Müslüman gençlerin aşırılık yanlısı gruplara eğiliminin ana nedeni eşitsizliktir
IQNA’nın raporuna göre, aşırılık ve İslamofobi, son yıllarda İslam ve Batı ülkelerinde büyüyen aynı madalyonun iki yüzüdür ve her ikisi de Batı ülkelerinde azınlık olan Müslümanları ve İslami toplulukları eşit şekilde vurmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Michigan Üniversitesi'nde İslami araştırmalar ve Rusya'daki St.Petersburg Eyalet Üniversitesi'nde profesör olan Alexander Knysh, bazı Müslümanların IŞİD gibi aşırılık yanlısı gruplara yönelmesinin ana nedeninin dünya çapında artan eşitsizlik olduğuna inanıyor.
Önde gelen İslam alimi IQNA ile yaptığı bir röportajda, bireylerin aşırılık yanlısı gruplara eğilimlerinin kökleri ve nedenleri hakkında konuştu.
IQNA - 11 Eylül'den sonra Avrupa'da ve ABD'de bugüne kadar devam eden bir İslamofobi dalgası başladı. Bu fenomenin nereden geldiğini düşünüyorsunuz?
- Bu, Batılı seçkinlerin ve genel halkın İslam'dan yanlış bir şekilde esinlenen ve gerçekleştirilen bir saldırıya verdiği doğal tepkidir. Kuşkusuz bu durumda İslami öğretileri, uygulamaları ve sloganları terör eylemlerini gerçekleştirmek için kullanan Müslümanlar da vardır.
Bu sanrılı Müslümanların yanlış yönlendirildiği ve dinlerinin çoğunluğunu temsil etmediği söylenebilir.
Aynı şekilde, görevdeki Başkan Donald Trump, destekçileri ve Cumhuriyetçiler, Çin'i kasıtlı olarak Covid-19'u icat etmekle ve ülkede yabancı düşmanlığının yayılmasına neden olmakla suçladılar. Muhalifleri Demokratlar benzer şekilde Rusya'yı ABD demokrasisini baltalamak ve güvenliğini tehlikeye atmakla suçlayarak bir Rus düşmanlığı dalgasını ateşledi.
Diğer bir deyişle, İslamofobi bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde halkın tek korkusu değil. Politikacılar, kötü insanlar ve demokratlar için belirli bir toplumu, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri gibi parçalanmış bir toplumu hem gerçek hem de hayali ortak bir düşmana karşı seferber etmek için gerekli bir araçtır.
IQNA - Bazı Müslümanların aşırı gruplara yönelmesi için ekonomik yoksulluk gibi birçok neden gösterildi. Bazı Avrupalı ve Amerikalı Müslümanların IŞİD gibi aşırılık yanlısı gruplara eğiliminde en büyük faktörün ne olduğunu düşünüyorsunuz?
- Bana göre Müslüman gençlerin cihat adına gayrimüslimlere yönelik şiddeti savunan çeşitli hareketlere ve gruplara katılmalarındaki temel motivasyon, mevcut dünya düzeninde var olan eşitsizliklerdir. Başka bir deyişle, dünyanın bir yandan müreffeh, ekonomik açıdan başarılı ve siyasi açıdan güçlü milletlere, diğer yandan daha az müreffeh milletlere bölünmesi, nihayetinde ve çoğu zaman büyük jeopolitik oyunlarda piyade rolünü oynar.
IQNA- Emmanuel Macron gibi Avrupalı politikacıların davranışlarının İslamofobinin büyümesine ne kadar katkıda bulunduğunu düşünüyorsunuz?
- Macron kendi inançlarına sahipken, rakiplerinin kendi inançları var. Macron'un İslam karşıtı söylemi kesinlikle bir tepkiye yol açacaktır. Bu kötü bir siyaset ve zayıf bir diplomasi, ancak saygı duyduğu ve taviz vermeye istekli olmadığı değerlere (laiklik gibi) direniyor.
Macron gibi insanlar ve onun sözlü provokasyonlarına fiziksel şiddetle yanıt verenler, Amerikalı sosyolog Samuel Huntington (1927-2008) ve onun takipçileri tarafından iktidardaki Amerikan ve Avrupalı entelektüel seçkinler arasında desteklenen "medeniyetler çatışması" fikrini kesinlikle destekliyorlar.
IQNA - Selefilik alanında pek çok çalışma ve araştırma yaptınız. Bu düşüncenin kökü nereden kaynaklanmaktadır?
- Selefilik, köklerine dönüş kıyafeti giyen ve İslam'ın altın çağına değer veren modern bir ideolojidir.
Farklı siyasi ve ideolojik programlara sahip farklı gruplar oluştururlar: siyasi olmayan muhafazakarlar (1990'larda Suudi Arabistan'da ortaya çıkan bir müdahale grubu), Müslüman Kardeşler siyasi aktivistleri, Selefi propagandacılar, cihatçılar (Mücahidler) vb. birçoğu kolayca "köktendinci" olarak tanımlanabilir, ancak her birinin kendine özgü bir yolu vardır.
Bazı yönlerden Selefiler, aşırılık yanlıları, sosyal ve kültürel muhafazakarlar, başarılı girişimciler ve bilim adamlarını içeren karma bir grup insan olan on altıncı ve on yedinci yüzyıl Avrupalı Protestanlarına benziyor.
IQNA - Ülkenizdeki üniversitelerde İslami çalışmaların durumu nedir?
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çoğu sosyal bilimler ve beşeri bilimlerde olduğu gibi, İslami akademik çalışma için umutlar şu anda belirsizdir. Her zamankinden daha az sayıda İslam'ı öğrenmekle ilgilenen öğrenci vardır, çünkü İslam alimlerini ve Müslümanları işe alma olasılığı bugünlerde nispeten bilinmiyor.
Hızlı, iyi maaşlı istihdam vaat eden pratik disiplinlere öğrenciler giderek daha fazla ilgi duyuyor. Ancak bugün, bu tür disiplinler bile otomatik olarak istihdam ve sosyal ilerlemeyi garanti etmemektedir.
Nüfus açısından , Sünniler, Şiiler, Selefiler ve Sufiler de dahil olmak üzere İslami çalışmalarla ilgilenen öğrencilerin büyük çoğunluğu Müslümandır.
Öğretmen ve araştırmacı olduklarında, en doğru ve yetkili olduğuna inandıkları bir İslam anlayışını teşvik ederler.
IQNA - Ülkenizdeki Müslümanların durumu nedir ve toplumunuza iyi uyum sağlayabildiler mi?
- Evet, hem Amerika Birleşik Devletleri'nde hem de Rusya'da var, ancak Rusya'da (eğitim verdiğim yer) Kafkasya ve Orta Asya'dan göçmen işçi akını hem göçmenler hem de ev sahibi topluluk için ciddi zorluklar yarattı. Amerika Birleşik Devletleri'nde (yaşadığım yer) ise mevcut cumhurbaşkanlığı döneminde Donald Trump’ın, Müslüman göçünü yasaklayan tanınmış politikası da dahil olmak üzere Müslüman karşıtı politikalarıyla geriledi. Bu karmaşık bir konudur, ancak ayrı ayrı tartışılması gerekir.
En çok konuşulan başlıklar 