Kur’an-ı Kerim’de insanın zatî kerameti
Keramet bahsinde insan yaşamı gibi onu insan doğasında var olan bir gerçek olarak ele alıyoruz ama bazen de insanda bulunan keramet yeteneğinden söz ediyoruz.
Kur’anı Kerim’de her iki durumda geçmektedir. Sorumluluk almak, akıl, özgür irade, özgürlük vs. hepsi insandaki kerametin Allah tarafından verildiğinin kanıtıdır.
Diğer bir noktada “Biz Ademoğullarını şerefli kıldık “ (İsrâ: 70) ‘beni adem’ tabiridir. Allah neden Müslümanlara, muttakilere ve insanlara Onurlu kıldık dememiştir? Allame Tabatabai, bunun bu tür bir haysiyette cinsiyet, ırk, coğrafya, dil, ten rengi ve benzerlerinin hiçbir etkisinin olmadığına ve tüm bunlardan bağımsız olarak insanın keramet sahibi olduğuna inanır.
Kur’an-ı Kerim toplumla ilgili pek çok sünnetini tanımlamıştır. Örneğin, toplumla konuşurken, kötü bir dille konuşulursa, toplum haysiyeti zedelenir. Topluma yalan haber verilirse itibarı zedelenmiş, insanların güveni suistimal edilmiştir.
Ya da ailede, ailenin haklarından biri de manevi ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Aksi halde ailenin onuru zedelenir. Buna dayanarak kadınlar için bazı kısıtlamalar vardır. Örneğin, erkeğin gece şehirlerarası seyahatine izin verilirken kadına izin verilmez.
Tüm toplumların karşılaştığı zorluklardan biri ırksal, dinsel, düşünsel ve dinsel azınlıkların onuruna saygı duymanın önemi sorunudur. Bazı ülkeler çaba sarfedebilir ama genel olarak bu sorun tüm ülkelerde var.
Bir diğer konu da suçlu, hükümlü ve tutukluların onuru. Bir kişi ölüm cezasına çarptırılmış olsa bile, onun insanlık onuru ve haklarına saygı gösterilmelidir. Allah, bir topluluğa düşman olmamızın, onlar hakkında adaletli davranmamamıza neden olmamasını emretmiştir.
Kur’an’da bazı ayetler insan onuru konusuna doğrudan işaret ederken, bazıları da dolaylı olarak değinir. İnsan onurunu ön plana çıkaran ayetlerden biri Mâide suresi 32. ayetidir: “İşte bundan dolayı İsrâiloğulları’na şöyle yazmıştık: “Bir cana kıymaya veya yeryüzünde fesat çıkarmaya karşılık olması dışında, kim bir kimseyi öldürürse bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir can kurtarırsa bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur.” Şüphesiz peygamberlerimiz onlara apaçık deliller getirdiler. Ama bundan sonra da onların çoğu yeryüzünde taşkınlık göstermektedirler.”
Mümtehine Suresi'nin 8-9 ayetlerinde şöyle buyruluyor:
“Allah, din konusunda sizinle savaşmayan ve sizi yurtlarınızdan çıkarmayanlarla iyi ilişkiler içinde olmanızı ve onlara adaletli davranmanızı yasaklamaz. Allah adaletli olanları elbette sever.”
“Allah ancak, din konusunda sizinle savaşmış, sizi yurtlarınızdan çıkarmış ve çıkarılmanıza yardım etmiş olanlarla dostluk kurmanızı yasaklar. Kim onlarla dost olursa işte bunlar kendilerine yazık etmişlerdir.”
Keramet konusunda iki önemli konu vardır. Birincisi, Kur’an insana verdiği değeri ve kerameti din ve inancın ötesinde görür ve Müslümanlar buna göre hareket etmelidir. İkincisi insanların haklarını tanımasına ve talep etmesine yardımcı olur.
4053310
