Jefferson Kur’an’ı; Amerikan toplumunda İslam'ın derin tarihsel köklerinin kanıtı
History sitesinin haberine göre, 2020 Dubai Expo'daki ABD standında SpaceX roketinin ve NASA göreviyle aydan getirilen bir kayanın yanında Kongre Kütüphanesi'ndeki en önemli eserlerden birini sergiledi. Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü başkanı Thomas Jefferson (1843-1743) ait Kur’an tercümesi.
Bu sergide sergilenen iki ciltlik çeviri, İngiliz şarkiyatçı George Sale tarafından yapılan 1764 çevirisinin ikinci baskısıdır. Tarihçiler, Jefferson'ın hukuk öğrencisiyken satın aldığını söylüyor.
Jefferson Kur’an’ı, değeri ve nadir olması nedeniyle 2020 fuarı için ABD standında üç ay boyunca sergilenecek. Bu nüsha, 18. yüzyıldan beri Amerika Birleşik Devletleri'nden ilk kez yurtdışına çıkarılan kitaptır.
Bu versiyon, uzman bir uluslararası nakliye şirketi tarafından bir titreşim sensörü ve sıcaklık değişiklikleri ile donatılmış ve yol boyunca kütüphaneciler ve güvenlik güçleri eşliğinde ahşap bir kutuda taşındı.
Thomas Jefferson'ın kölelik konusundaki konumu, bazı bilim adamları için çelişkilidir. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin (1776) orijinal yazarı olduğu doğrudur. Ancak bildirgede "Bütün insanlar eşit yaratılmıştır, ifadesi yer alırken Jefferson’un yaşamı boyunca yaklaşık 600 köleye sahip olduğu söylenir.
Jefferson, 1801'den 1809'a kadar Amerika Birleşik Devletleri Başkanıydı ve çeşitli nedenlerle Müslüman dünyayla olumlu ilişkiler kurmakla ilgilendiğine inanılıyor. Diğer şeylerin yanı sıra Fas, 1777'de ABD'nin bağımsızlığını tanıyan ilk ülkeydi. Bazı tarihi kaynaklar, Jefferson'ın Müslüman diplomat konuklarını Ramazan ayında iftarda ağırladığını belirtiyor.
Austin'deki Texas Üniversitesi'nde tarihçi ve ‘Thomas Jefferson'ın Kur’anı İslam ve Kurucuları ‘ kitabı yazarı, Dennis Spielberg'e göre Jefferson bu Kur’anı 1765'te, Bağımsızlık Bildirgesi'nin yazılmasından 11 yıl önce edindi.
Siyasi hayatı boyunca İslam'ı tam olarak anlamamasına rağmen Müslümanların siyasi haklarını savunmuş, din olarak İslam'a ve bir hukuk kitabı olarak Kur’an'a ilgi duymuştur. Jefferson, muhtemelen diplomatik ilişkileri ve Osmanlı İmparatorluğu ve Kuzey Afrika'daki Müslüman gelenekleri ve yaşamı konusundaki anlayışı nedeniyle Kur’an'a ilgi duyuyordu. Kongre Kütüphanesi'nin resmi web sitesine göre, Jefferson Kur’anı, Kur’an koleksiyonunun temel taşı ve Kur’an koleksiyonunun çeşitli dillerde ve baskılarda ilk baskısıydı.
1764 yılında Londra'da yayınlanan bu iki ciltlik kitap, İngiliz oryantalist ve hukukçu George Sale (1636-1736) tarafından tercüme edilen ikinci baskıdır. Kur'an'ın vahyedilişinin tarihsel bağlamını açıklayan ve Arapların ve Müslümanların yaşamları, gelenekleri ve inançları hakkında genel bir bakış sunan, tercümesine 200 sayfalık bir giriş yazdı. Ancak girişte, tercümesinin Protestanların Kur’an'a nasıl karşı çıktıklarını anlamalarına yardımcı olmayı amaçladığına dikkat çekiyor.
Spielberg'e göre Kur’an'ın bu çevirisi çok değerli bir "propaganda aracı"ydı. On sekizinci yüzyıl Hıristiyanları, İslam hakkındaki bilgilerini genişletmenin değerini anladılar ve bu çeviri, zamanın en çok satan kitaplarından biriydi.
Washington Post gazetecisi Jair Rosenberg'in işaret ettiği gibi, Jefferson Kur’an, Amerika'nın Müslümanlarla ilişkisi hakkında teyit etmemiz gereken ikili bir gerçeği ifade ediyor. Bir yandan varlığı, İslam'ın erken Amerikan tarihinin bir parçası olduğunu gösteriyor. Öte yandan Sale’in tercümesi de bize Müslüman korkusu ve yanlış anlaşılmasının da bu hikayenin bir parçası olduğunu hatırlatıyor.
Jefferson Kur’an'ı üzerine yemin eden ABD Kongresi'nin Müslüman üyesi Keith Allison, kitabı baştan beri Kur’an dahil birçok kaynaktan gelen bilgi ve hikmete inanan hoşgörülü ve dindar düşünürlere bir tanıklık olarak nitelendirdi.
Amerikan Müslümanları Güçlendirme ve Çok Dinli Güçlendirme Konseyi'nden Annila Ali, Dubai Expo'da bu kitabın sergilenmesi hakkında şunları söylüyor: Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucularından birinin kişisel koleksiyonunda bulunan bu Kur’an'ın Amerika Birleşik Devletleri'ndeki dini çoğulculuğa saygının bir simgesi olmasından gurur duyuyorum.
İslam, Afrikalı kölelerin dinlerini Amerika Birleşik Devletleri'ne getirdiği zamandan beri, Kuzey Amerika'da yüzlerce yıldır var olmuştur. 1700'lerde, Kur’an'ın İngilizce tercümesi, İngiliz Protestanlar ve Amerikan kolonileri arasında en çok satanlar arasına girdi ve Thomas Jefferson da onun okuyucularından biriydi.
Jefferson'ın kişisel Kur’an'ı, Kongre'ye seçilen ilk iki Müslüman kadından biri olan Rashida Talib'in yemin töreninde kullanacağını açıkladığı 2019 yılının başlarında ön plana çıktı. Bu, bir Kongre üyesinin birkaç yüz yıldır bu Kur’an'a ilk kez yemin etmesi değil. Kongre'nin ilk Müslüman üyesi olan Keith Ellison bunu 2007'de yaptı, ancak kullanımı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki uzun ve karmaşık İslam tarihini vurguluyor.
Jefferson, 1765'te bir hukuk öğrencisi olarak Kur’an'ı satın aldığında, muhtemelen Osmanlı dönemi yasalarını anlamaya olan ilgisinden dolayıydı. Otobiyografisinde yazdığı gibi, Yahudilerin ve Yahudi olmayanların, Hıristiyanların ve diğer dinlerin takipçilerinin ibadet hakkını korumak için Virginia Din Özgürlüğü Statüsü'nü yazma kararının olması da mümkündür.
Jefferson'ın Kuran'ı 1734'te George Sale adında bir İngiliz avukat tarafından tercüme edildi. Bu, Kur’an'ın Arapça'dan İngilizce'ye ilk doğrudan çevirisiydi (diğer tek İngilizce versiyonu 1649'da yayınlanan Fransızca çeviriden alınmıştır), 1800'lerin sonlarına kadar Kur’an'ın kesin İngilizce çevirisi olarak kaldı. Sale kitabın girişinde, bu kitabın amacının, Protestanların Kur’an'ı anlamalarına yardımcı olmak ve böylece onunla akıl yürütebilmeleri için olduğunu yazmıştı.
Sale’in çevirisi başlangıçta tebliğ faaliyetleri için bir araç olmasına rağmen Jefferson döneminde İngilizce konuşanların Britanya ve Kuzey Amerika'da kullandığı bir şey değildi. Spielberg, Protestanların 19. yüzyılın sonlarına kadar Müslümanları Hıristiyanlığa dönüştürmek amacıyla Afrika ve Orta Doğu'ya seyahat etmediklerini söylüyor.
George Seale'nin doğrudan Arapça'dan İngilizce'ye ilk çeviriyi yaptığı doğrudur, ancak çekiciliği bir propaganda aracı olarak değerinin ötesindeydi. 18. yüzyılda Hıristiyanlar, İslam'ı öğrenmenin değerini anladılar. Thomas Jefferson'ın satın aldığı versiyon gerçekten çok satanlar arasındaydı.
En çok konuşulan başlıklar 