İşraki okulunun kurucusu: Şeyh Şahâbeddin Sühreverdi
Sühreverdi dünyanın ilim ve felsefe merkezlerinden büyük bir etki yarattı. Müslümanları irfanda yeni bir sayfayla tanıştırdı.
Şeyh İşrak, Şeyh Maktul, Şeyh Şehid diye tanınan Ebul Futuh Şeyh Şahabettin Yahya bin Habeş bin Emirek Sühreverdi hicri 549 da bugünkü İranın Zencan şehrinin Sühreverd köyünde dünyaya geldi. İlk eğitimini kendi köyünde aldı daha sonra İbni Sinanın görüşlerine şiddetle karşı çıkacak olan Fahruddin-i Razi’yle birlikte zamanında İranın ilmi merkezi konumunda olan Merağa şehrinde Şeyh Mecduddin-i Ceyliden ders aldı.
Sühreverdi ilim tahsilini tamamlamak için Merağa’dan İsfahan’a gitti. Zahiruddin El Farsi gibi meşhur bir Mantıkçının yanında ders aldı. Bu hekim eğitimini tamamladıktan sonra irfana yönelerek yaptığı seyahatlerde bir süre mutasavvıf cemaati ile sohbet ederek nefsini terbiye etmekten geri kalmamış zamanının çoğunu itikaf, ibadet ve teamülle geçirmiş ve kendisini çetin riyazetlere adamıştı.
Sühreverdi uzun yolculuklarında nihayetinde Anadolu’ya ulaştı ve oradan Suriye’nin Halep kentine gitti ve burada Selahaddin Eyyubi’nin oğlu Melik Zahir ile tanıştı. Haleb şehrinin hakimi Melik Zahir’in isteği üzere şehid olacağı güne kadar Halepte kaldı.
Şeyh, meseleleri, özellikle de dine ilişkin hükümleri ve meseleleri dile getirmekte her zaman korkusuzdu ve nihayetinde halk tabakasından fakihler ona isyan ederek, mürted diyerek sözlerini İslam ilkelerine aykırı buldular. Şeyhe olan nefret ve inat, Melik Zahir’i onu öldürmeye teşvik edecek noktaya ulaştı, ancak Melik Zahir isteklerini dikkate almadı. Fakihler Selahaddin Eyyubiye şikayette bulundular. Ve Selahaddin Eyyubi bir mektupta oğlundan bazı siyasi mülahazalar nedeniyle şeyhi öldürmesini istemiştir.
Asıldığı veya boğulduğu söylenmektedir. Suçunun dini kanunlara aykırı olduğu ve bu şekilde Sühreverdi’nin Sokrates ile aynı kaderi paylaştığı bilinmektedir.
4159088
