Dini öğretilerde konuşma kültürü

Düşünmek ve konuşmak, insanı diğer canlılardan ayıran en mühim vasıftır.

Kur’an-ı Kerim’in bir çok ayetinde konuşmanın niteliği ve kalitesinden bahsedilmiştir.

Dolayısıyla insanı insan yapan dilidir. İslam, müminlerin söz disiplinine sahip olmalarını istemiş ve bu sahada pek çok esaslar koymuştur.

İslam araştırmacısı Ayetullah Ahmed Mübelliği IQNA ile yaptığı ropörtajda diyalog ve konuşma adabının doğru yöntemleri hakkında Kur’an’ın görüşünü açıkladı:

İslami bakış açısına göre, konuşmanın özel görgü kuralları vardır. Eğer bunlara uyulmazsa anlaşmazlıklara ve çekişmelere neden olabilir.

Konuşma âdabında, konuşmanın yumuşaklığı, sözlerin anlaşılmasında ve başkalarıyla sohbetten zevk alınmasında önemli bir rol oynar. Kur’an-ı Kerim Tâhâ suresinin 43-44. ayetlerinde bu konudan bahseder: İkiniz beraber Firavun’a gidin, çünkü o sınırı çok aştı. Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üslûpla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya içine bir korku düşer.”

Konuşma âdabındaki ikinci nokta taraflardan birinin daha yüksek bir statüye sahip olduğunda bu üstünlüğünü kendi sözleriyle ifade etmemesi gerektirir.

İnsanların birbirlerinin inançlarına saygı göstermesi konuşma âdabında Kur’an’ın belirttiği bir konudur. İslam’da bir görüşte taraf olmak ve doğru olsa bile başkalarını bu meseleyi kabul etmeye zorlamak kabul edilmez.

Bu nedenle Kur’an, fikir alışverişini konuşma ve bir diyalog türü olarak görmekte ve bu konuda şüpheye yer vermektedir. Çünkü insanlar bir konuya bizzat inanana kadar istenilen konunun araştırılması mümkündür.

Günümüz toplumunda diyalog insanların temel ihtiyaçlarından biridir. Ve başta gençler olmak üzere toplumda rağbet görmüştür. Bu nedenle Kur’an’ın bu alanda önerdiği ilgili ayetleri tanıtarak farklı gruplar arasında ahlaki diyaloğu yaymak mümkündür.

Konuşma ve diyalog kavramı anlamı iletmek için güçlü araçlardan biridir. Kur’an ayetlerini okuyup düşündüğümüzde insanları ilahi dinlere davet etmek için peygamberlerin ilk ve en istikrarlı çabasının konuşmak olduğunu anlarız. Ve bunun farklı yollarını Kur’an-ı Kerim’de ve kıssalarında görebiliriz.

Kur’an-ı Kerim, tüm diyaloglarında adaletin tesis edilmesini esas alır. Diyaloğun toplumsal etkilerine değinir. Ve bu süreçte tüm insanları zorbalıktan ve başkalarına üstünlük kurmaktan men etmiştir.

4095137