Gazi Hüsrev Bey camii; Saraybosna'nın atan kalbi
IQNA’nın raporuna göre, Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'nın merkezinde yer alan Gazi Hüsrev Bey Camii (Gazi, savaşçı anlamına gelir) Saraybosna'nın 16. yüzyıldaki refah ve gelişimini simgeleyen ve kent için büyük tarihi öneme sahip bir camidir.
Bu güzel cami, yüzyıllar önce Saraybosna'ya İran sanatını kazandıran "Ali Tebrizi"nin mimari bir şaheseridir.
Mimar Ali Tebrizi’nin Camii tasarımı, Osmanlı Padişahlarından Sultan Selim’in Çaldıran Savaşı sırasında İran'a saldırısına ve Tebriz şehrinin geçici işgaline kadar uzanıyor. İran sanatına hayran kalan Osmanlı padişahı, Tebrizli usta ve sanatçıları esarete götürmeye karar verir ve bu esaretin ortasında mimar Ali, büyük Osmanlı mimarı mertebesine ulaşacak kadar parlar. Acem Ali ve özellikle Mimarbaşı olarak da biliniyordu, ancak asıl ünü "Esir Ali Tebrizi" idi.
Esir Ali Tebrizi, İslam mimarisinin şaheserlerinin yaratılmasında önemli ve yadsınamaz bir rol oynamakla kalmamış, aynı zamanda büyük Osmanlı mimarı Mimar Sinan ile üslupları birbirine o kadar yakındı ki, araştırmacılar ayırma konusunda şüpheciydiler. Esir Ali’nin eserleri Mimar Sinan'ın eserleri arasında sayılabilir.
Esir usta Ali Tebrizi'nin Türkiye'den Bosna'ya kadar pek çok eseri korunmuş, her biri İslam mimarisinin bir şaheseri olarak kabul edilen ve bu İranlı ustanın adını taşıyan her birinde Ehl-i Beyt'in (as) mühürleri ve isimleriyle İran Şii inanç ve sanatının izlerini zekice bıraktığı eserlerdir. 21 yıl evden ayrı kaldıktan sonra 1539'da İstanbul'da vefat etti ve bu şehirdeki kendi cami ve tekkesinin yanına defnedildi.
Saraybosna’daki Gazi Hüsrev Bey Camii, 16. yüzyılda bu şehrin gelişiminin simgesi olan Ali Tebrizi'nin sanatsal bir şaheseridir. Aslında, tutsak bir mimar değil, Balkanlar'da İran sanatının medeniyet ve gurur elçisidir.
3988350
