардум» — рамзи ҳамзистии динҳо дар Испания + филм

Хона

умумӣ

16:13 - September 02, 2025

пайванд копид буд

рақами хабар: 3802

Масҷиди «Кристо де ла Лус» (Cristo de la Luz), ки бо номи масҷиди «Бобулмардум» низ маъруф аст, яке аз намунаҳои зебои меъмории исломӣ дар Испания ва рамзи ҳамзистии фарҳангии динҳо дар шаҳри таърихии Толедо дар ҷанубу ғарби ин кишвар ба шумор меравад.

Ба гузориши ИҚНО, ин масҷид дар соли 999 мелодӣ, дар замони хилофати Қуртуба (Кордова) бунёд ёфтааст. Номи аслии он «Масҷиди Бобулмардум» аст.

Ин масҷид яке аз чанд масҷиди боқимонда аз давраи ҳукмронии мавриҳо (мусулмонони Андалус) мебошад, ки тақрибан бе ягон тағйироти ҷиддӣ то ба имрӯз боқӣ мондааст. Шаҳри Толедо дар асрҳои миёна бо номи «Шаҳри се фарҳанг» маъруф буд ҷое, ки мусулмонон, масеҳиён ва яҳудиён дар канори ҳам зиндагӣ мекарданд. Масҷиди Бобулмардум намунаи равшани ҳамзистии фарҳангҳо ва меъмории исломӣ дар Испания аст.

Баъди забти Толедо аз сӯи масеҳиён дар соли 1085, масҷид ба як калисои хурде бо номи «Кристо де ла Лус» табдил дода шуд. Бо вуҷуди иваз шудани истифодаи бино, сохтори аслии он ҳифз гардид ва дар асри XX таҳти ҳимояи ЮНЕСКО қарор гирифт. Имрӯз ин бино ҳамчун осорхона ва макони сайёҳӣ истифода мешавад ва барои ҳамаи мардум боз аст.

Тарҳи масҷид зери таъсири меъмории исломии Андалус таҳия шудааст: қуббаҳо бо шакли нали асп, ороишоти ҳандасӣ — ки хоси сабки маврӣ (moorish) аст. Масоҳати дохилии масҷид тақрибан 8 бар 8 метри мураббаъ аст ва, фарқ аз масҷидҳои бузурге монанди Қуртуба, барои ҷамъомадҳои хурд тарҳрезӣ шудааст.

Масҷид аз чор сутун иборат аст, ки онро ба нуҳ бахш ҷудо мекунанд. Ҳар бахш як қуббаи махсус дорад, ки рамзи гуногунрангии ҳунари исломӣ аст. Деворҳо бо нақшу нигори хиштин ва хатти куфӣ зеб дода шудаанд. Қисми марказии қубба баландтар аст ва вазифаи гумбазро иҷро мекунад. Намои берунии масҷид содда, бо сангҳои сурх ва сафед оро ёфтааст, ки бо фазои дохилӣ як зиддият ва зебоии хосро ба вуҷуд меорад.

Дар ҳоле ки бисёре аз масҷидҳои Испания пурра вайрон ё бозсозӣ шудаанд, ин бино шакли аслии худро нигоҳ доштааст. Дар атрофи масҷид боғчаҳое ҷойгир шудаанд, ки манзараи зебои шаҳри Толедоро ба чашм мерасонанд ва меҳмононро ба таърихи гузаштаи ин макон мебаранд.

Масҷиди «Кристо де ла Лус» на фақат намунаи нодири меъмории исломӣ аст, балки як ёдгории зиндаи ҳамкорӣ ва ҳамзистии фарҳангҳо дар тӯли таърих мебошад. Ҳифзи ин ёдгорӣ дар давоми асрҳо онро ба яке аз ганҷинаҳои сайёҳии Испания табдил додааст.