Nihai mutluluğa ulaşmanın şartı
Beled suresi Kur’an-ı Kerim’deki 90. sure olup 20 ayettir. Mekke döneminde inmiştir. 30. Cüzde yer almaktadır. Peygamber Efemdimiz’e (s.a.v) inen 35. suredir.
Sure, adını ilk ayetteki “el-Beled” kelimesinden almıştır. Beled, şehir, belde demektir.
Surenin ana ekseni insanın hayatın başladığı andan ölümüne kadar zorluk çekmeden ve rahatsızlık duymadan dünyada rahata ve huzura sahip olamayacağını zorluk çekmeden tam bir mutluluk ve rahatlığa ise sadece ahirette kavuşmanın mümkün olduğundan bahsetmektir.
Sure Allah’ın Mekke şehri üzerine yemin etmesiyle başlar. Bunun nedeni ise şehrin kutsallığını ve büyüklüğünü ifade etmek içindir. Daha sonra insan hayatındaki zorluklara dikkat çeker.
Cenab-ı Hak tarafından köle azat etmek, yoksulu doyurmak ve yardım etmek en kıymetli ameller olarak tanıtılmıştır. Allah iyi insanları Ashabu’l-Meymene (Allah’ın hoşnutluğuna uygun olan hayat tarzları dolayısıyla hesap gününde kitapları, yani amel defterleri sağ ellerine veya sağ taraflarından verilecek olanlardır ) ve kötüleri ise Ashabu’l-Meş’eme (Amel defterleri sol taraflarından verilenler, cehennemlikler anlamında) olarak adlandırdı.
Sure “Lauksimu” ibaresiyle başlar. İkinci ayette “Senin de içinde oturmakta olduğun o kente;” Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) Mekke’de bulunmasına işaret edilmiştir. Müfessirlerin çoğu bu ifadeyi yemin anlamında görmüş olup bunun sebebinin ise Mekke’nin kutsallığı ve büyüklüğü olduğu kadar, İslam Peygamberi’nin (s.a.v) o şehirde bulunması olarak değerlendirmişlerdir.
Diğer bir gurup “Lâ uksimu” ibaresini zahiri olarak tefsir etmişlerdir. Bu durumda ayetin anlamı şöyledir: “Nasıl Mekke’ye yemin edilir ki; Ey Peygamber! Orada sana saygı duymuyorlar.”
Bu ayeti Vâkıa suresi 75. ayetiyle mukayese etmişlerdir: “Bakın! Yıldızların yerlerine yemin ederim,” Cahiliye devrinde Arabistan’da insanlar yıldızlara yemin ederlerdi ve Allah bunu yasaklamıştır. Beled suresinde de bu kavram müşriklerin Mekke’ye saygı gösterip İslam Peygamberi’ne (s.a.v) saygı duymadıklarına işaret eder.
Surenin 3. ayetinin “Ana babaya ve bunlardan meydana gelen çocuklara!” bu görüşü desteklediği söylenebilir. Sanki Mekke şehri üzerine yemin yasaklanmış da, onun yerine “vâlidin” ve “veled” adına yemin edilmiş gibidir. Bazı müfessirler “vâlidin"i Hz İbrahim (a.s), oğulu da Hz İsmail (a.s) veya İslam Peygamberi (s.a.v) olarak kabul etmişlerdir.
Beled suresi 4. ayetinde şöyle buyruluyor: “Hiç kuşkusuz biz insanı zahmetli bir hayat için yarattık.”
Mekke’de Kabe'ye ulaşma yolunda pek çok zorluk olduğu gibi, Allah'a ulaşma yolunda da hayatta birçok sıkıntı ve zorluk bulunmakta olup mutluluğa ulaşmanın şartı da bu zorluklara katlanmak ve üstesinden gelmektir.
